Yukarı
64836

Kara leke 12 Mart

12 Mart 2013 15:06

12 Mart 1971 askeri darbesinin üzerinden tam 42 yıl geçti. Ülke tarihinin kara lekelerinden olan 12 Mart Muhtırası, ardından gelen 12 Eylül ve 28 Şubat darbelerine de kapı araladı.



“Sosyal uyanış ekonomik gelişmeyi aştı” sözleri 12 Mart 1971 darbesini yapan Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç’a aitti. Tağmaç önderliğini yaptığı darbenin gerekçesini aslında bu sözlerle ortaya koymuştu. 1960’lı yıllarda işçi sınıfı sermaye sınıfına karşı mücadeleye geçmiş, köylü toprak reformu talebini dillendirmeye, gençlik ise antiemperyalist mücadele ile “tam bağımsızlık” istemeye başlamıştı.

Tüm bu gelişmeler karşısında sermaye sınıfı boş durmamış, devlet destekli milliyetçi grupların oluşturulmasıyla sağ-sol çatışması başlatılmıştı. Tarihe “Kanlı Pazar” olarak geçen 16 Şubat 1969’daki olaylar ise dönüm noktası oldu. 6. Filo’yu Protesto Yürüyüşünden iki gün önce Komünizmle Mücadele Derneği Başkanı “Memlekete ihanet eden hainleri toprağa gömme zamanı gelmiştir” demişti. 16 Şubatta İstanbul Beyazıt Meydanı’nda binlerce gencin valilik izniyle gerçekleştirdiği 6. Filo’yu protesto yürüyüşünde, faşistlerin saldırısı sonucu iki kişi öldürüldü.

20 MAYIS DARBE GİRİŞİMİ
1969’un mayıs ayında 218 imzayla yeni anayasa teklif edilirken, 20 Mayısta İsmet İnönü Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay’a yazdığı mektupta şöyle diyordu: “Sayın Cumhurbaşkanı, CHP Genel Başkanı olarak ben ve partimin yetkili organları, siyasi hakların iadesi için Millet Meclisine verilmiş bulunan 218 imzalı bir anayasa değişikliği teklifini destekleme kararı aldığımızdan beri, gerek zatı devletlerinin, gerek bazı yüksek komutanların uyarı ve ısrarlarına muhatap olmaktayız.” Bunun üzerine Başbakan Süleyman Demirel, askerin muhtıra vermediğini ve Meclisin zedelenmemesi için seçime gidilmesini önerdi. Yapılan genel seçimde Demirel’in önderliğindeki Adalet Partisi yüzde 46.5 oy alarak yeniden iktidar oldu.

9 MART DARBE TEŞEBBÜSÜ
Tüm bu gelişmelerin ışığında sağ ve sol arasındaki çatışma boyut kazandı. Orduda, Devrim gazetesi etrafında toplanan Milli Demokratik Devrimciler 9 Martta planladıkları darbeyi yapamadan ordudan tasfiye edildi. 12 Mart 1971’de TRT’de okunan Genel Kurmay Başkanı Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri Komutanı Faruk Gürler, Deniz Kuvvetleri Komutanı Celal Eyiceoğlu ve Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur imzalı muhtıra ile darbe ilan edildi. Başbakan Süleyman Demirel zorla istifa ettirildi. Darbeden sonra 450 solcu asker işkenceden geçirilerek ordudan atıldı. Darbe sonrasında Balyoz Hareketi ile sol yayınlar yasaklanarak toplatıldı. Binlerce genç tutuklanarak işkence gördü. ‘68 kuşağının önderlerinden Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan 6 Mayıs 1972’de idam edildi. Yine dönemin önderlerinden Mahir Çayan ve birçok kişi katledildi. Türkiye İşçi Partisi ve DİSK kapatıldı.

15-16 HAZİRAN 1970 BÜYÜK İŞÇİ DİRENİŞİ
1960’lı yıllarda Türkiye’de işçi sınıfı hareketi yükselişe geçmişti. 1970 yılına gelindiğinde bir çok fabrikada direnişler, işgaller, boykotlar, hak grevleri vardı; kitlesel mitingler ve yürüyüşler yapılıyordu.




AP ve CHP işçilerin sendikal haklarını yok etmek için Meclis’te işbirliği halinde çalışıyordu. Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Yasası ile Sendikalar Yasası’nda yapılan değişikliklerle, işçilerin sendika seçme özgürlüğü önemli ölçüde kısıtlanıyor, sendika değiştirmek güçleşiyordu. Yeni yasayla Türk-İş’ten ayrılarak DİSK’i kuran mücadeleci sendikalar engellenmek isteniyordu.

Buna tepki gösteren DİSK ve Türk-İş’e bağlı onbinlerce işçi, 15 Haziran 1970’de İstanbul ve Kocaeli’de yürüyüşe başladı. Bakanlar Kurulu aynı gün akşam 60 günlük sıkıyönetim ilan etti. Olaylar ertesi gün Ankara, Adana, Bursa ve İzmir’e de sıçrayarak devam etti. DİSK ve bağlı sendikaların yöneticileri tutuklandı. Olayların ardından CHP ve TİP’in ayrı ayrı başvuruları üzerine Anayasa Mahkemesi değişiklikleri iptal etti.


AKP, DARBELERLE HESAPLAŞMA BEKLENTİSİNİ İSTİSMAR EDİYOR
12 Mart darbesinden sonra Türk Silahlı Kuvvetlerinden atılan askerler, darbenin yıl dönümünde, işkence gördükleri yerde yaptıkları basın açıklamasında Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ı darbe yaralarının sarılacağına ilişkin vaadini eksiksiz yerine getirmeye çağırdı.



Askeri Darbelerin Asker Muhalifleri Derneği (ADAM-DER) çatısı altında örgütlenen darbezede askerler, işkenceden geçirildikleri Zihnipaşa Köşkü’nün bulunduğu Erenköy Tüccarbaşı Kuşluk Parkı’nda bir araya geldi. 100’e yakın darbezede askerin katıldığı açıklamada, “42 yıl sonra yine buradayız, işkencecilerimiz nerede?” ve “Darbe zihniyetinden ve darbecilerden hesap sorulacak” yazılı pankartlar açıldı.

ADAM-DER tarafından yayımlanan “Solkırımcı 12 Mart Darbesini lanetliyoruz!” başlıklı bildiride, darbecilerin TSK içinde de 600 dolayında subay, astsubay ve öğrenci askeri, başta Zihnipaşa Köşkü olmak üzere sorgu merkezlerinde işkenceden geçirdiği hatırlatıldı.

ADAM-DER Başkanı Emekli  Üsteğmen Tuna Atalay’ın okuduğu bildiride, AKP iktidarının darbelerle hesaplaşma söyleminin aldatmaca olduğu, iktidarın kendi darbesini meşrulaştırmak için darbelerle hesaplaşma beklentisini istismar ettiğini belirtti.



Yorumlar

  • ülkemiziçin kara lekedir.
    ertuğrul savaşçı
    20 Ekim 2016 02:50

Yorum Ekle


Diğer Haberler

İmamoğlu 2019'daki kırık sandalyeyi hatırlattı: Amaçları beni yıldırmak...

Çatalca'da halka hitap İmamoğlu, 5 yıl boyunca randevu taleplerine karşılık vermeyen Cumhur Erdoğan'ı ayrımcılık yapmakla suçladı. İmamoğlu Erdoğan'ın amacının kendisini yıldırmak olduğun...

25 yılda tek bir tane açmamışlardı... Murat Kurum'dan şaşırtan 'kreş' vaadi!

Proje tanıtım toplantısında konuşan Cumhur İttifakı'nın adayı Murat Kurum, 1 yılda 100 kreş açacaklarını söyledi. Ancak Refah Partisi ve AKP'nin İBB'yi yönettiği 1994 yılından 2019 yıllın...


CHP'den İYİ Parti seçmenine 'stratejik davranma' çağrısı

CHP'li Oğuz Kaan Salıcı, sandığa üç gün kala parti tabanı ile İYİ Parti ve AKP seçmenine seslendi. CHP İstanbul Milletvekili Oğuz Kaan Salıcı, yerel seçimlere kısa bir süre kala CHP, İYİ ...

İmamoğlu: Kamuda yönetici olduğum yerde akrabam kapıdan içeri giremez

İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, “Eş, dost, akraba işini kamuda asla sevmedim, sevmem. Akrabalık yeri değildir siyaset. Benim eşim şahit; bilir. Akrabam kapıdan içeri giremez benim kurumumda, ...


HPV ve HIV iddialarıyla gündeme gelmişti... Gözaltına alınanlar var!

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca Karabük Üniversitesi'nde yaşanan olaylarla ilgili sosyal medyada kullanılan nefret söylemlerine ilişkin "halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme", "ha...

Seçimlerde en yaşlı aday 90, en genci 18 yaşında

Yerel seçimlerin en genç ve en yaşlı adayı arasında 72 yaş farkı var. En yaşlı aday 90 yaşındaki AKP'li Ali Kalınca. En genç ise Yeniden Refah Partili 18 yaşındaki Elif Nur Batur. 31 Mart...


Yargıtay'da başkanlık seçimi dördüncü gününde

Yargıtay Başkanlığı seçiminin dokuzuncu turunda da sonuç çıkmadı. Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca 119, 3'üncü Hukuk Dairesi Başkanı Ömer Kerkez 138 oy aldı. Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca'...

Prof. Dr. Ahmet Ercan İstanbul'daki riskli 5 ilçeyi açıkladı

Yalova açıklarında ve Marmara Denizi çevresinde meydana gelen depremler endişe yaratmaya devam ediyor. Prof. Dr. Ercan, İstanbul'da beklenen büyük deprem öncesi riskli ilçelere dikkat çek...


Cübbeli Ahmet'ten İsmailağa Cemaati'ne yanıt gecikmedi

Kamuoyunda 'Cübbeli Ahmet Hoca' olarak bilinen Ahmet Mahmut Ünlü, İsmailağa cemaatinin kendisi hakkında verdiği ihraç kararına yanıt verdi. İsmailağa Cemaati'nde, tarikatlarda şeyhlik mak...

SOSYAL MEDYA


MAGAZİN

Türkan Şoray'dan Kadir İnanır paylaşımı

Türkan Şoray, 24 Mart Pazar günü Beykoz'daki evinde beynine pıhtı atması nedeniyle fenalaşıp hastaneye kaldırılan Kadir İnanır'a geçmiş olsun dileklerinde bulundu. Geçen pazar günü Beykoz...

TEKNOLOJİ

EDİTÖR'ÜN SEÇTİKLERİ

Uykunuzu tam alamıyor musunuz? Daha yaşlı hissetmeniz normal olabilir

Bilim insanları, 1 ay boyunca uykularını tam alan kişilerin oldukları yaştan yaklaşık 6 yaş genç hissettiklerini belirledi. İsveç'teki Karolinska Enstitüsündeki araştırmacılar yeterli uyku almanın ve uykusuzluğun, hissedilen yaşla ilişkisini inceledi.

ÇOK YORUMLANANLAR

ÇOK OKUNANLAR