6.7 milyarlık hibede büyük şüphe

TÜBİTAK’ın, teknolojik ve yenilikçi ürün üretip ihraç ederek Türkiye’yi ayağa kaldıracağı düşünülen firmalara verdiği karşılıksız (hibe) destekte 524 milyon liralık açıklanamayan fark ortaya çıktı. Hükümet, toplamda 6.7 milyarı bulan desteklerin gerçekten teknoloji geliştiren firmalara verilip verilmediği konusuna da bilimsel yanıt veremedi.

CHP İstanbul Milletvekili Didem Engin, 2002 yılından bu yana teknoloji alanındaki yatırımlara verilen hibe ve destekleri değerlendirmek için hükümetten bilimsel analiz sonuçlarını istedi.

Ancak, kendisine bilimsel veri sunulamadığını belirten Engin, SÖZCÜ'ye yaptığı açıklamada, ileri teknoloji yatırımlarının desteklenmesi için verilen devlet teşvikleri ve hibelerin doğru firmalara gidip gitmediği konusunda büyük kuşkuları oluştuğunu söyledi.

Engin, “Desteklerin işe yarayıp yaramadığını gösterecek bilimsel analizler yapılmamış, rakamlar arasında açıklanamayan tutarsızlıklar var. Dünyada yapay zeka ve robotik teknoloji gibi alanlarda baş döndürücü teknolojik gelişmeler yaşanırken hükümetin Türkiye'yi bu yarışın çok uzağına ittiği anlaşılıyor” dedi.

524 MİLYON LİRALIK FARK VAR

Engin'in sorularına yanıt veren TÜBİTAK, 2002 yılından 2017 Kasım sonuna kadar geçen 15 yılı aşkın sürede Teknoloji ve Yenilik Destek Programları kapsamında binlerce firmaya verilen hibe miktarı konusunda birbiriyle çelişen iki ayrı rakam sundu. TÜBİTAK, yıllar itibariyle hibe tutarını açıkladığı tabloda toplam hibe miktarını 6 milyar 727 milyon 100 bin lira olarak açıklarken, aynı desteklerin sektörel dağılımında toplam tutarın 6 milyar 203 milyon lira olduğu bilgisini verdi. Şirketlere karşılıksız verilen paraların miktarı konusundaki tutarsızlığın anlaşılamadığını belirten Engin, TÜBİTAK'ın 524 milyon liralık dev farkı açıklamadığını bildirdi.

OLUMLU ETKİ, ÖNEMLİ KATKI!

Didem Engin, halktan toplanan vergilerin karşılıksız olarak şirketlere aktarılmasının sonucunda ortaya ne tür teknolojik ürünlerin çıktığı, bu destekler sayesinde istihdamın ve teknolojik ürün ihracatının ne kadar arttığı, desteklerin toplamda ülke ekonomisini ne düzeyde büyüttüğü gibi sorulara da bilimsel yanıt talep etti. Ancak TÜBİTAK'tan gelen yanıtta, karşılıksız hibe desteği verilen şirketlerde, destek verilmeyen şirketlere göre, yurt içi ve yurt dışı satışları, ar-ge harcamaları ve istihdamlarında ‘olumlu etkiler' gözlendiği, yenilikçi ürünlerle istihdama ‘önemli katkılar' sağladığı gibi bilgiler verildi.  ‘Olumlu etkiler' ve ‘önemli katkılar' gibi ifadelerin bilimsel değil, sübjektif yanıtlar olduğuna işaret eden Engin, “Halkın milyarlarca lirası bazı şirketlere teknoloji geliştirmeleri için hiç karşılık istenmeden aktarılıyor. Ancak ne firmaların gerçekten teknoloji üreten firmalar olduğu ne de halkın paralarını doğru amaçla kullanıp kullanmadıkları bilinmiyor. Bu büyük bir ciddiyetsizliktir, sefalettir” dedi.