"Kültürpark kamusal bir alandır, farklı amaçlarda kullanılamaz"

TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu, eski İZFAŞ binasının İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi kararıyla İzmir Tınaztepe Üniversitesi kullanımına tahsis edilmesine ilişkin yazılı bir açıklama yaptı. 

İşte o açıklama:

Kültürpark’ta yer alan eski İZFAŞ Binası’nın, 12.09.2018 tarihli İzmir Büyükşehir Meclis toplantısında İzmir Tınaztepe Üniversitesi’ne 3 yıl süre ile bedelsiz tahsis edildiğini, meclis kararlarından öğrenmiş bulunmaktayız. İzmir Tınaztepe Üniversitesi, 19.09.2013 tarihinde Ses Sağlık Eğitim ve Spor Vakfı (Ses Vakfı) tarafından kurulan özel bir eğitim kurumudur. Bu özelliği nedeniyle, ilgili tahsis Kültürpark’ın kamusal kimliğine ters düşmektedir.

Kültürpark, son yıllarda, sürekli olarak, gerek İzmir Büyükşehir Belediyesi gerek Ticaret Odası ve çeşitli sermaye grupları tarafından, alanı kimliğinden, doğal ve tarihi yapısından ve kamusal kullanımdan uzaklaştırmaya çalışan müdahalelere konu edilmektedir. Otopark yapımı ile başlayan bu süreç, 2014 yılında gündeme gelen ve içinde bir kongre binasını öngören Kültürpark Revizyon Projesi ile üst noktaya taşınmıştır. Ayrıca, yine son yıllarda, İzmir Enternasyonal Fuarını’nın baş sponsorluğunun, mahkeme kararları ile iptal edilen konut projelerini geliştiren inşaat firması Folkart’a verilmesi ve parka zarar verebilecek yoğun bir fuar programının alanda gerçekleştirilme çabası da diğer önemli örneklerdir.

Kültürpark’ın maruz kaldığı olumsuz yaklaşımlardan bir diğeri ise, yakın çevresinde sürdürülen ya da istenilen ekonomik/ticari/rant hedeflerinin arka bahçesi olarak görülmesidir. Bu yaklaşım, Kültürpark’a sürekli ek işlevler yükleme isteğini de beraberinde getirmektedir. Bunun üzücü örneklerinden birisi ise Kültürpark’ın hemen yanında yer alan ve Basmane Çukuru olarak isimlendirilen alanda 250 metre yüksekliğinde otel, konut ve AVM kullanımlarını içeren gökdelen projesi ve belediye binası yapılmasına yönelik projenin önerilmesidir.

TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu olarak Kültürpark’a yönelik tüm müdahale süreçlerini yakından takip etmekteyiz. Bu kapsamda, 2014 yılında İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin Kültürpark için hazırladığı revizyon projesine yönelik öneri, itiraz ve kaygılarımızı hem Belediye hem de kamuoyu ile paylaştık. Ne yazık ki, Büyükşehir Belediyemiz tüm itirazlarımıza ve kamuoyu baskılarına kayıtsız kalmıştır. Haklı olarak sürdürdüğümüz mücadelemiz sonucunda, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür ve Tabiat Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, 2. Derece Doğal Sit olan Kültürpark için önerilen revizyon projesini Koruma Amaçlı İmar Planı olmaması nedeniyle onaylamamıştır.

Söz konusu olan eski İZFAŞ Binası da bu kapsam dışında düşünülemez. İZFAŞ’ın yakın zamanda yeni yerine taşınmasının ardından Büyükşehir Belediyesi’nin Kültürpark Müdürlüğü, Akdeniz Akademisi ve Kültür Daire Başkanlığı birimlerinin buraya geçtiğimiz aylarda taşındığı ve buradan hizmet vermeye başladığı bilinmektedir. Ancak, ne olduysa üç birim henüz yeni yerleşmişken hizmet binasının Tınaztepe Üniversitesi’ne 3 yıllığına tahsis edilmesiyle karşı karşıya kalınmıştır. Yürürlükteki imar planında bina için “ÜNİVERSİTE” kullanım fonksiyonu yer almamaktadır. Ayrıca, alanın tarihi ve doğal sit olmasından dolayı İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından Koruma Amaçlı İmar Planı yapılmamaktadır. Her müdahalede vurgulayarak belirttiğimiz gibi Kültürpark, İzmir’in merkezinde yer alan en büyük kamusal yeşil alanıdır. Bu nedenle, Kültürpark’ın özel bir işletmenin kullanımı için konu edilmesi kabul edilemez. Yoğun kent dokusu içerisinde sıkışıp kalması nedeniyle sadece ekolojik açıdan değil, kültürel ve tarihi özellikleri açısından da hassas bir alan olan Kültürpark’ın kamusal kullanımlarının geliştirilmesi, parkın tarihi, kültürel ve doğal dokusuna zarar verecek her türlü ticari kullanımdan arındırılması gerekirken böyle bir kararın alınması ayrıca düşündürücüdür. Kaldı ki, eski İZFAŞ Binası, parka yönelik, parkla birlikte kamusal işlevler kazandırabilecek bir konumdadır.

Burada verilen tepkinin nedeninin, Büyükşehir Belediyesi’nin bir üniversiteye böyle bir katkı sağlaması olmadığını vurgulamak istiyoruz. Merhum Başkan Ahmet Piriştina zamanında da, İzmir Belediye Büyükşehir Belediyesi’nin Grand Plaza Oteli’ni İzmir Ekonomi Üniversitesi’ne vererek katkı sağladığı bilinmektedir. Belediye Başkanı Aziz Kocaoğlu’nun vermiş olduğu bir demeçte bu iki örneği kıyasladığı görülmektedir. Ancak, hem nitelik hem de tahsis biçimi olarak birbirinden çok farklı olan Grand Plaza Oteli ve Kültürpark örneklerini aynı kefede değerlendirmek mümkün değildir. Tekrar hatırlatmak istiyoruz ki, Kültürpark kamusal bir alandır ve farklı amaçlarla kullanılmaz.

Özellikle son iki yıldır, sermaye ve belediyenin, halkın taleplerinden uzak biçimde birlikte hareket ederek, tüm tepkilere rağmen gerçekleştirmeye çalıştığı bu ısrarlı projeler, İzmir’in tarihi kent merkezinin hemen yanında yer alan 90 yıllık tarihi, kültürü ve doğal dokusuyla korunmuş en değerli kamusal açık alanının geleceği ile ilgili iyi niyetli olmadıklarını göstermektedir. Bu durum, Kültürpark’ın, dolayısıyla İzmir’in geleceği açısından bizleri oldukça kaygılandırmaktadır.

Sonuç olarak, öncelikle Kültürpark’ın içinde yer alan hizmet binasının Tınaztepe Üniversitesi’ne tahsisi ile yeni bir ticari kullanıma ve yeni bir işletmenin arka bahçesi olmasına konu edilmesi kabul edilemez. Dolayısıyla bu kararın bir an önce iptal edilmesini istiyoruz. Alelacele, halkı bilgilendirmeden verilen bu kararın hangi gerekçe ile ve nasıl bir kamu yararı için İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisi tarafından kabul edildiğini başta Büyükşehir Belediye Başkanına, sonra tüm meclis üyelerine soruyoruz.