Kontrolsüz büyümenin faturası üreticiye

Ayakkabı atölyeleri zincir mağazalara üretmek istemiyor. Son 10 yıldır erime dönemine giren ayakkabı sektöründe kurlardaki artış iflas fitilini ateşledi. Üretici, “Fatura bize çıktı” isyanıyla ihracata yöneliyor.

Son dönemde daha çok konkordato başvurularıyla gündeme gelerek “ilk havlu atan sektör” olan ayakkabı sanayisinde üreticiler isyanda. Çek sürelerinin 18 aya çıktığı sektörde, zincir mağazaların konkordato ile koruma kalkanı altına girdiğini ve yanlış uygulamalara imza atıldığını kaydeden üreticiler, “Artık ya tamam ya devam” mesajı istiyor. Son 10 yıldır ayakkabı sektöründe yaşanan kontrolsüz mağazalaşmanın faturasını 18 bin üreticinin yüklendiğine dikkat çekilirken, üreticiler “Zincir mağazalara ürün vermek istemiyoruz” diyor.

SEKTÖR 10 YILDIR ERİYOR

İç piyasadaki kötü gidişatın devam etmesi durumunda hammadde alımı ve finansal tahsilatları sağlayamayan üreticilerin ihracatta da başarısız olacağına işaret eden Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği Başkanı Sabur Endican, ardı ardına konkordato ilan eden ayakkabı şirketlerinin zincirleme olarak tüm sektörü etkilediğini söyledi. “Mağazası, hammadde sanayisi, üreticisi, sanayicisiyle bu bir zincir. Üst kısımda zincir sallanırsa bu alttaki halkaya kadar dokunur” diyen Endican, herhangi bir alanda yaşanacak tıkanmanın sektörü hareket edemez noktaya getireceğini dile getirdi. Özellikle ayakkabı sektöründe yoğunlaşan konkordato başvuruları ile üreticilerin beklemeye geçtiğini kaydeden Endican, şöyle konuştu:

“Şu an kimse yatırım da, atılım da yapmıyor. Sonuçlar ne olacak diye bekliyoruz. Şirketlerin bir an önce ya ‘Tamam' ya da ‘Devam' demesi bizim için çok önemli. Ayakkabı sektöründe yaşananlar, son döviz artışlarından kaynaklanmıyor. Son 10 yıldır süregelen sorunlar var. Bilinçsizce mağazalaşma, bütün AVM'lerde mağaza açma gibi durumlarla sektör 10 yıldır yavaş yavaş eriyor. Son döviz kriziyle bir patlama yaşandı. Bahane oldu.” Artan maliyetler ve konkordatoların sektörü kıskaca soktuğunu kaydeden Endican, zincir mağazalardan sipariş almaktansa ihracata odaklanmayı tercih ettiklerini dile getirdi. Sektörün maliyetlerinin yüzde 40'ının hammaddeden oluştuğunu dile getiren Endican, “Son noktadayız. İnsanlar daha fazla bekleyemez. Bundan sonra kapanmalar başlar. İhracattan başka çaremiz kalmadı. 2019'da zamlı fiyatlar devreye girecek. Üretici yüzde 40'a yakın zam yapmak zorunda” dedi.

İFLAS ERTELEME KALKSIN

Son 10 yılda çek sürelerinin 3 aydan 18 aya çıktığına dikkat çeken Sabur Endican, konkordatolarla belirsiz bir sürece girildiğini dile getirdi. Perakendedeki kontrolsüz büyümenin faturasının üreticiye çıktığını dile getiren Endican, şöyle devam etti: “Çünkü hammaddeyi alıyoruz, üretiyoruz, zincir mağazalara veriyoruz. Tahsil edilen çeklerle hammadde ödemesi yapıyoruz. Olan bize oluyor. Bu konkordato bu şekilde devam ederse herkes başvuracak. Bu kadar çabuk konkordato ilan edilmemesi gerekiyor. İflas edecek olan etsin, zarar eden neden zarar ettiğini bilsin.”

DÖVİZDEKİ KÂRI ALICILAR KAPTI

Türkiye Ayakkabı Sanayicileri Derneği Başkanı Sabur Endican, Türkiye'de ayakkabı sanayi sektöründe yaşanan sorunlar nedeniyle bu yıl düzenlenen ayakkabı fuarına katılan alım grubu sayısını 600'den bine çıkardıklarını dile getirdi. Yeni hedeflerinin ihracat olduğunu dile getiren Endican, Afrika'dan Ukrayna'ya kadar geniş bir coğrafyada yeni müşteri bulmaya çalıştıklarını aktardı. Geçen yıl 780 milyon dolar olan ihracatı 1 milyar dolara taşımayı hedeflediklerini aktaran Endican, “Dövizdeki yükselme bize avantaj sağlamıyor. Üretimlerdeki hammaddenin yüzde 40'ı ithal olduğu için aynı şekilde maliyetlerimiz de dolar bazında. Öte yandan alım grupları dövizdeki artış nedeniyle fiyatlarda indirim istiyor. O kârı bize vermiyor. ‘Fiyat ucuzlasın, daha çok alalım' diyorlar ve biz de mecburen o kârları alıcılara veriyoruz” yorumunu yaptı.

SÖZCÜ