Yukarı
251146

Vergi gelirlerine kriz darbesi

19 Haziran 2019 08:53

Ekonomik faaliyetin azalmasıyla mayısta vergi gelirleri 1.3 milyar lira düştü. Kriz ekonomiyi küçültürken devletin vergi gelirlerinde ciddi düşüşe yol açtı. Ekonominin nabzını gösteren KDV, ÖTV ve Kurumlar Vergisi gelirleri azalırken, içki, sigara ve piyangodan elde edilenlerin artması dikkat çekti.

Ekonomik kriz devletin kazanç, kâr ve satış gibi ekonomik faaliyetlerden elde ettiği vergi gelirlerini düşürdü. Özellikle piyasanın nabzını gösteren Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi (KDV) ve Özel Tüketim Vergisi'nde (ÖTV) büyük düşüş yaşandı. Buna karşılık içki, sigara ve şans oyunlarından elde edilen vergi gelirleri azalmadığı gibi büyük artış gösterdi. Resmi bütçe verileri, krizin ekonomiyi ciddi ölçüde yavaşlatmasına rağmen, krizden bunalan halkın içki ve sigara tüketimini azaltmadığı gibi daha da artırdığına, umudunu şans oyunlarına daha fazla bağlamaya başladığına işaret ediyor.

KÜÇÜLME SİNYALİ VERİYOR

Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın yayımladığı mayıs ayı bütçe verileri, geçen yılın son çeyreğinde yüzde 3, bu yılın ilk çeyreğinde de yüzde 2.6 küçülerek resesyona giren Türkiye ekonomisinin ikinci çeyrekte de küçülmeye devam edebileceği yönünde sinyal verdi.

Ekonomideki canlılık ya da kötüye gidişe ilişkin önemli ipuçları veren vergi gelirleri mayıs ayında geçen yılın aynı ayına göre artmadığı gibi 1.3 milyar lira aşağı düştü. Vergi kaybının özellikle KDV ve ÖTV gibi genel tüketime yönelik mal ve hizmetlerde yaşanması piyasadaki durgunluğun seçim sonrasında da devam ettiğini gösteriyor.

Resmi verilere göre, bu yılın mayıs ayında devlet mükelleflerden 59 milyar 833 milyon lira vergi toplayabildi. Oysa geçen yılın aynı ayında elde edilen vergi geliri 61 milyar 218 milyon liraydı. Aradan geçen bir yıllık dönemde birçok ürüne zam geldi, birçok vergide artışa gidildi, nüfusta artış yaşandı. Dolayısıyla geçen yılın mayıs ayına göre bu yılın mayıs ayında devletin vergi gelirlerinde yüzde 20'lere varan oranlarda artış olması gerekirdi. Ancak ağustos ayında başlayan döviz kriziyle birlikte ekonomi hızla yavaşlayıp vatandaş tüketimini hızla düşürünce devletin vergi gelirleri azaldı. Sonuçta bu yılın mayıs ayında, geçen yılın yüzde 2.3 daha altında vergi elde edilebildi.

EN ÇOK ARTIŞ SİGARADA

Krizden büyük kayba uğrayan devleti vergi yönünden güldüren ise alkollü içecekler ve sigara tüketimi ile şans oyunlarına olan ilginin artması oldu. Tütün ve sigaradan elde edilen ÖTV geliri geçen yılın mayıs ayına göre yüzde 66, alkollü içeceklerden elde edilen ÖTV de yüzde 10 arttı. Piyango, Spor Toto, Loto, Hemen Kazan gibi şans oyunlarından elde edilen vergi geliri ise geçen yıla göre yüzde 30'dan fazla arttı.

KDV gelirindeki düşüş yüzde 40'ı aştı

Mayıs ayında vergi gelirlerindeki en çarpıcı ve en keskin düşüş KDV'de yaşandı. Geçen yılın mayıs ayında 4 milyar 35 milyon lira KDV tahsil eden devlet bu yılın aynı ayında sadece 2 milyar 417 milyon lira toplayabildi. KDV gelirindeki yüzde 40'ı aşan düşüş, vatandaşın kriz nedeniyle tüketimini ciddi ölçüde kısmak zorunda kaldığını, halkın gelirinde azalma olduğu sinyalini veriyor. Aynı şekilde ÖTV'de de yüzde 3.4'lük gerileme yaşanırken bu azalışta en büyük pay yeni araç alımındaki keskin düşüş ile akaryakıta uygulanan eşel mobil sistemi etkili oldu. Yeni araç alımı azaldığı için devletin taşıt alımından elde ettiği ÖTV yüzde 61.3 gibi olağanüstü düzeyde geriledi.



Yorumlar

Bu haberde yorum bulunmamaktadir.

Yorum Ekle


Diğer Haberler

ABD'de işsizlik maaşı başvuruları geçtiğimiz hafta beklentilerin altında​ kaldı

ABD Çalışma Bakanlığı'nın açıkladığı mevsim etkisinden arındırılmış verilere göre daha önce 16 Mart ile biten haftada 210 bin seviyesinde gerçekleştiği açıklanan başvuru sayısı 212 bin ol...

Asgari ücrette seçim sonrası büyük tehlike

Enflasyon hızla yükselirken hükümet 2024'te asgari ücrete ara zam yapmama kararından geri adım atmadı. Konu seçim döneminde de gündeme gelmedi. Asgari ücrette ara zam olmaması, özel sektö...


Sosyal koruma harcamalarının milli gelire oranı geriledi

Sosyal koruma harcaması 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 60,2 artış göstererek 1 trilyon 291 milyar 77 milyon TL oldu. Bu harcamanın yüzde 98,2'sini 1 trilyon 267 milyar 924 milyon...

JPMorgan'dan borsa uyarısı geldi

Banka stratejisti Dubravko Lakos-Bujas müşterilerine çarşamba günü yayımladığı notta yatırımcıları momentum trade hareketi durakladığında “yanlış tarafta sıkışıp kalabilecekleri” konusund...


Borsa güne yükselişle başladı

Bankacılık endeksi yüzde 0,59 ve holding endeksi yüzde 0,18 artış kaydetti. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 1,88 ile kimya petrol plastik olurken, en çok kaybettiren ...

TÜİK: İşgücü maliyeti 2022'de aylık 11 bin 602 TL oldu

TÜİK'in İşgücü Maliyeti İstatistikleri sonuçlarına göre 2022 yılında aylık ortalama işgücü maliyeti 11 602 TL olarak gerçekleşti. Finans ve sigorta faaliyetleri (K) sektörü, 28 bin 790 TL...


Yatırımcılar dikkat... Altın fiyatları düşüşte!

Geçen hafta Fed kararı sonrası rekor seviyeye yükselen altın haftanın dördüncü işlem gününde de düşüşünü sürdürüyor. İşte gram altın, çeyrek altın, Cumhuriyet altını, ons altın fiyatları....

Vergide 17,5 milyarlık kaçak yakalandı

Ülke genelinde 237 bin vergi incelemesi yapan vergi müfettişleri 17,5 milyar liralık kayıp ve kaçak yakaladı. Mükelleflere 37 milyarlık ceza faturası çıktı. Vergi müfettişlerinin 2023 yıl...


Pegasus, Boeing 737 kararını değiştirdi

Pegasus Havacılık CEO’su Güliz Öztürk Bloomberg’e verdiği röportajda, “Tek tip bir filo oluşturma yolunda ilerliyorduk. Ancak mevcut büyüme ve büyüklükle birlikte kendi iç analizlerimizi ...

SOSYAL MEDYA


MAGAZİN

Türkan Şoray'dan Kadir İnanır paylaşımı

Türkan Şoray, 24 Mart Pazar günü Beykoz'daki evinde beynine pıhtı atması nedeniyle fenalaşıp hastaneye kaldırılan Kadir İnanır'a geçmiş olsun dileklerinde bulundu. Geçen pazar günü Beykoz...

TEKNOLOJİ

EDİTÖR'ÜN SEÇTİKLERİ

Uykunuzu tam alamıyor musunuz? Daha yaşlı hissetmeniz normal olabilir

Bilim insanları, 1 ay boyunca uykularını tam alan kişilerin oldukları yaştan yaklaşık 6 yaş genç hissettiklerini belirledi. İsveç'teki Karolinska Enstitüsündeki araştırmacılar yeterli uyku almanın ve uykusuzluğun, hissedilen yaşla ilişkisini inceledi.

ÇOK YORUMLANANLAR

ÇOK OKUNANLAR