CHP'den çarpıcı rapor: İşsizlerin yüzde 80'i ödenekten faydalanamıyor

CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, gündemden düşmeyen İşsizlik Fonu'na ilişkin raporunu açıkladı. Rapora göre İşsizlik Fonu, işçilere değil patronlara yaradı. İşsizlerin yüzde 80'i koşullar nedeniyle maaş alamıyor. Ağbaba işsizlik sigorta fonu için düzenlemeler yapılmasını önerdi. 

Ağbaba'nın tespit ve önerileri şöyle;

Türkiye’nin gündeminde son bir yıldır iki konu bulunmaktadır; Ekonomik kriz ve işsizlik. Ekonomik krizin neticesi olarak artan işsizlik oranları Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırmaya her gün bir adım daha yaklaşmaktadır.

İşsiz kalan vatandaşlarımız yeni bir iş bulana kadar geçimini sağlamak için almak zorunda oldukları işsizlik ödeneği ise sürekli olarak yağmalanmakta, fon 2017 yılından itibaren işçinin değil işverenin derdine derman olmaktadır.

2017 yılından itibaren fon işverene destek olarak gitti

İşsizlik Sigorta Fonunda 2019 yılı Temmuz ayı itibariyle biriken tutar 130 Milyar TL’yi aştı. İşsizlik sigorta fonunda oluşan bu devasa miktar amacından çok amaç dışı kullanılmaya ise devam etmektedir.

Özellikle işverenlere teşvik ve destek ad altında verilen miktar oranı ülkemiz de kayıtlı işsiz oranlarını düşündüğümüzde bir hayli fazladır. Yani Fon son yıllarda işsizlere ve işçilere derman olmaktan çok işverenlere derman olmaktadır.

İşverene destek ve teşvik adı altında yapılan ödemeler;

Bu yılın sadece Temmuz ayında işverene verilen destek 1,7 milyar TL iken işsizlik ödeneği olarak ödenen tutar ise 1 milyar TL’dir. Yani sadece temmuz ayında patronlar işsizlerden 700 milyon TL daha fazla ödenek almıştır.İŞKUR’UN kendi açıkladığı verilere göre 2017 yılından 2019 Temmuz ayına kadar geçen süre içerisinde işverene fondan aktarılan kaynak 20 Milyar TL’yi aşmaktadır.

İşsizler fondan yararlanamıyor işçinin emeğini fon gasp etmeye devam ediyor

İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı her geçen yıl artmasına rağmen işsizlik sigorta fonunda işsizlere ödenen tutar fonda biriken oranın küçük bir kısmına denk gelmektedir.

2019 yılı Temmuz ayında İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı 4 milyon 39 bin kişi iken fonda yararlananların yani işsizlik ödeneği bağlanan kişi sayısı ise sadece 657 bin kişidir. Yani Temmuz ayında resmi verilere göre işsiz kalan 3 milyon 350 bin vatandaşımız ne yazık ki bu haktan mahrum bırakılmaktadır.

Aralık 2017 ‘den Temmuz 2019 ‘a kadar geçen sürede İŞKUR verilerine göre kayıtlı işsiz sayısında ki artış yaklaşık 1,8 milyon kişidir.

Bu verilere göre Aralık 2017 ‘de kayıtlı işsiz sayısı 2,6 milyona yaklaşmışken işsizlik ödeneği ödenen işsiz sayısı 408 bin kişi yani 2017 yılının son ayında işsizlik ödeneğinden kayıtlı işsizlerin yüzde 80’ine yakını yararlanamadığı görülmektedir.

2018 Aralık ayında İŞKUR’a kayıtlı işsiz sayısı ise 3 milyon 5 yüz bin kişi iken işsizlik ödeneğinde bu tarihte yararlanan kişi sayısı ise 577 bin kişi. Yani işsizlik ödeneğinden kayıtlı işsizlerin yüzde 70’inden fazlasının Aralık 2018 itibariyle yararlanamadığı görülmektedir.

2019 Temmuz ayı verilerine göre ise kayıtlı 4 milyon 39 bin işsizin 657 bin kişi işsizlik ödeneğinden yararlanabilmiştir. Yani işsizlerin yüzde 80’inden fazlası işsizlik ödeneğinden yararlanamamıştır.

Fonda biriken toplam gelir;

2017 yılında 116 milyar 720 milyon TL, 2018 yılında 127 milyar 643 milyon TL 2019 yılında şu ana kadar ise 130 milyar TL’dir. Her yıl artarak büyük bir bütçeye dönüşen ve dönüşmeye devam eden fondan işçilerin son üç yılda ortalama yüzde 80’ninin yararlanamamış olmasının tek açıklaması fonun işverenler ve devlet tarafından amaç dışı kullanılması ve açıkça yağmalanmasıdır.

Kriz koşullarında maaşlar işsizlik sigorta fonundan ödenmesi yasal hale getirilmişti.

10 Kasım tarihinde Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca hazırlanan ve Resmi Gazetede yayımlanan genelgeye göre işçilerin maaşlarının 3 ay ve gerektiğinde daha fazla bir döneme tekabül etmek üzere ‘’işsizlik sigorta fonundan’’ ödenmesi kararlaştırılmıştı. Ayrıca bu süre işverenlerin talebi ile gerekli görüldüğü takdirde 6 aya kadar uzatılabilecektir.

Bu karar ile iktidar kabul etmediği ekonomik krizi bir bakıma kabul etmiş ve yine bu karar ile işverenlere dolaylı bir şekilde destek olmuştu. İşçilerin işsiz kaldıkları dönemlerde kullanması gereken işsizlik sigorta fonu gelirleri bu şekilde işverenlere yine kaynak olarak aktarılmasının önü açılmıştı.

Ayrıca iktidar yetkilileri fonun amaç dışı olarak kullanıldığını fonda biriken paranın bazı kamu bankalarına kaynak olarak aktarıldığını açıklamıştı.

Fon işçilerin birikimidir işçilerin emeği yağmalanamaz

İşsizlik sigorta Fonu gelirlerinin arttırılması ancak ve ancak işçilerin bu haktan kesin olarak yararlanması ile anlamlı olacaktır. Bu durumda işsizlik sigorta fonundan yararlanma koşullarının işçiler lehine iyileştirilmesi gerekmektedir. Bu bakımdan;

İşsizlik sigorta fonundan yararlanma hakkı olan son 3 yılda 600 gün sigorta şartının 180’e indirilmesi

Kıdeme göre farklılaşan faydalanma sürelerinin de uzatılması

İşverenlerin işçilere ödediği ücretlerin işsizlik sigortasından karşılanmaması

Sigorta fonunun yalnızca işsizlere ödenek olarak verilmesi gerekmektedir.

Sigorta fonunun diğer kurumlara ve işverenlere kaynak olarak aktarılmasının önüne geçilmesi gerekmektedir