ABD’den skandal Türkiye hamlesi

Washington Yönetimi Türkiye'nin kuzeydoğu Suriye'de terör unsurlarına karşı gerçekleştirdiği Barış Planı Harekâtı nedeniyle Ankara'ya yaptırım kararı aldı.

Başkan Donald Trump dün Twitter hesabından “Türkiye’nin Kuzeydoğu Suriye’deki Eylemlerine Dair Açıklama” adlı bir mesaj paylaştı ve Ankara’ya yaptırım uygulanmasına yönelik Başkanlık Kararnamesi’ni kısa süre içinde yayınlayacağını belirtti.

Trump, çelikte gümrük vergisinin yüzde 50’ye kadar artırılması, Ticaret Bakanlığı tarafından yürütülen 100 milyar dolarlık ticaret anlaşması görüşmelerinin derhal durdurulması ve Suriye harekâtı nedeniyle bazı Türk yetkililere yönelik finansal müeyyideler, ABD’ye girişlerinin yasaklanması ve mal varlıklarının dondurulması gibi önlemler alınacağını duyurdu.

Bu gelişmeden kısa bir süre sonra Başkanlık Kararnamesi ABD Hazine Bakanlığı’nın sitesinde yayınlandı. Yaptırımlara tabi olan üç kişinin Savunma Bakanı Hulusi Akar, Enerji Bakanı Fatih Dönmez ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu olduğu ortaya çıktı. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ile Milli Savunma Bakanlığı da kurumsal olarak yaptırım listesine alındı.

SURİYE’NİN KUZEYİNDEN TAM ÇEKİLME

Trump, Başkanlık Kararnamesi’nin ABD’nin “ciddi insan hakları ihlallerinde bulunan, ateşkesin uygulanmasına engel olan, yerinden edilmiş kişilerin evlerine dönmesini engelleyen, mültecileri zorla geri gönderen veya Suriye’de barış, güvenlik veya istikrara tehdit oluşturan” kişilere yönelik ek ve güçlü yaptırımlar uygulamasını da mümkün kılacağını belirtmişti.

Trump, Türkiye’nin askeri operasyonun sivilleri tehlikeye attığını ve bölgede barış, güvenlik ve istikrara tehdit oluşturduğunu belirterek, açıklamada şu ifadelere de yer verdi: “Cumhurbaşkanı Erdoğan’a çok net ilettim: Türkiye’nin harekatı insani kriz ortaya çıkarıyor ve olası savaş suçlarının işlenmesi için gerekli koşulları oluşturuyor.”

Suriye'de sadece Al Tanf üssünde Amerikan askeri kalacağını, bunun da az sayıda olacağını vurgulayan Trump, mesajında şu bilgileri paylaştı:

“Daha önce de söylediğim gibi, Suriye’nin kuzeydoğusunda kalan tüm ABD askerlerini çekiyorum. ABD IŞİD’in fiziki halifeliğini yenilgiye uğrattı. Suriye’den ayrılacak olan ABD askerleri durumu takip etmek üzere ve 2014’te yaşananların ve göz ardı edilen IŞİD tehdidinin Irak ve Suriye’yi kırıp geçirdiği dönemin tekrarlanmaması için bölgede yeniden konuşlandırılacak. Az sayıda ABD askeri, IŞİD’in kalıntılarını dağıtmaya devam etmek üzere, güney Suriye’deki At Tanf üssünde kalacak.”

NATO ÜYELERİNE BASKI YAPACAK

Trump’ın açıklamasının ardından ABD Savunma Bakanı Mark Esper, Türkiye’nin Suriye harekâtının yakalanan IŞİD’lilerin serbest bırakılmasıyla sonuçlandığını öne sürdü.

Esper gelecek ay NATO üyesi ülkelerin savunma bakanlarıyla bir araya geleceğini duyurarak, NATO üyelerini Suriye’deki operasyon nedeniyle Türkiye’ye karşı “diplomatik ve ekonomik önlemler” almaları konusunda teşvik edeceğini duyurdu.

Esper tarafından yapılan açıklamada, askeri harekâta ilişkin “gereksiz, tepkisel” ifadesi kullanılırken, bunun IŞİD’in yeniden ortaya çıkmasıyla sonuçlanacağını savundu.

BÖLGE GÜVENLİĞİNE TEHDİT

Türkiye’ye karşı yaptırımlarla ilgili ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo’dan da bir açıklama geldi.

Pompeo, ”Başkan’ın açıkça ortaya koyduğu gibi, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeydoğusundaki adımları IŞİD’le mücadeleye ciddi ölçüde zarar veriyor ve tüm bölgenin güvenliğini tehdit ediyor. Türkiye’nin operasyonu devam ederse, giderek etkisin arttıran ve ürkütücü bir insani krizi tırmandıracak ve potansiyel anlamda felaket sonuçlar yaratacak” ifadelerini kullandı.

ABD’li bakan, Türkiye’nin daha fazla yaptırımla karşılaşmamak için Suriye’deki tek taraflı saldırısına derhal son vermesi ve ABD’yle diyaloğa geri dönmesi gerektiğini savundu.

ABD’Lİ KONGRE ÜYELERİ YETERSİZ BULDU

Öte yandan Başkan Trump’ın yaptırım kararı ABD’de hem Cumhuriyetçileri hem de Demokratlar tarafından yetersiz olarak görüldü.

Temsilciler Meclisi’nin Demokrat Başkanı Nancy Pelosi, “Trump’ın yaptırımlarının yaşanan insani krizi geri çevirmekten çok uzak olduğunu” savundu.

ABD Temsilciler Meclisi’nin Dış İlişkiler Komitesi’nin Cumhuriyetçi üyelerinden Mike McCaul, “Washington Yönetimi’nin planlı yaptırımlarını takdir ediyoruz fakat Suriye’deki berbat saldırılarından dolayı Türkiye’yi cezalandırmaktan çok uzak” ifadelerini kullandı.

Başkan Trump’ın Suriye’den Amerikan askerlerini çekerek Türkiye’ye operasyon için yeşil ışık yakmasını sert dille eleştiren Cumhuriyetçilerin önde gelen senatörlerinden Lindsey Graham, yaptırımları savunan bir açıklama yaptı.

Graham’ın makamından yapılan açıklamada, “Başkan’ın ekibinin bir planı var ve (yaptırımları) mümkün mertebe en güçlü şekilde destekleme ve onlara ortak hedeflerimizi yerine getirmek için makûl bir süre verme niyetindeyim” ifadeleri yer aldı. SÖZCÜ