CHP İzmir Milletvekili Kani Beko isyan etti: Tarım politikalarının baştan yazılması şart!

Cumhuriyet Halk Partisi İzmir Milletvekili Kani Beko’nun; Plan ve Bütçe Komisyonunda Tarım ve Orman Bakanlığı Bütçesi üzerine yaptığı konuşma ekte bilgilerinize sunulmuştur.

Çok da uzun olmayan bir zaman önce Türkiye tarımsal üretim yönünden, dünyada kendisine yetebilen ülkelerden biriydi. Neo-liberal politikaları AKP keşfetmiş ya da Türkiye’ye getirmiş değildir. Fakat AKP’li yıllarda ısrarla uygulanan yanlış tarım politikaları nedeniyle artık tarımsal üretimde kesin olarak dışa bağımlı bir ülkedir.

Sulama Birlikleri Kanunu, Şeker Kanunu, Tütün Kanunu ve Tohumculuk Kanunlarıyla üretici ürününü maliyetini karşılayarak satamaz hale geldi.

Mera Kanunu, Zeytin Kanunu, Büyükşehir Kanunu, Maden Kanunu, Elektrik Piyasası Kanunu, Yenilenebilir Enerji Kanunları ile en değerli topraklarımız kentsel rant uğruna imara açıldı. Meraların özel şirketlere devrinin önü açıldı. Çiftçimiz, köylümüz mülksüzleşti, yoksullaştı ve toprağından koparak metropollerde, avmlerde işçileşti. Anadolu coğrafyasının binlerce yıldır ürettiği buğday gibi temel girdiler dahi ithal edilir oldu.

Bu yılın ilk 8 ayında 5.4 milyon ton buğday, 2.8 milyon ton mısır ithal edildi. Yakın bir zamana kadar ihracatçısı olduğumuz ürünlerde ithalat kaçınılmaz hale geldi. 2018’de Türkiye 301 bin ton incir ithal etti. Son 5 yılda incirde ithalat yüzde 10,5 arttı. Kamu kurumları eliyle üretim garantisi sağlanan ürünler, bu kurumlar zarar ettirilerek, özelleştirilerek ithalat özendirildi.

2013’te 873 ton çay ithalatı yapan Türkiye’de çay ithalatı 2018 yılına dek yüzde 172 oranında arttı ve 2,3 bin tona fırladı. Sebzeler grubunda Türkiye, 2013 yılında 54 bin ton ithalat yaparken 2018 yılına gelindiğinde bu tutar yüzde 121 artışla 120 bin tona fırladı. 

Ülkemiz 2018 yılında, kırmızı et ve canlı hayvan ithalatında da rekor kırdı. Bu yılın ilk 6 aylık döneminde ise Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 4 bin 272 ton kırmızı et ithal edildi.

Birçok üründe dışa bağımlı bir yapı oluşturuldu. Türkiye, soğan, patates, saman gibi ürünleri ithal eder duruma geldi. Üreten köylüler, kentlere göç ettirildi ve üretimden koparılarak, tüketiciye dönüştürüldü.

Halbuki yapılması gereken ithalatın, fiyat artışına karşı önleyici bir tedbir olarak kullanılmamasıdır. İthalat yapılınca kısa bir dönem için fiyatlar düşse de orta ve uzun vadede fiyatlar tekrar yükselecektir. Çünkü ithalatla rekabet edemeyen çiftçi, üretimden çekilince üretim azalmakta ve fiyatlar da yükselmektedir. Böyle bir durumda tekrar ithalat fiyatları düşürmek yerine ülke içinde üretimi öldürmekte ve fiyatları orta-uzun vadede artırmaktadır. Bunun yanında işsizlik, dış açık, köyden kente hızlı göç, fiyatlar genel düzeyinde hızlı artışlara yol açmaktadır. Bu sarmaldan kurtulmak gerekmektedir.

Üreticilerin kendi ürettikleri üründe söz sahibi olabilmeleri ancak üretimde örgütlenmeyle mümkün olabilir. Tarımsal üretim, yüksek girdi fiyatları ve ithalat baskısı nedeniyle sürdürülemez hale gelmektedir. Öyleyse mazotta ÖTV ve KDV kaldırılmalı; diğer girdilerdeki vergi yükü azaltılmalıdır.

İthalat politikasından vazgeçilmelidir. Üretim maliyetleri düşürülmeli, etkin destekleme politikaları hayata geçirilmeli, üretimde kooperatifler başta olmak üzere örgütlenme önündeki engeller kaldırılmalı ve bu alan teşvik edilmeli ve daha da önemlisi mutlaka üretim planlaması yukarıda dile getirilen noktalar göz önünde tutularak yapılmalıdır.

Tarım ve gıda tekellerinin yönlendirmelerine değil; kendi insanımızın ihtiyaçlarına ve ülkemizin özgül iklim ve toprak şartlarına göre planlanmış programlar uygulanmalıdır.

Emekten yana, küçük ve orta ölçekli çiftçileri destekleyen tarım politikaları uygulanmalı, tarımsal üretimde teknoloji kullanımını artıracak teşvik politikaları hayata geçirilmeli, örgütlenmenin önü açılmalı, doğaya dost, sürdürülebilir ve planlı bir tarımsal üretim politikası izlenmelidir.