Banka kredilerinde kamu ile özel arasında büyük fark

Corona virüsü salgınının olumsuz etkisiyle yüz binlerce kişi ve şirket, kredi için bankaların kapısını çalarken, kamu bankaları ile özel bankalar arasındaki makas da açıldı. BDDK verilerine göre, 27 Mart-3 Nisan haftasında TL kredi hacmi özel bankalarda 3,8 milyar TL azalırken, kamu bankalarında 8,9 milyar TL arttı. Son bir ayda TL kredi hacmi 54,1 milyar TL artarken, bunun 33 milyar TL'si kamu bankalarından geldi. Kamu bankaları hükümetin isteği üzerine kredi musluklarını açarken, özel bankalar kişi ve şirketlerin gelirlerinin salgınla birlikte sert düşmesine paralel olarak kredi musluklarını kısıyor.

Corona virüsü salgınının ekonomi üzerindeki olumsuz etkilerini azaltmak için birçok kredi paketi açıklanırken, kamu ile özel bankalar arasındaki makas giderek açılıyor.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 27 Mart-3 Nisan haftasında TL kredi hacmi özel bankalarda 3,8 milyar TL azalırken, kamu bankalarında 8,9 milyar TL arttı.

Türkiye’de salgının etkili olduğu son bir ayda 6 Mart-3 Nisan döneminde TL kredi hacmi 54,1 milyar TL artarken, bu artışın 33,1 milyar TL’si kamu bankalarından geldi. Özel bankalardaki artış ise 21 milyar TL oldu.

3 Nisan itibarıyla kamu bankalarının toplam kredi hacmi 1 trilyon 320 milyar 430 milyon TL’ye yükselirken, özel bankalar için bu rakam 1 trilyon 590 milyon 782 milyar TL oldu.

ÖZEL’İN PAYI YÜZDE 50’NİN ALTINA DÜŞTÜ

Öte yandan, özel mevduat bankalarının toplam kredi hacmi içindeki payı gerilemeye devam ediyor. 2014’te yüzde 63 seviyelerinde olan özel mevduat bankalarının toplam kredi hacmi içindeki payı, 3 Nisan 2020 itibarıyla yüzde 49,2’ye kadar gerilemiş oldu. Bu oran 5 Nisan 2019’da yüzde 51,4’tü.

2014’te yüzde 26 seviyelerinde olan kamu mevduat bankalarının toplam kredi hacmi içindeki payı da 3 Nisan 2020 itibarıyla yüzde 37,5’e yükselmiş durumda. Kalan kısım ise yatırım ve katılım bankaları kredilerinden oluşuyor.

SALGINLA BİRLİKTE FAİZLER YÜKSELDİ

Merkez Bankası geçen ay politika faizini yüzde 9,75’e çekti ancak kredi faizlerinde son dönemdeki yükseliş dikkat çekiyor.

Bankaların ortalama ihtiyaç kredisi faizleri 6 Mart-3 Nisan döneminde 1,6 puanlık artışla yüzde 14,50’den yüzde 16,10’a yükseldi.Üstelik bu ortalama rakam, kamu bankalarının salgın nedeniyle başlattığı özel kampanyalardaki düşük oranlar da dikkate alınarak hesaplanıyor.

Sozcu.com.tr’ye konuşan Prof. Dr. Sadi Uzunoğlu, kredi faizlerindeki artışın işletmelerin kapanması ve artan işsizliğin getirdiği riskle ilişkili olduğunu, pratikte kredi faizlerinin TCMB’nin açıkladığı ortalama oranın çok üzerinde olduğunu söylemişti.

Nitekim, özel bir bankadan 10 bin TL’lik 12 ay vadeli bir ihtiyaç kredisi çekmek istediğinizde, vergi, kredi tahsis ve sigorta ücreti dahil edildiğinde yıllık maliyet yüzde 28’e kadar yükseliyor.