Tüm detaylarıyla harcama limiti kaosu!

TFF, salı günü takım harcama limitlerini açıklarken, karar gündemi derinden sarstı. Fenerbahçe ve Kasımpaşa'dan üst üste çok sert açıklamalar geldi. Sarı-lacivertli kulüp, taraftarına "Atacağımız adımlar için hazırlıklı olmanızı rica ediyoruz" şeklinde bir duyuru yaptı. Kasımpaşa ise ligden çekilmeyi düşündüğünü dile getirdi. İşte tüm detaylarıyla Türk futbolunun yeni kaosu: Harcama limiti!

SKOR DETAY HABER

TFF’nin son günlerde aldığı kararlar gündeme damga vururken özellikle sosyal medya üzerinde ciddi bir infial doğuran bu kararlara bir yenisi de 4 Ağustos tarihinde eklendi. Salı günü TFF, yeni sezon için yaz transfer döneminde Süper Lig ekiplerinin rotasını ona göre belirleyecekleri harcama limitlerini açıklarken, duyurulan limitlere tepki gösterildi. Bu tepkilerin başını çeken iki kulüp ise Fenerbahçe ve Kasımpaşa oldu.

“Limitler nasıl belirleniyor” sorusuna basitçe bir cevap vermek gerekirse; hesaplama, kulüplerin son 3 sezonu kapsayan finansal tablolarındaki veriler baz alınarak oluşturuluyor ve yeni sezon bütçesi bu veriler üzerinden belirleniyor.

Örneğin geride kalan sezon için; 2016-2017, 2017-2018 ve 2018-2019 sezonlarının finansal tablolarındaki verilere enflasyon düzeltme kat sayısı uygulanarak 2019-2020 sezonu bütçesi hazırlandı ve harcama limiti de bu bütçe baz alınarak oluşturuldu.

Limitten yüzde 15 sapma miktarı da dahil edildiğinde Fenerbahçe’nin harcama limiti 177 milyon 573 bin 89 lira olarak belirlendi. Fenerbahçe bu limite tepki gösterdiği sert açıklamasında şu ifadeleri kullandı:

‘Asla kabul edilemez…’

“Türkiye Futbol Federasyonu tarafından bugün açıklanan ve futbol gerçekleriyle bağdaşmayan takım harcama limitleri, asla kabul edilemez ve uygulanamaz düzeydedir.

Kulübümüz ve camiamız, içerisinde bulunduğumuz transfer döneminde bu kabul edilemez saçmalığa karşı her türlü hak arayış mücadelesini sonuna kadar verecektir.”

Açıklamanın sonunda ise şu ifade yer aldı: “Atılacak adımlar ve alınacak aksiyonlar doğrultusunda önümüzdeki günlerde camiamızı bilgilendireceğiz.

Bu aşamada taraftarlarımızdan sabırlı ve gerektiği takdirde camia olarak atacağımız adımlar için de bir o kadar hazırlıklı olmalarını rica ediyoruz.”

Fenerbahçe’nin atacağı adımlar merakla beklenirken kulislerde sarı-lacivertlilerin yayın havuzundan çıkma ve hatta ligden çekilme gibi olasılıkları gündeme aldığı konuşuluyor.

‘-436 milyon TL olmalıydı!’

“Peki Fenerbahçe’nin iddiası ne” sorusuna ise yine Fenerbahçe’nin yaptığı açıklamadan cevap buluyoruz. Yapılan açıklamada “Uygulamaya başlandığı ilk günden beri kurgusunun yanlış tasarlanmış olduğuna dikkat çektiğimiz bu talimat, mevcut hükümlere göre hesaplanmış olsaydı limitimizin (eksi) – 436 Milyon TL olması gerekirdi. Eksi yüz milyonlarca liralık harcama limiti hesabı da talimatın ne kadar yanlış dizayn edildiğini tartışmasız olarak ortaya koymaktadır.

Eksi harcama limiti garabetini gidermek için TFF Lisans Kurulu tarafından yapıldığını düşündüğümüz hesap manevralarıyla harcama limitimiz mevcut oyuncularımız ve yeni transferlerimiz 154 Milyon TL (18.8 Milyon Euro) olarak açıklanmıştır” ifadelerine yer verildi.

Fenerbahçe’nin Türkiye Bankalar Birliği’nin kulüpler için hazırladığı yapılandırmaya imza atmamasının ve Ali Koç’un ilk günden bu yana yapılandırmanın mevcut haline karşı çıkmasının da sarı-lacivertlilerin harcama limitlerine etki ettiği öne sürülüyor. Zira Fenerbahçe, belirlenen kamu bankalarıyla yapılandırma anlaşmasına imza atarsa Fenerbahçe’nin limitinde 100 milyon TL civarında artış olacak.

Özdemir: ‘Fenerbahçe yapılandırmaya imza atarsa…’

Türk futbolunda deprem etkisi yaratan bu karar üzerine TFF Başkanı Nihat Özdemir, Bloomberg’e kısa bir demeç verirken “Eğer Fenerbahçe yapılandırma anlaşmasına imza atarsa harcama limitleri de yükselecektir. Alternatif olarak gelirlerini sponsorluk anlaşmaları ve oyuncu satışlarıyla da yükseltebilirler” dedi. Özdemir’in bu tavsiyesinin yanında ise bir kural kulüpleri karşılıyor. Kulüpler sponsorluk anlaşmaları ve oyuncu satışlarının sadece 3’te 1’ini harcama limitine ekleyebiliyor.

Takım Harcama Limiti nedir?

Süper Lig ekiplerinin futbol operasyonlarına harcayabilecekleri toplam miktara “takım harcama limiti” diyoruz. Futbolcu ve teknik kadro gideri, menajer ücreti ile transferler bu limite giriyor. Hatta, kredi anapara ödemesi varsa bu da limitten düşülüyor. THL; sermaye artışı, UEFA gelirleri ve net transfer gelirleri gibi unsurlarla arttırılabiliyor. Bu yöntemlerin sonucunda revize edilen limitler ikinci transfer döneminden önce TFF tarafından tekrar ilan ediliyor.

2019 başından beri konuşulan THL, Eylül 2019’da hayata geçti. THL ile ilgili tüm detaylar, limit belirlenirken kullanılan formüller ve limit aşımı halinde gelebilecek cezalar da dahil olmak üzere tüm hükümler TFF Kulüp Lisans ve Finansal Fair Play Talimatı‘nın Ek XII adlı bölümünde yer alıyor.

Fenerbahçe’nin yanı sıra harcama limitine tepki gösteren bir diğer kulüp de Kasımpaşa oldu. 79 milyon 635 bin 362 TL limit verilen Kasımpaşa net bir şekilde ligden çekilmeyi düşündüklerini resmi açıklamasında belirtti.

Açıklamada şu ifadeler yer aldı: “Kasımpaşa Kulübü, futbolun limit tahsis anlayışının acilen değişmesi, aksi durumda önümüzdeki sezon liglere devam etmeme düşüncesini yönetim kurulu gündemine alacağının bilinmesini istemektedir.

Türk futbolu üstenci bir tavırla yönetilemez. Türk futbolu, ‘Böyle yönetiyorum’ anlayışına mahkum edilemez. Türk futbolunda kulüpleri dinlemeden yönetme dönemi sona ermelidir.”

Sermaye artırımına giderek gelirini artıran Kasımpaşa bir dernek değil, anonim bir şirket olduğunun da altını çizerek “Kasımpaşa Kulübü, dernek değil anonim bir şirkettir. Sermaye artırımına gitmiş, yöneticiler sorumluluk almıştır. Gelir fazlasını neden kullanmayacağımıza dair bir açıklama yapılmamıştır” ifadelerini kullandı.

Sözcü’ye konu ile ilgili açıklamalarda bulunan Spor Ekonomisti Gökhan Tiryaki ise rakamların normal hatta fazla olduğunu öne sürdü. Tiryaki şunları dedi:

“Transfer harcama limiti, kulüplerin denetleme raporlarına göre belirleniyor. Rakamlar normal, hatta fazla bile… Pandemi nedeniyle talimatlar değişmeseydi, daha da düşük rakamlar ortaya çıkacaktı. Net borç, net faaliyet gelir rasyosu ile gelir-gider farkı yöntemiyle yapılan hesaplamaların ortalaması alındı. Limit, düşük uçtan belirlenseydi özellikle büyük kulüplerin limitlerinde ciddi düşüşler olacaktı. TFF bu sezon kulüplerin neredeyse her istediklerini yapma eğiliminde görülüyor.

Geliri yüksek, borcu az olan kulübe daha fazla limit verilmiş. Galatasaray'ın veya Fenerbahçe'nin limitine bu açıdan bakmak lazım. Süper Lig'e yeni yükselen takımlara da pek çok takımdan fazla limit verilmiş.

Ayrıca birikmiş zararları milyarları aşarak özkaynaklarını korumanın da ötesinde negatif 1 milyarı geçen kulüplere bu kadar yüksek limitlerin belirlenmesi, kulüplerinin finansal kurtuluşuna olumlu katkıda bulunmuyor.”

Fenerbahçe’nin de belirttiği üzere mevcut hükümlere göre Fenerbahçe için -436 milyon TL limit belirlenmesi gerekirken ortaya çıkan 154 milyon TL’lik limit; harcama limiti sisteminin ve hesaplamalarının neye göre yapıldığı sorusunu da ortaya koyuyor.

Revizyon beklentisi…

TFF’nin konuyla ilgili yapması muhtemel yeni açıklama merakla beklenirken bu haliyle sürdürülebilirlikten uzak olduğu aşikar olan sistemin revizyona uğrayıp uğramayacağı da gündemin en büyük soru işaretlerinin başında geliyor.

Anadolu kulüplerinin önemli gelir kapısı olan ve nispeten bir gelir dağılımı sağlayan yayın havuzunun dağılması veya Fenerbahçe ile Kasımpaşa’nın ligden çekilmesi gibi bir kararın ülke futbolunu temelden sarsacak bir etki yaratması kaçınılmaz olacaktır.