Yukarı
292661

Hazine son 2 yıldır dövizle borçlanıyor

09 Ağustos 2020 11:57

Dolar kuru her 1 kuruş yükseldiğinde bunun hazineye maliyeti 2 yıl önce 896 milyon lira olurken artık 1,2 milyar lira. Çünkü Hazine son 2 yılda dövizle borçlanmayı tercih etti. Bugün merkezi yönetimin 119,5 milyar dolar değerinde döviz cinsinden borcu var

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak her fırsatta kamu borçluluğunun ne kadar düşük olduğunu anlatıp duruyor. Öte yandan başında bulunduğu bakanlığın resmi verileri Albayrak’ın görev süresi boyunca kamu borçluluğunun katlandığını ortaya koyuyor.

BirGün'den Ozan Gündoğdu'nun haberine göre, sadece merkezi yönetimin 30 Haziran itibariyle toplam borcu toplam borcu 1 trilyon 631 milyar 217 milyon liraya çıkmış durumda.

(Kısaca 1,63 trilyon lira) Okumakta dahi zorlanılan bu borç tutarının bu denli artmasının temel nedeni ise Hazine’nin döviz cinsi borçları. Döviz yukarı yönlü hareket ettikçe Hazine’nin de toplam borcu böylece katlanıyor. Kur riskini gören özel kesim ve yurttaşlar mümkün olduğunca döviz borçlarını azaltıp mümkünse döviz aldıysa da Hazine özellikle Albayrak döneminde dövizle borçlanmayı tercih etti.

Albayrak yönetimindeki Hazine’ye mercek tuttuk. Görüntü iç açıcı değil…

Nasıl bir hazine devraldı?

Albayrak 10 Temmuz 2018’de göreve başladı. Bu tarih itibariyle “enkaz devraldı” denilemez ancak Hazine’nin parlak bir bilançosu da bulunmuyordu. 30 Haziran 2018 itibariyle sadece merkezi yönetimin 969 milyar 940 milyon TL borcu vardı.

Bu borcun yüzde 42’si yani 409 milyar 481 milyon lirası döviz cinsindendi. Dolar kurunun 30 Haziran 2018 tarihi itibariyle 4,57 TL olduğu düşünülürse Albayrak 89,6 milyar dolar kadar döviz cinsi borç ve buna ilaveten 560 milyar 459 milyon TL kadar da Türk Lirası cinsi borç devraldı.

2 yılın sonunda bilanço ne?

Göreve geldiğinde 969,9 milyar TL borcu bulunan merkezi yönetimin Albayrak yönetimindeki 2 yılın sonundaki borç tutarı 1,63 trilyon TL. 2 yılda borç stokundaki artış oranı yüzde 68!

Ancak borcun tutarındaki artıştan daha tehlikeli olan ise Albayrak döneminde özellikle döviz cinsinden borçlanmanın tercih edilmiş olması. Göreve geldiğinde Hazine’nin 409,5 milyar TL (89,6 milyar dolar) değerinde döviz cinsi borcu bulunurken 30 Haziran 2020 itibariyle döviz cinsi borcun tutarı 818 milyar 397 milyon TL. Döviz cinsinden borcun artış oranı tam yüzde 100!

Bu artışın büyük kısmı son iki yılda dolar kurunda yaşanan yükselmeden kaynaklanıyor. Sonuç olarak aynı dönemde dolar kuru 4,57 liradan 6,85 liraya çıktı. Ancak Albayrak herkesin dolar satın alarak alım gücünü korumaya çalıştığı dönemde bir de dövizle borçlanmayı tercih etti. Kendisi, göreve geldiğinde 89,6 milyar dolar döviz cinsinden borç bulunurken 30 Haziran 2020 itibariyle döviz cinsi borcun değeri 119,5 milyar dolar.

Kur artışının etkisi ne?

30 Haziran itibariyle Merkezi Yönetimin 818,4 milyar TL’lik döviz cinsinden borcu bulunuyor. O tarihte dolar kurunun 6,85 TL’ye karşılık geldiği düşünülürse Merkezi Yönetimin 119,5 milyar dolar kadar borcu bulunuyor. Bu durumda dolar kuru her 1 kuruş arttığında merkezi yönetimin de borç stoku 1,2 milyar artıyor. Dolar kuru 10 kuruş arttığında Hazine’nin üzerine Diyanet İşleri Başkanlığı’nın yıllık bütçesi kadar ek maliyet yükleniyor.

Ya faiz artırılır dolar düşerse?

Hazine dört bir yandan kuşatma altına alınmış durumda. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın geçmiş verileri incelendiğinde bugünkü kara tablo daha belirgin hale geliyor. Örneğin 2012 sonunda merkezi yönetimin borcunun yüzde 27’si döviz cinsindenken 2017 sonunda bu oran yüzde 39’a çıktı. Albayrak döneminde artan döviz borçluluğuyla beraber 30 Haziran 2020 itibariyle merkezi yönetimin borcunun artık yüzde 49’u döviz cinsinden. Çünkü Türk Lirası’na güven azaldığı için kimse lira cinsinden borç vermeyi tercih etmiyor. Lira cinsinden borç verenler de giderek daha yüksek oranlarda değişken faiz istiyor. Yani Türkiye’nin istikrarına güvenilmiyor. Böylece piyasa faizleri artınca da Hazine’nin faiz ödemeleri daha yüksek oranlarda artıyor.

Merkezi yönetimin 30 Haziran 2020 tarihi itibariyle 822,8 milyar TL tutarında lira cinsinden borcu bulunuyor. Geçen yılın aynı döneminde bu borcun 609,5 milyar TL olduğu düşünülürse son 1 yıldaki TL cinsi borç artışı yüzde 35. Bu borcun bir kısmı sabit faizli iken bir kısmı değişken faizli. Faizlerdeki artış beklentisi yüzünden borç vericiler sabit faizli borç vermek istemiyor. Böylece merkezi yönetimin TL cinsinden borçlarının yüzde 35 arttığı son 1 yılda değişken faizli TL cinsi borç tutarı yüzde 57 artmış durumda. Geçen yıl 83,7 milyar TL olan değişken faizli borçlar bu yıl 131,6 milyar liraya yükseldi. Başka bir ifadeyle faiz artarsa da Hazine’nin faiz yükü eskisinden çok daha hızlı artacak.

Döviz borçlusu Hazine’nin bedeli…

Merkezi yönetimin 30 Haziran 2020 itibariyle 119,5 milyar dolar borcu bulunuyor. Dolar kuru her 1 kuruş arttığında bu artışın Hazine’ye yarattığı ilave maliyet 1,2 milyar TL. Peki bu ne anlama geliyor? Kurumların yıllık harcamaları cinsinden kur artışını kıyasladık.

1 kuruş arttığında borç artışı = ÖSYM’nin 1,5 yıllık harcaması

5 kuruş arttığında borç artışı = Cumhurbaşkanlığı’nın 2 yıllık harcaması

10 kuruş arttığında borç artışı = Diyanet İşleri’nin 1 yıllık harcaması

50 kuruş arttığında borç artışı = Sağlık Bakanlığı’nın 1 yıllık harcaması

ALBAYRAK DÖNEMİNDE HAZİNE

Tüm ülke bulduğu parayı alım gücünü en azından koruyabilmek adına dövize yatırıyor. Albayrak ise Hazine’yi döviz cinsinden borçlandırıyor. Sonuç; 2 yılda döviz cinsinden borcun TL değeri %100 artıyor.



Yorumlar

Bu haberde yorum bulunmamaktadir.

Yorum Ekle


Diğer Haberler

ABD'de işsizlik maaşı başvuruları geçtiğimiz hafta beklentilerin altında​ kaldı

ABD Çalışma Bakanlığı'nın açıkladığı mevsim etkisinden arındırılmış verilere göre daha önce 16 Mart ile biten haftada 210 bin seviyesinde gerçekleştiği açıklanan başvuru sayısı 212 bin ol...

Asgari ücrette seçim sonrası büyük tehlike

Enflasyon hızla yükselirken hükümet 2024'te asgari ücrete ara zam yapmama kararından geri adım atmadı. Konu seçim döneminde de gündeme gelmedi. Asgari ücrette ara zam olmaması, özel sektö...


Sosyal koruma harcamalarının milli gelire oranı geriledi

Sosyal koruma harcaması 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 60,2 artış göstererek 1 trilyon 291 milyar 77 milyon TL oldu. Bu harcamanın yüzde 98,2'sini 1 trilyon 267 milyar 924 milyon...

JPMorgan'dan borsa uyarısı geldi

Banka stratejisti Dubravko Lakos-Bujas müşterilerine çarşamba günü yayımladığı notta yatırımcıları momentum trade hareketi durakladığında “yanlış tarafta sıkışıp kalabilecekleri” konusund...


Borsa güne yükselişle başladı

Bankacılık endeksi yüzde 0,59 ve holding endeksi yüzde 0,18 artış kaydetti. Sektör endeksleri arasında en fazla kazandıran yüzde 1,88 ile kimya petrol plastik olurken, en çok kaybettiren ...

TÜİK: İşgücü maliyeti 2022'de aylık 11 bin 602 TL oldu

TÜİK'in İşgücü Maliyeti İstatistikleri sonuçlarına göre 2022 yılında aylık ortalama işgücü maliyeti 11 602 TL olarak gerçekleşti. Finans ve sigorta faaliyetleri (K) sektörü, 28 bin 790 TL...


Yatırımcılar dikkat... Altın fiyatları düşüşte!

Geçen hafta Fed kararı sonrası rekor seviyeye yükselen altın haftanın dördüncü işlem gününde de düşüşünü sürdürüyor. İşte gram altın, çeyrek altın, Cumhuriyet altını, ons altın fiyatları....

Vergide 17,5 milyarlık kaçak yakalandı

Ülke genelinde 237 bin vergi incelemesi yapan vergi müfettişleri 17,5 milyar liralık kayıp ve kaçak yakaladı. Mükelleflere 37 milyarlık ceza faturası çıktı. Vergi müfettişlerinin 2023 yıl...


Pegasus, Boeing 737 kararını değiştirdi

Pegasus Havacılık CEO’su Güliz Öztürk Bloomberg’e verdiği röportajda, “Tek tip bir filo oluşturma yolunda ilerliyorduk. Ancak mevcut büyüme ve büyüklükle birlikte kendi iç analizlerimizi ...

SOSYAL MEDYA


MAGAZİN

Türkan Şoray'dan Kadir İnanır paylaşımı

Türkan Şoray, 24 Mart Pazar günü Beykoz'daki evinde beynine pıhtı atması nedeniyle fenalaşıp hastaneye kaldırılan Kadir İnanır'a geçmiş olsun dileklerinde bulundu. Geçen pazar günü Beykoz...

TEKNOLOJİ

EDİTÖR'ÜN SEÇTİKLERİ

Uykunuzu tam alamıyor musunuz? Daha yaşlı hissetmeniz normal olabilir

Bilim insanları, 1 ay boyunca uykularını tam alan kişilerin oldukları yaştan yaklaşık 6 yaş genç hissettiklerini belirledi. İsveç'teki Karolinska Enstitüsündeki araştırmacılar yeterli uyku almanın ve uykusuzluğun, hissedilen yaşla ilişkisini inceledi.

ÇOK YORUMLANANLAR

ÇOK OKUNANLAR