Tut elimi kardeşim

Unkapanı Köprüsü üzerinde röportaj yapmıştım ama köprünün altında hiç işim olmamıştı! Zaten konuştuğum kişinin yaptığı iş, neresinden baksanız, eşi benzeri olmayan bir iş. Fransız asıllı ama İsviçre’de yaşayan Saype’nin mesleği hemşirelik! Ama o çocukluğundan beri, sokaklarda hemşirelik yaptığı yıllarda da geceleri duvarlara imzasını bırakan bir grafiti sanatçısı. Hep çok merak etmişimdir, neden grafiti? Cevabı çok yalın: “Ben de varım demek için! ABD’de ortaya çıkan bu iş, caddeleri dolduran ve gözümüze giren reklamlara karşı bir tür protestoydu, ben de varım demekti. Ama bir an geldi, grafitiler görüntü kirliliği içinde kayboldu, artık beni tatmin etmemeye başladı. O zaman daha büyük alanlara mesaj bırakmaya başladım, meydanlara, dağlara, göllere!

GRAFİTİDEN LAND’ART’A GEÇİŞ

Özel bir teknik ve boya kullanıyor bunun için: Kömür, tebeşir ve bunları birbirine yapıştıracak süt proteini biyolojik karışımını özel bir aletle püskürterek yere devasa freskler yapıyor. Nereye mi? İlkini Paris’te Eyfel Kulesi’nin ayağında başlattığı işi, (15 bin m2) 8. etapta İstanbul’da; Beykoz Çayırı’ndan başlayan, Boğaziçi Üniversitesi’nin Güney Kampus bahçesinde devam eden ve Unkapanı Köprüsü’nün ayağındaki yüzen bir platformun üzerinde Boğaz’ın sularında dolaştırılacak olan bir desen! O kadar büyük ki yakından baktığınızda görünmüyor. Evet, fazla büyük olduğu için görünen şey anlaşılmıyor. Deseni kavrayabilmek, anlamak için yukarıdan, üstten bakılması lazım. Yani yüksekten fotoğrafının, videolarının çekilmesi ve onlara bakılması!

İNSAN ZİNCİRİ

Desen basit: İki el birbirini bileklerinden kavrıyor ve sımsıkı tutuyor. Bu dostluk, birliktelik ve işbirliğini anlatan sade desen, bir şehirden diğerine, Avrupa’dan Afrika’ya, İstanbul’da olduğu gibi Avrupa’dan Asya’ya uzanırken İnsan Zinciri oluşturarak müthiş bir sinerjiyi de beraberinde götürüyor. Saype, 2019 Haziranı’nda başladığı bu çılgın projeyle Paris’te Eyfel Kulesi’nin önündeki büyük vadide, Andora’da dağda, Cenevre’de gölde, Berlin’de koruda, Ouagadougou’da çölde derken sonunda İstanbul’a geliyor.

EŞİ TÜRK

Ama önce Türk olan eşiyle gezmeye! Instagram hesabından İstanbul’da olduğuna ilişkin bir paylaşım yapınca Beşiktaş Belediyesi’nden Görkem, önce küratör arkadaşı Roxane Ayral’ı, o da Saype’yi buluyor. Gerisi büyük bir organizasyon, çünkü basit gibi görünen iş, aslında 40 bin Avro’luk maliyetli bir proje. İsviçre, Fransa, UPS, Beşiktaş ve İBB sponsor oluyor! Çalışmalar büyük bir titizlikle yürütülürken en büyük korkuları vaktinden önce basına sızması. Bir yanda bütün espri, bu işin olabildiğince çok izlenmesi iken dikkat edilmesi gereken, iş bitip de açıklanmadan önce yayımlanıp heyecanın kaçmaması. Saype’yle 4 gün önce konuşup fotoğraf çektiğim halde, ambargoya uyacağıma dair imza veriyorum! Ve bu yazıyı, Saype, Boğaziçi Üniversitesi’nde basın toplantısı yapıp drone’la çekilmiş fotoğrafları açıkladıktan sonra yayımlıyoruz.

Bu değişik çalışmayı siz de 7 Kasım’dan itibaren Taksim Metrosu’ndaki sergi salonunda, İstiklal Caddesi’ndeki Fransız Kültür Merkezi’nde ve tabii ki medyada görebileceksiniz.

Ya Beykoz’da, Boğaziçi Üniversitesi’ndeki çimenlere, denizin üzerindeki platforma çizili olanları göremeyecek misiniz? Çimenler uzayana kadar görülecek tabii, yağmur yağsa bile boya çıkmıyor, ama yakından bakıldığında zaten bir şey anlaşılmıyor. Çimenler yaklaşık bir ay içinde uzayınca da görüntü bozuluyor. İşin bütün güzelliği yukarıdan izlenmesi sırasında ortaya çıkıyor. Bunun için de hep drone’la çekim yapılıyor, videoları hazırlanıyor. Saype bu çalışmayı hayli kısa sürede yaptı. Bütün iş organizasyonu, çekimleri 15 günde bitecek şekilde planlandı. Ne kadar uzun o kadar pahalı ve zaten İsviçre’de eşi bekliyor.

SANATIN KİTLELERİ HAREKETE GEÇİRME GÜCÜNÜ KULLANIYOR

Saype’nin 2018’de Cenevre’de SOS Akdeniz için yaptığı devasa freskin videoları, fotoğrafları bütün dünyada 120 milyon kişi tarafından seyredildi. Bu ilgi üzerine İsviçre hükümeti, derneğin çalışmalarına yardımcı oldu. Geçen günlerde ünlü Forbes dergisi tarafından kültür sanat alanında 30 yaşın altındaki en önemli 30 kişinin içindeki en etkili ve kendisinden en çok bahsedilen kişi olarak seçildi. Saype, yaptığı fresklerin kamuyu harekete geçirme etkisini kullanmaya karar verdi. Dünyadaki en büyük insan zincirini oluşturmak için 2019’da el ele tutuşan freskini yapmaya başladı. İstanbul, gerek tarihi gerek coğrafi olarak kültürler ve farklı dünyalar arasında köprü göreviyle bunu en güzel hayata geçirebileceği yerlerden biri olduğu için burada yaptığı çalışmayı çok önemsiyor. 

Cumhuriyet