Kömürün hastalık maliyeti 54 milyar TL

Elektrik üretiminde halen ilk sırada bulunan kömür nedeniyle her yıl binlerce kişi hayatını kaybederken, kömür kaynaklı hastalıkların tedavisine de milyarlarca TL harcanıyor.

Türkiye'deki kömür santralleri nedeniyle her yıl on binlerce insan hasta oluyor ve binlerce kişi de hayatını kaybediyor. Sağlık ve Çevre Birliği'nin (HEAL-Health and Environment Alliance) hazırladığı 2019 yılında “Türkiye'de Kronik Kömür Kirliliği: Kömürün Sağlık Yükü ve Kömür Bağımlılığını Sonlandırmak” başlıklı raporuna göre, 2019 yılında Türkiye'deki sağlık harcamalarının yüzde 27'si kömür kaynaklı oldu. Bu harcamaların 53.6 milyar TL'yi bulduğu tahmin ediliyor. Rapora göre, 2019'da kömüre bağlı 4 bin 818 erken ölüm ve 3 bin 70 erken doğum gerçekleşti.

BÜYÜK RİSK YARATIYOR

Kömür, dünyanın pek çok ülkesinde Paris İklim Anlaşması çerçevesinde yavaş yavaş kullanımdan kalkarken, Türkiye'de halen elektrik üretiminde en büyük payı alıyor. EPDK'nın Aralık 2020 raporuna göre, üretilen lisanslı elektrik üretiminin yüzde 37'sinden fazlasını kömür oluşturuyor. İlk sırada yer alan kömürü, bir başka fosil kaynak olan doğalgaz yüzde 33 ile takip ediyor. HEAL'in hazırladığı rapora göre, Türkiye'nin kömüre yatırımı artarak devam ediyor. Raporda, konuyla ilgili şu ifadeler yer alıyor:

“Türkiye'de elektrik üretimi kömüre dayanmaya devam etmekte ve planlanan termik santrallerle 19 GW'lık mevcut kurulu kömür gücünün iki katından daha fazlasına çıkması söz konusudur. Temmuz 2019 itibarıyla toplam 33 GW'lık 30 yeni kömürlü termik santral projesi (lisanslı, duyurulmuş veya lisans 32m öncesi aşamada, 100 MW üstü kurulu güçte) bulunmaktadır. Kömüre dayalı elektrik üretiminin halihazırda yarattığı yoğun hava kirliliği düşünüldüğünde, kömür kullanımının artırılması halk sağlığı için büyük bir risktir.”

ÇOCUKLAR BRONŞİT OLUYOR

HEAL'in Türkiye raporuna göre, kömür kaynaklı hava kirliliği çocuklara büyük zarar veriyor. Yapılan araştırmada 26 bin 500 çocukta bronşit vakasının görüldüğü belirlendi. Yetişkinlerde bronşit vaka sayısı ise 3 bin 230 oldu.

İŞ GÜNÜ KAYIPLARI ARTIYOR

“Türkiye'de Kronik Kömür Kirliliği: Kömürün Sağlık Yükü ve Kömür Bağımlılığını Sonlandırmak” raporuna göre, hastalık nedeniyle yaşanan iş günü kaybı çok ciddi seviyelere çıktı. Astım hastası çocuklar dahil 237 bin 37 astım ve bronşit semptomu gösterilen gün tespit edilirken, toplam iş günü kaybı 1 milyon 480 bin oldu. Hasta geçirilen gün sayısı 11 milyon 300 bini bulurken, cıva maruziyetine bağlı IQ puanı kaybı da 8 bin 850 seviyesine geldi. SÖZCÜ