Rahim ağzı kanseri ve HPV ilişkisi hakkında merak edilenler

Kadın Hastalıkları ve Doğum, Jinekolojik Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Murat Naki, “Rahim Ağzı Kanseri Farkındalık Ayı” nedeniyle HPV ve rahim ağzı kanseri hakkında merak edilenleri tüm ayrıntılarıyla sizler için anlattı.

HPV; bazıları vajinal, anal veya oral seks yoluyla yayılan, 100'den fazla ilişkili virüsten oluşan bir gruptur. Cinsel yolla bulaşan HPV tipleri kanser açısından düşük riskli ve yüksek riskli olmak üzere iki gruba ayrılır.

Düşük riskli HPV'ler çoğunlukla hastalığa neden olmaz. Bununla birlikte, birkaç düşük riskli HPV türü, cinsel organlar, anüs, ağız veya boğazda veya çevresinde siğillere neden olabilir.

Yüksek riskli HPV'ler çeşitli kanser türlerine neden olabilir. HPV 16, 18, 31, 33, 35, 39, 45, 51, 52, 56, 58, 59, 66 ve 68 dahil olmak üzere yaklaşık 14 yüksek riskli HPV tipi vardır. Bunlardan ikisi (HPV 16 ve HPV 18) HPV nedeniyle oluşan kanserlerin çoğunun sorumlusudur.

HPV enfeksiyonu yaygındır

Neredeyse tüm cinsel olarak aktif kişiler, cinsel olarak aktif hale geldikten sonraki aylar ila birkaç yıl içinde HPV ile enfekte olurlar. Bu enfeksiyonların yaklaşık yarısı yüksek riskli HPV tipindedir. Bağışıklık sisteminiz genellikle HPV enfeksiyonlarını kontrol eder, böylece kansere neden olmazlar. Ancak, hem erkekler hem de kadınlar HPV ile enfekte olabilir ve HPV'nin neden olduğu kanserler geliştirebilir.

Devam eden yüksek riskli HPV enfeksiyonları kansere neden olabilir

Bazen HPV enfeksiyonları bağışıklık sisteminiz tarafından başarılı bir şekilde kontrol edilemez. Yüksek riskli HPV enfeksiyonu uzun yıllar devam ettiğinde, tedavi edilmezse zamanla kötüleşebilir ve kansere dönüşebilecek hücre değişikliklerine yol açabilir.

Yüksek riskli HPV'lere sahip uzun süreli enfeksiyonlar, vücudun HPV'nin hücreleri enfekte ettiği kısımlarında, örneğin serviks, orofarenks, dil, yumuşak damak, boğazın yan ve arka duvarları, bademcikler, ayrıca anüs, penis, vajina, vulva ve rahim ağzı kanserine neden olabilir. 

HPV ile ilişkili kanserler

Rahim ağzı kanseri: Hemen hemen tüm rahim ağzı kanserlerine HPV neden olur. Rutin tarama ile kansere dönüşmeden, kanser öncesi hücreler bulunup alınarak rahim ağzı kanseri önlenebilir. 

Orofaringeal kanserler: Boğazda (genellikle bademcikler veya dilin arkası) gelişen bu kanserlerin çoğuna HPV neden olur. Her yıl vakaların sayısı artan orofaringeal kanserler HPV ile ilişkili en yaygın kanserler arasındadır.

Anal kanser: Anal kanserlerin yüzde 90'ından fazlası HPV'den kaynaklanır. Her yıl anal kanser olguları ve anal kansere bağlı ölümlerin sayısı artmaktadır. Anal kanser kadınlarda erkeklere göre neredeyse iki kat daha sık görülür.

Bunların dışında vajinal, vulvar ve penis kanserinin de en yaygın nedenleri arasındadır.

HPV aşısı: HPV enfeksiyonunu önleme

HPV aşısı, dokuz HPV türünden enfeksiyona karşı koruma sağlar; genital siğillerin çoğuna neden olan iki düşük riskli HPV türü ve HPV ile ilişkili kanserlerin çoğuna neden olan yedi yüksek riskli HPV türü. Ülkemizde şu anda dört HPV türüne karşı koruma sağlayan aşı bulunmaktadır. Bu nedenle ülkemizde bu aşı olunarak dört HPV tipine karşı korunulabilir.

Aşı sadece önlem sağlar

HPV aşısı, HPV enfeksiyonlarını veya HPV'nin neden olduğu hastalıkları tedavi etmek için kullanılmaz. HPV aşısı, 11 - 12 yaşlarında yapıldığında en fazla korumayı sağlar. Araştırmalar, HPV aşısının HPV kanserlerine yakalanmada yüzde 90 oranında koruma sağladığını ortaya koyuyor.

HPV aşısını kimler yaptırmalıdır?

HPV aşısı; kız ve erkek çocuklara 11 veya 12 yaşlarında önerilir ve aşıya 9 yaşında başlanabilir. Kadınlar kadar erkeklerin de aşı olmaları önemlidir, çünkü hem erkekler hem de kadınlar ağız ve boğaz, anal kanserler ve genital siğiller geliştirebilir. Kadınlar ayrıca serviks kanseri ve erkekler penis kanseri için risk altındadır. Aşı ayrıca kansere neden olan HPV'nin diğer insanlara yayılmasını da azaltabilir.

15 yaşından önce aşı serisine başlayan çocukların korunmaları için iki doza ihtiyacı vardır. Tavsiye edilen yaş aralığında aşılanmayan gençlere 26 yaşına kadar HPV aşısı önerilir. İlk dozunu 15 yaş ve üzerinde alanlara korunmak için üç doz aşı gerekebilir.

HPV aşısı ileri yaşlarda yapılabilir mi?

Evet, aşı, daha önce tüm aşı dozlarını almamış olan tüm yetişkinlere yapılabilir. Bu yaş grubundaki yetişkinler aşıdan daha az yararlanır çünkü zaten HPV'ye maruz kalmış olmaları daha olasıdır. Kadınlarda belirtilmiş bir yaş sınırı bulunmamaktadır.

HPV taraması ve HPV'nin neden olduğu hücre değişiklikleri

Herhangi bir semptom olmadığından hastalığı kontrol etmek için tarama testleri kullanılır. Rahim ağzı kanseri taramasının amacı, kanser öncesi hücre değişikliklerini erken bir aşamada, kansere dönüşmeden önce ve tedavinin kanserin gelişmesini engelleyebildiği zaman bulmaktır. Rahim ağzı kanseri, tarama testlerinin mevcut olduğu, HPV'nin neden olduğu tek kanserdir.

POSTA