Yukarı
365607

Gıda katkı maddeleri sağlığımızı nasıl etkiliyor?

27 Eylül 2022 09:25

Günümüzde çok sık tüketilen paketli gıdaların etiketlerinde içerdikleri katkı maddeleri bazı kodlar ya da farklı isimlerle yer alıyor. ‘’Sağlığımız için boğazımızdan geçen, hücrelerimize giren bir besinin içeriğinden haberdar olmamız çok önemli’’ diyen Tuba Günebak, işte bu kod ve isimlerin anlamlarını açıkladı.

Modern çağın koşuşturmaları içinde genellikle daha pratik ya da hijyenik olduğu düşünülen hazır gıdalar çok fazla tüketiliyor. Ancak yoğun katkı maddesi içerebilen bu gıdalar genellikle etiketleri okunmadan satın alınıyor. Okuyanlar ise etikette kod ya da farklı isimlerle yer alan bu maddelerin ne anlama geldiğini bilmiyor.

Gıda katkı maddelerinin üzerinde uzun bilimsel çalışmalar yapıldıktan sonra insan tüketimine sunulduğunu belirten Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Günebak, ‘'Bunlar her ne kadar pozitif amaçlarla kullanılıyor olsa da, çok fazla paketli besin tüketmemekte yarar var. Tüketileceği zaman da etiketlerini mutlaka okumalı, fazla katkılı olanları tercih etmemeli yani ne tüketeceğimizin bilincinde olmalıyız'' dedi ve etiketlerdeki bazı şifreleri ve sağlığa etkilerini şöyle anlattı…

E kodu nedir?

Gıda yani besin katkılarının besin etiketlerinde bildirimi için iki format kullanılır. Birincisi “katkının işlevi ve adı” diğeri ise “katkının işlevi ve E kodu” dur. İkinci uygulama daha yaygındır. E kodunun yanında üç rakamlı bir sayı ile kodlanır. Bu nedenle tüketicinin gıda etiketini okuması ve E kodunu bilmesi çok önemlidir. E kodu, toksikolojik araştırmaları tamamlanan ve zararlı olmadığına bilimsel olarak karar verilen, hangi dozda kullanılması gerektiği belirlenen gıda katkı maddelerine verilen uluslararası bir simgedir. Bu katkı maddeleri doğal olabileceği gibi sentetik de olabilir. E kodu ile tanımlanan katkı maddelerinden E 100 ile 180 arasındakiler renklendiricileri, E200 ile E 285 arasındakiler ve E330 koruyucuları, E 300 ile 321 arasındakiler antioksidanları, E322 ile E500 arasındakiler emülsifiyer (yağ çözücü) ve stabilizatörleri (kıvam koruyucu), E 500 ile E 578 arasındakiler asit-baz sağlayıcıları, E620 ile E637 arasındakiler tatlandırıcıları ve koku vericileri, E900 ile E927 arasındakiler geniş amaçlı kullanıma sahip olanları tanımlar.

Fruktoz-Glikoz Şurubu-NBŞ-Agave Şurubu-Aspartam-Suklaroz (Mısır şurubu ve yapay tatlandırıcılar)

Besinlere tat vermesi amacıyla eklenen yapay tatlandırıcılar (asesülfam K ve aspartam) beyin tümörü, lenf ve kan kanseri riskini artırabilir. Sakkarin mesane kanseri riskini artırabilir. Sukralozun (Stevia'nın) karaciğer ve böbrekte büyümeye neden olabileceği bildirilmiştir. Fruktoz yani yüksek fruktozlu mısır şurubu ve glikoz şurubu kötü kolesterol seviyesini artırarak kalp ve damar hastalığı ile karaciğer yağlanması riskini ve şeker hastalığına olan yatkınlığı artırabilir. Agave şurubunun da mısır şurubundan farkı yoktur.

Hidrojenize Yağ-Hidrojenize Edilmiş Bitkisel Yağ (Trans yağlar)

Damar sağlığını olumsuz etkiler, inme (felç) riskini artırabilir. Trans yağlar sürülebilir kahvaltılık margarinlerde, hazır hayvansal gıdalarda, gofret, cips, salata sosları, hamur işi, kraker, hazır köfte, tatlılar, katı yağlar ve birçok fırınlanmış yiyecekte bulunur. Besin etiketinde “Hidrojenize Yağ” ya da ‘Hidrojenize Edilmiş Bitkisel Yağ'' yazısını gördüğünüzde bu o besinin trans yağ içerdiği anlamına gelir.

Ne gibi zararları var?

Bilimsel araştırmalara göre hemen hemen çoğu hazır gıdada kullanılan renklendiricilerden koruyuculara kadar genellikle sentetik olan ve bazı ülkelerde kullanımı yasaklanan katkı maddelerinin;  astım, migren, alerji, çocuklarda hiperaktivite, kanda oksijenin azalması, ani solunum durması, böbrek yetmezliği, kanser, öğrenme kabiliyetinde düşüş, epilepsi (sara) ve uzun vadede Alzheimer riskinde artışa yol açtığı tespit edilmiştir. Tüm bunlara ek olarak meme kanseri öyküsü olan kadınların soya lesitini (E 322) gibi soya içerikli katkı maddelerini ve soyalı gıdaları tüketmemeleri gerekir.

Sözcü



Yorumlar

Bu haberde yorum bulunmamaktadir.

Yorum Ekle


Diğer Haberler

Gizemli hastalık hızla yayılıyor: Ölüm oranı yüzde 30

Japonya'da gizemli salgın hastalık paniği giderek büyüyor... Ölüm oranı yüzde 30 olan streptokok toksik şok sendromu vakaları giderek artarken uzmanlar 2024 yılındaki hasta sayısının 2023...

Balon balıkları için uyarı: Karada da öldürebilir

Antalya'da olta ve ağlara takılıp, balıkçılar tarafından etrafa atılan istilacı tür balon balıkları, sokak hayvanları için tehlike oluşturuyor. Akdeniz Üniversitesi'nden Prof. Dr. Mehmet ...


Dünya migren için alarmda

Migrenin dünyada genç nüfusta birinci engellilik nedeni olduğunu ancak ne yazık ki pek ciddiye alınmadığını belirten Prof. Dr. Uludüz, ‘’Bu hastalık sadece bir baş ağrısı değil birçok şik...

Güzellik takıntısının psikolojik nedenlerine dikkat!

Dış görünüşe verdiğiniz önem aslında psikolojik bazı problemlerinizin dışa vurumu mu ? Uzman Klinik Psikolog Kaan Üçyıldız konu hakkında önemli bilgiler verdi. Güzellik takıntısı, psikolo...


Corona salgını, yaşam süresini kısalttı

Küresel Hastalık Yükü (GBD) çalışmasının 1950-2021 yıllarında 195 ülkedeki ölüm oranları ve beklenen yaşam süreleri analizinin yanı sıra anketler, nüfus sayımları ve diğer kaynaklardan el...

Horlama ve uyku apnesi ilişkilere nasıl zarar veriyor?

Tedavi edilmeyen horlama sorunu horlayanın fiziksel ve ruhsal sağlığına olumsuz etkide bulunmakla kalmıyor, aynı zamanda ilişkileri de bir çok açıdan olumsuz etkiliyor. 45 yaşındaki Singa...


Telefonu elimizden düşürmememizin sebepleri

Yapılan araştırmalar sonucu uzmanlar, dijital cihazsız kalma korkusu yani nomofobinin insanların yüzde 90’ını etkilediğini belirttiriyor. Buna sebep olan 5 etmen açıklandı. Dijital cihazs...

Günde ne kadar tuz tüketmeliyiz?

Günlük alınması gereken tuz miktarının 5 gram yani bir çay kaşığı kadar olması gerekiyor. Ancak ülkemizde bu ölçünün 3 katı kadar tuz tüketildiğine dikkat çeken Prof. Dr. Erk, ‘’Çünkü öze...


Alzheimer erken yaşlarda başlayabilir

İleri yaş hastalığı olarak bilinen ve çağımızın en önemli sağlık sorunlarından biri olan Alzheimer’ın klinik belirtilerden yaklaşık 20 yıl önce başlayabildiğini belirten Prof. Dr. Uludüz,...

SOSYAL MEDYA


MAGAZİN

Melis Sezen bu kez asansörde dans etti

Melis Sezen danslarıyla adından söz ettirmeye devam ediyor. Oyuncu son olarak sosyal medya hesabından asansörde dans ettiği anları paylaşınca gündem oldu. 'Sadakatsiz' dizisinde canlandır...

TEKNOLOJİ

EDİTÖR'ÜN SEÇTİKLERİ

Gizemli hastalık hızla yayılıyor: Ölüm oranı yüzde 30

Japonya'da gizemli salgın hastalık paniği giderek büyüyor... Ölüm oranı yüzde 30 olan streptokok toksik şok sendromu vakaları giderek artarken uzmanlar 2024 yılındaki hasta sayısının 2023'ü geride bırakacağını tahmin ettiklerini duyurdu.

ÇOK YORUMLANANLAR

ÇOK OKUNANLAR