Yukarı
374612

Uykusuzluk çocuklarda hangi hastalıklara yol açabilir?

06 Şubat 2023 09:46

Uyku sadece bir dinlenme aracı değildir. Beyin başta olmak üzere tüm organların yenilenmesi için şarttır. Uyku sırasında stres hormonları azalırken büyüme hormonu salınımı artar. Bu sayede vücut kendini onarır, yeniden yapılandırır, protein sentezi artar ve kendini yeni güne hazırlar. Özellikle bebeklik dönemi olmak üzere hayatımızın büyük bölümünü uyuyarak geçiririz. Yetersiz uyku çocuğun biyo-psiko-sosyal sağlığını olumsuz etkileyebilecek bir unsurdur. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Burçin Yorgancı Kale, çocukluk çağında uykunun önemini ve uyku sorunlarının yol açabileceği hastalıkları şöyle anlattı:

Dr. Burçin Yorgancı Kale

Çocuklar hangi yaşta kaç saat uyumalı?

Gece boyu kesintisiz uyku 3-6 ay arasında sirkadyen sistemin olgunlaşmasıyla gerçekleşir. Ardışık kesintisiz uyku süresi araştırmalarda en sık 6 veya 8 saat olarak tanımlanmaktadır.

Erken çocukluk döneminde (1-3 yaş arası) uyku gereksinimi yaklaşık olarak 12-13 saat olup, çoğunlukla 18 ay civarında gündüz kestirme ihtiyacı bire düşer. Okul öncesi dönemde uyku gereksinimi yaklaşık 11-12 saat olup, yatağa girdikten uykuya dalmaya kadar geçen süre 15-30 dakika arasında değişir. Çocukların yaklaşık 4-5 yaş civarında gündüz kestirme gereksiniminin kalmadığı kabul edilmektedir. Okul çağındaki çocuklarda toplam uyku gereksinimi 10-11 saat olup, gündüz uyku gereksinimi beklenen bir durum olmadığından sınıfta, serviste, evde gündüz uyuklayan bir çocuğun uyku niteliğinin değerlendirilmesi gereklidir. İlkokul çağındaki bir çocuğun sabah kendiliğinden uyanabilmesi beklenir. Yaşa göre günlük minimum uyku ihtiyacı için ilk 3 ay bir süre tanımlanmamakta, 4-12 ay arası bebeklerde 12 saat, 1-2 yaş arasında 11 saat, 3-5 yaş arasında 10 saat, 6-12 yaş arasında 9 saat, 13-18 yaş arasında 8 saat kabul edilmektedir.

Uykusuzluk hangi sorunlara sebep olabilir?

Özellikle erken çocukluk dönemi uyku sorunlarının çocuk üzerinde olumsuz etkilerinin yanı sıra aile işlevselliğini de bozduğu ve ebeveyn ruh sağlığı açısından olumsuz etkileri olduğu ileri sürülmektedir. Uzun süreli uykusuzluk vücudun ısı kontrolünde, beslenme metabolizmasında, bağışıklık sisteminde ve diğer düzenleyici sistemlerde bozulmaya yol açar. Bu sorun artmış dürtüsellik ve saldırganlık, kaygı bozukluğu, karşıt olma karşıt gelme bozukluğu, hiperaktivite, dikkat-hafıza sorunları, okul başarısında düşüklük, erişkin dönemde alkol, madde bağımlılığı ile ilişkilendirilmiştir. Çocukluk çağında uykusu kötü olanların (kalitesiz, yetersiz) obezite riski yüksektir.

Kaliteli uyku için odalarında neler olmalı, neler olmamalı?

– Uyku kalitesi için sessiz ortam ve uygun oda ısısı sağlanmalıdır.

– Loş ışık sağlayabilecek hafif ışığı olan gece lambaları tercih edilebilir

– Odada TV-telefon-bilgisayar bulundurulmamalı. Çocuklar televizyon karşısında uyumaya kolaylıkla alışabilir. Çocuğun yatak odasında televizyon ya da bilgisayar bulunması durumunda çocuğun uyku zamanını kontrol etmek güçleşir.

– Bunun yanında çocuğun yatak odası ceza vermek gibi farklı amaçlarla kullanılmamalıdır.

Uyku hijyeni nasıl sağlanır?

Kaliteli bir uyku için gerekli şartların oluşmasını sağlayan kurallara “uyku hijyeni” denir. İşte bunun için dikkat edilmesi gereken noktalar…

– Bebek ve çocuklar için uyku saati ile ilgili rutinler oluşturmalı, bu rutinler sevecenlikle uygulanmalıdır.

– Çocukların yatağa gitme ve yatma zamanları düzenlenmeli, okul günlerinde ve tatil günlerinde yatma ve kalkma saatleri aynı olmalıdır.

– Uyku saatinin düzenli olması, yatmadan önceki son bir saat içerisinde banyo, diş fırçalama, pijama giyme, sarılma, ninni gibi sakin faaliyetleri içeren uyku rutini oluşturulmalıdır.

– Küçük çocukları yatırdıktan sonra çocukla bir süre beraber olup onu sakinleştirmek (okşamak, kitap okumak, masal anlatmak gibi) ya da sevdiği bir oyuncakla uyumasına izin vermek yararlı olabilir.

– Yatağa gitme zamanı yaklaştığında sessiz bir ortam yaratılmalı, yatmadan önce yüksek enerji gerektiren oyunlar, aktivitelerden kaçınılmalıdır.

– Yatmadan önce heyecanlı filmler izlemek, egzersiz yapmak, uykuya dalma süresinin uzamasına, uyku süresinin azalmasına yol açmaktadır.

– Çocuk açken yatırılmamalı ayrıca yatmadan önceki iki-üç saat içerisinde ağır yemekler, büyük porsiyonlardan kaçınılmalıdır.

– Çocuk gün içerisinde ve özellikle uykudan önce kafein içeren çay, kahve, çikolata gibi içeceklerden uzak durmalıdır.

– Çocuğun her gün ev dışında düzenli sportif faaliyetler yapması uyku düzeni açısından yararlıdır ancak yatmadan önceki iki-üç saat içinde ağır egzersizlerden kaçınmalıdır.

– Ergenler ise her gece gereksinimi olan uykuyu mutlaka almalı, bir gece az uyuyup sonraki günlerde uyku açığını kapatmayı tercih etmemelidirler.

– Gündüz şekerleme yapma gereksinimi olursa bunun süresinin kısa olmasına özen göstermeli ve şekerlemelerin akşam saatlerinde olmaması, öğle veya öğleden sonra olmasına dikkat edilmelidir. Eğer şekerleme yapıldığında gece uykuya dalma güçlüğü yaşanıyorsa şekerlemelerden kaçınılmalıdır.

Sözcü



Yorumlar

Bu haberde yorum bulunmamaktadir.

Yorum Ekle


Diğer Haberler

Uykunuzu tam alamıyor musunuz? Daha yaşlı hissetmeniz normal olabilir

Bilim insanları, 1 ay boyunca uykularını tam alan kişilerin oldukları yaştan yaklaşık 6 yaş genç hissettiklerini belirledi. İsveç'teki Karolinska Enstitüsündeki araştırmacılar yeterli uy...

Kadınlar dikkat: Sinsice ilerliyor, geç belirti veriyor!

Jinekolog Kağan Açıkgözoğlu kadınlarda hayati risk oluşturan jinekolojik sorunlarından birinin yumurtalık kanseri olduğunu hatırlattı. Geç belirti verdiği için tanının da geç koyulduğunu ...


Patates kızartması ve soğan halkasında büyük sağlık tehdidi

Kızartılarak hazırlanan bu gıdaların sadece aşırı kilo alımına sebep olmadığı, demans riskini artırabilecek kimyasallara sahip olabileceği de tespit edildi. Bilim insanları tekrar kullanı...

Egzersizle bölgesel zayıflama mümkün mü?

Genellikle bel, karın ya da kalçada biriken yağlardan kurtulmayı vadeden bölgesel zayıflama egzersizlerine ilgi büyük. Ancak söz konusu programların ne kadar etkili olduğu merak konusu. E...


Egzersiz beynin ömrünü uzatıyor

Egzersizi yaşam alışkanlığına dönüştürmenin beyin sağlığına da pozitif etkileri olduğunu belirten Prof. Dr. Uludüz, ‘’Bu sayede hafızanızı güçlendirip demans (bunama) riskinizi azaltmanız...

Ruhsal ve finansal sağlığı güçlendirmenin yolları

Hem ruh sağlığınızı hem de finansal sağlığınızı güçlendirebilirsiniz. İşte size bu yolda yardımcı olacak adımlar...


Araştırma: Woke kültürü depresyona sebep oluyor

Sosyal adalet ve ırksal eşitliğe vurgu yapan hareketler için kullanılan bir terim olan woke kültürü son yıllarda bilinirliğini giderek artırıyor. Yapılan bir araştırma, woke kültürüne yak...

Kızılcık meyvesi performansı artırıyor...

Yeni bir araştırma, kızılcık meyvesini tüketmenin spor yapanlara iyi geldiğini ve hızı %1,5 oranında artırdığını ortaya koydu. Kanada’daki Montreal Concordia Üniversitesi'nde yapılan araş...


Feminizm ve cinsellik hakkında çarpıcı araştırma

Kanada’daki McMaster Üniversitesi’nden sosyolog Tina Fetner tarafından yazılan yeni bir makaleye göre, feministler feminist olmayanlardan daha iyi seks yapıyor. Fetner'ın değerlendirmeler...

SOSYAL MEDYA


MAGAZİN

Dilan Polat şikayetini geri çekti, dava düştü!

Dilan Polat, kendisine hakaret içerikli mesaj attığı gerekçesiyle dava açtığı Nez Demir hakkındaki şikayetini duruşmada geri aldı. Polat'ın şikayetinden vazgeçmesi nedeniyle dava düşerken...

TEKNOLOJİ

EDİTÖR'ÜN SEÇTİKLERİ

Uykunuzu tam alamıyor musunuz? Daha yaşlı hissetmeniz normal olabilir

Bilim insanları, 1 ay boyunca uykularını tam alan kişilerin oldukları yaştan yaklaşık 6 yaş genç hissettiklerini belirledi. İsveç'teki Karolinska Enstitüsündeki araştırmacılar yeterli uyku almanın ve uykusuzluğun, hissedilen yaşla ilişkisini inceledi.

ÇOK YORUMLANANLAR

ÇOK OKUNANLAR