Matematik ve İllüzyon Müzesi

   M. Kemal Atatürk’ün “Dünyadaki en mâsum uğraş matematiktir” sözü, birçoğumuzun İlkokul yıllarında “Matematik hariç bütün derslerim 5” cümlesiyle başlayan eğitim hayatına, lise yıllarımızda “Matematiğim zayıf gelmeseydi takdir alıyordum” ve üniversitede “Hoca matematikten geçirseydi senem uzamıyordu” cümleleri bize hiç masum gelmeyen matematik fobimizi hatırlatmış olabilir! Matematikle imtihanımız  ne yeni başlamış bir sendrom, ne de yakın zamanda biteceğe benziyor. Öğrencilik hayatımız ve sonrasında da hep bir kabus gibiydi! Sevdiren bir Matematik öğretmenini bulana kadar…

   “Çocuk babasından matematik ödevini yapmasına yardım etmesini ister ve
   – Doğru olmaz oğlum, cevabını alır fakat o ısrarlıdır:
   – En azından dene baba…”

   Atatürk’ün dediği gibi bu “masum uğraşı” denemekten bile çekindik! Matematikle uyanıp, yaşamın her alanında her anında matematikle devam etmemize rağmen matematiksel düşünme ve uygulama metotlarıyla ben de çok geç yaşlarda tanıştım. Oysaki Matematikçilerin “tanısanız seversiniz” cümlesinin içinde Matematiğin zevkli, heyecan verici, eğlendirici ve dinlendirici yönü dinlendirici yönü ile keşke öğrencilik yıllarımızda tanışsaydık!

   Öğrenmeyi, düşünmeyi, sorgulamayı öğretmenin, bunu kültürümüzün bir parçası haline getirmenin en iyi aracı Matematik öğretimidir. Fransız matematikçi Henri Poincaré’in de belirttiği gibi “Bir Matematikçi sanmaz fakat bilir, inandırmaya çalışmaz çünkü ispat eder, güveninizi beklemez, belki dikkat etmenizi ister.”

   Sabah çalar saatimizi saat 6.30’a kurduk. Uyandıktan sonra kahvaltımızı yapıp evden dışarı çıktık. Dolmuşa bindik, 10 TL verdik, o da bize 2,5 TL geri verdi, derken akşam yatana kadar matematiği uygularız. Matematik her yerdedir. Pizzalar ve doğum günlerinden, tavşanlara ve sporculara  kadar, mutfak hayatımızı anlamamıza yardım eder.

   ****
   İzmir de bir ilk!

   BİLSEM Edebiyat öğretmeni Barış Karaduman Matematik Müzesi açılışının yapılacağını söylemek için beni aradı.  Açılışa gidemesem de müzeyi gezip-görme heyecanıyla daha sonra randevu alıp, gittim.

   BİLSEM Merkez Müdürü Nihal Akdağ Matematik ve İllüzyon müzesini hem gezdirdi, hem de heyecanla hikâyesini anlattı. Ben de müzeye dair görüş, izlenim, deneyim ve bilgilerimi sizlere aktaracağım. Belli mi olur matematikle aranızı bulmuş olurum. Hatta en kısa zamanda müzeyi ziyaret eder, matematiği “anlaşılmaz, erişilmez” olmaktan çıkarıp, yaşamınızdaki bağının “dokunulabilir, sevilebilir” olmasını sağlarsınız.

   Avrupa’nın en büyük Matematik ve İllüzyon Müzesi Konak Şehit Ömer Halisdemir Bilim ve Sanat Merkezinde kurulmuş. Aynı zamanda içerik bakımından da Avrupa'nın en büyük Matematik ve İllüzyon müzesi…

   Konak Şehit Ömer Halisdemir Bilim ve Sanat Merkezinde hizmete açılan müzenin kuruluşunu öğrenci velisi RİZMİR Gayrimenkul İnşaat AŞ. sahibi Mehmet Topal hayırseverliği ile üstlenmiş. Ne mutlu öğrencilerimize…

   Müze tasarımını Proje Adası Genel Koordinatörü Metin Akyol yüz yirmi Matematik etkinlik istasyonun yanı sıra LGS bölümü ile tamamlamış. Yaklaşık altı aylık bir çalışmanın sonucunda ortaya çıkan müze İzmir  çevresindeki her yaştan öğrenciye matematiği sevdirmeyi ve somutlaştırarak daha anlaşılır hale getirmeyi amaçlıyor.
Eski matematik fobimi düşünürken aklıma bir fıkra geldi.

   “Bir gün Ela sınıftayken öğretmeni Ela'ya sormuş: 5 elma 7 portakal daha ne yapar? diye.
—Ela cevap vermiş: "vitamin yapar" öğretmenim demiş…”
Matematikle barıştıktan sonra bana da vitamin gibi geldi…

***
   Matematiğe İzmir BİLSEM de dokunuyoruz!

   Merkez müdürü Nihal Akdağ Matematik müzesi fikrinin ve geliştirme hikayesinin İzmir’e gelen bir Matematik illüzyon müzesi ile başladığını anlatırken, “bu yolculuğun özellikle illüzyon kısmı öğrencileri ve beni çok etkiledi. BİLİM sanat merkezinde aynısını ya da daha gelişmişini bir benzerini kurabilir miyiz fikri orda oluştu. O an hayaldi benim için” dedi.

   Veli toplantısında fikri ve hayalini paylaşan Akdağ, bu yıl için matematik illüzyon müzesi kurmak istediğini, müzenin öğrencilere çok büyük katkısı olacağından bahsedince RİZMİR Gayrimenkulün sahibi Mehmet Toptan “Bunu ben üstlenebilirim” diyor... Artık hayalleri gerçek olacaktır. Müzeyi tasarlayan Metin Akyol hoca ile iletişime geçiliyor. 126 istasyonlu müze 2 ay içinde gerçekleştiriliyor. Atıl halde bulunan arşiv müze haline getirilerek, Avrupa’nın en büyük matematik müzesi BİLSEM de kuruluyor.

   Müdür Nihal Akdağ “destek veren herkese çok teşekkür ediyorum. RİZMİR Gayrimenkule finansman desteği için, kurulum için Metin Akyol proje adasına teşekkür ediyoruz. Öğretmenlerimiz destek oldu. Hep beraber bu müzeyi kurduk ve herkesi müzeyi ziyarete bekliyoruz” diyor.

   Akdağ, Matematik ve illüzyon müzesinin diğer müzelerden çok daha farklı istasyonlarının olmasından ve çok daha kapsamlı oluşundan bahsederken, ilk kez BİLSEM de yapılan LGS sınav hazırlık için yeni bir oluşum olduğunu ifade ediyor. Soruların çözüldüğü, görsellerin sağlandığı istasyonların ilk kez burada kurulduğunu, bu kadar çok istasyona sahip matematik ve  illüzyon atölyesi ile İzmir de bir ilki gerçekleştirdiklerini sözlerine ekliyor.

   Matematik müzesi her yaş gurubunu hedefliyor. Yaş grupları farklı istasyonlar için geçerli. Özellikle LGS sınavı için 7. Ve 8. sınıflar için uygun. Küçük öğrencilerin anlayacağı türde de istasyonlar bulunmakta. İllüzyon kısmını artırmayı istiyorlar. İllüzyonun çocukların ilgilerini çektiğini belirten Akdağ, bu bölümü desteklerle geliştirmeyi düşünüyor…
Bakış açılarının değişmesi açısından çok önemli olan bu müze de matematik bir eğlenceye dönüşmüş...
İllüzyon matematikle ilişkili olduğu için çocukların bakış açıları da değişiyor. Matematiği sevmelerini sağlıyor. İllüzyon sayesinde farklı açıdan bakmak, değerlendirmek, yeni bakış açıları kazanmak çocukların becerilerinin gelişmesi açısından önemli.

   Rehberler tarafında müzeye gelen ziyaretçilere içeriklerin, istasyon ve atölyelerin anlatılması planlanıyor. Müzede çok farklı disiplinler var.  Nasıl olduğunu, nerden kaynaklandığını ve esinlendiği konuları uzman tarafından anlatılacak. Müzedeki istasyonlarla matematiği, soyut olmaktan çıkarıp somut hale getirerek bireylerin matematiğe dokunmalarını sağlıyoruz. İzmir il, ilçe ve çevre illerden gelecek öğrencilere ve velilere randevu sistemiyle hizmet verilecek.

    Matematik Müzesinde çok farklı içerikler yer alıyor objeler var sayılar var hikâyeleri altında yazıyor. Matematik öğretmeni rehberliğinde çalışmanın nerden esinlendiği ve günlük hayatta nasıl kullanıldığı çocuklara ve ebeveynlere aktarılacak.

   Bu yılın matematik seferberliği yılı olduğunu, müzenin bu yılda kurulmasının çok anlamlı olduğunu ve amaçlarının matematiği öğrencilere sevdirmek olduğundan bahseden Akdağ, “matematiği neden mi sevmiyoruz, çünkü matematikle tanışma anı çok önemli” diyor.  

   Ben de sevgiyle ve ilgiyle öğrenme metotlarının kullanımı konusunda öğretmenin öğretme ve iletişim yönteminin önemli olduğunu düşünüyorum. Çünkü her şeyi matematikle çözüyoruz matematiğe uzak kalmamalıyız.

   Milli Eğitim Bakanı matematiğin yeterince benimsenmediğini, öğrencilerin sevmediğini düşünerek, sahada matematiği her yerde kullanılması için matematik seferberliğini başlattı. Matematik Müzelerine değer verileceği açıkladı. Matematik yaşamın her yerinde olmalıdır. Öğrencilere uygun etkinlikler yaparak matematiği sevdirmeyi amaçlamalıyız. Müze aynı zamanda disiplinler arası çalışmayı da teşvik ediyor. Matematik Müziğin neresinde, Matematik Fiziğin neresinde diye kendimize sorular sorabiliriz. Benzeri etkinliklerle öğrencilerin matematiği disiplinler arasında kaynaştırarak öğrenmeleri sağlanıyor. Matematik Müzesi’nin herkese matematiği sevdirdiğini ifade ederek, Amacımız çocuğumuzun matematiğe dokunmasını sağlamak ve matematiğe bugüne denk gelişmiş korkuların üstesinden gelmeye yardımcı olmaktır.

   BİLSEM Merkez Müdürü Nihal Akdağ hedef kitle öğretmenler, öğrenciler ve ebeveynler olsa da herkesin müzeyi görmesini istiyor. “Bu müze, ziyaretçilerine matematiğin ne olduğunu kavrama fırsatı sunuyor. Müze içindeki büyüleyici illüzyon istasyonları birçok konuyu açıklamak için kullanılıyor. Matematik Müzesi'nde matematiğin daha önce hiç görülmemiş taraflarını keşfedebilirsiniz!” diyor.

   Bu istasyonlarda Pisagor teoreminin ispatına, kanalizasyon veya tencere kapaklarının şekillerinin neden daire şeklinde olduğuna, graf teorisinden müzik ve matematik ilişkisine kadar her şeye dokunabilirsiniz. Sıra dışı yöntemlerle beyin hücrelerini daha hızlı çalıştıran ve problem çözme becerilerinin gelişmesine katkıda bulunan bu sistem sayesinde öğrencilere hem sınavda hem de günlük işlerde hız ve zaman kazandırıyor…

    Müdür Nihal Akdağ “Matematiği kolay ve keyifli hale getiren sistem, yenilikçiliğe de teşvik ediyor. Çocuklarımıza “matematiği yapabiliyorum” dedirtiyorsak ve özgüvenlerine katkıda bulunuyorsak, işte o zaman amacımıza ulaşmış olacağız…” diyor.

   Matematik öğretmenleri, matematiği “anlaşılmaz, erişilmez” olmaktan çıkarıp “dokunulabilir, sevilebilir” olmasını sağlamalıdır!

   Öncelikle matematiksel düşünme becerisini çocuklarımıza erken yaşlarda kazandırmanın gerek eğitim hayatlarında, gerekse iş hayatlarında karşılarına çıkan sorunları çözmede daha başarılı olacakları inancındayım.

   Çocuklarımıza öncelikle “matematiksel düşünmeyi” öğretmekle başlar isek, bir problem üzerinde özgürce fikirler üretip farklı şekillerde çözüm yolları bulmaya çalışmalarını erken yaşta sağlamış oluruz!

   Konak Şehit Ömer Halisdemir Bilim ve Sanat Merkezinde kurulan Avrupa’nın en büyük Matematik ve İllüzyon Müzesi herkesin gelip görmesi gereken bir yer.