Boğmaca hastalığı nedir?

Bulaşıcı bir solunum yolu enfeksiyon hastalığı olan ve genellikle yenidoğan ve 10-15 yaş arasındaki çocukları etkileyen boğmaca nedir? Boğmaca hastalığının nedenleri, belirtileri ve tedavisi hakkında tüm detaylar haberimizde...​​

Bebeklerde ölümlere ya da kalıcı sakatlığa neden olabilen boğmaca hastalığı hakkında merak edilenleri haberimizde bulabilirsiniz… Boğmaca nedir? Boğmaca hastalığının nedenleri, belirtileri ve tedavisi…

BOĞMACA NEDİR?

Boğmaca, Bordetella pertussis bakterisinin yol açtığı ve öksürük nöbetlerine neden olan çok bulaşıcı bir enfeksiyondur. Bebeklerde ölümlere ya da kalıcı sakatlığa neden olabilen ciddi bir hastalıktır. Hastalık 3 dönemde gelişir. Bunlar;

– Üst solunum yolu enfeksiyonu (kataral evre): 1-2 hafta sürer. Genellikle düşük ateş, titreme, öksürük görülür.

– Şiddetli öksürük nöbetleri (paroksizmal evre): 2-4 hafta sürer. Uzun süren şiddetli öksürük nöbetleriyle başlar. Genellikle geceleri gelir. Birbiri ardına sıralanan öksürüklerde oluşur.

– İyileşme dönemi: 1-3 hafta sürer. Kişi normale dönmeden önce öksürükte azalma görülür.

BOĞMACA NASIL BULAŞIR?

Enfekte olmuş kişi bakterileri öksürük ile dışarı saçtığı damlacıklarla yayar. Hastanın yakınlarındaki kişiler bu damlacıkları nefes yoluyla alır ve enfekte olur. Bulaşıcılığın en fazla olduğu dönem ilk 3 haftadır.

BOĞMACA HASTALIĞININ BELİRTİLERİ

Hastalık, bakteriye maruz kaldıktan sonraki 1 ila 2. haftada başlar. Boğmaca, çocuklar özellikle bebeklerde klinik belirtileri, burun akıntısı, hapşırma, düşük ateş, hafif öksürük olarak başlar, sonrasında ciddi öksürük nöbetleri, yapışkan balgam, boğulma hissi, kusma olarak devam eder, daha hafif ve az sayıda öksürük şikayetleri ile biter. Ergen ve erişkinlerde ise boğazı sıkılır gibi hissetme kesintisiz öksürük, boğulma hissi, zonklayıcı baş ağrısı, hıçkırık olmadan zorlu nefes alma olarak görülür. Boğmacada öksürük sonrası kusma tüm yaşlarda rastlanır.

Boğmacanın temel komplikasyonları solunum durması, orta kulak iltihabı, zatürre gibi ikincil enfeksiyonlar ve güçlü öksürmeye bağlı sekellerdir. Yoğun bakım ve yapay solunum ihtiyacı genellikle 3 aydan küçük bebeklerde sınırlıdır. Bakterilerin neden olduğu zatürre ve ani solunum yetmezliği her yaşta ölümün genel sebebidir.

BOĞMACA TEDAVİSİ

Boğmaca tedaviside hastanın yaşı ve enfeksiyonun ne kadar süredir devam ettiği belirleyicidir. 6 aydan küçük bebekler, hastalığın tedavisinde genellikle hastaneye yatırılır. Enfeksiyonun ilk 3 haftasında olduğu tespit edilen kişilere ise genellikle evinde kullanabilecekleri ilaçlar reçete edilir. Reçete edilen bu antibiyotikler (azithromycin, erythromycin, clarithromycin) hastalığın diğer kişilere bulaşmasını da önler. Hastalığın ilk 3 haftalık evresini geride bırakan kişilerin ise özel bir tedaviye ihtiyaçları yoktur. Çünkü bu kişilerin hastalığı başkalarına geçirme riski yoktur.

Bu süreçte hastanın doktor reçete etmediği takdirde öksürük ilaçları almaktan kaçınması gerekir çünkü bu ilaçlar, hastalığı tedavi etmeye yardımcı olmadığı gibi çocukların kullanımına da pek uygun değildir. Ağır hastaların hastaneye yatırılması gerekir. Hastanede hastaya oksijen ve intravenöz verilmesiyle hastalık tedavi edilebilir. Hastanın iyileşmesi için evde bol bol dinlenmesi, sık sık sıvı tüketmesi, ateşini düşürmek amacıyla ibuprofren ya da parasetamol içerikli ilaçlar kullanması gerekebilir.

BOĞMACADAN KORUNMA YOLLARI

Boğmacayı önlemenin en iyi yolu aşılanmadır. Ayrıca bebekler ve boğmaca komplikasyonları açısından riskli diğer kişiler de hastadan uzak tutulmalıdır.

Boğmaca aşısı üç farklı şekilde uygulanır:

– Beşli karma aşı olan DTaP-İPA-Hib (difteri – tetanoz – aselüler boğmaca – inaktif polio – H. influenza tip b aşısı),

– Dörtlü karma aşı olan DTaP-İPA (difteri – tetanoz – aselüler boğmaca – inaktif polio aşısı)

– Üçlü karma aşı olan DTaP (difteri – tetanoz – aselüler boğmaca aşısı)

Boğmaca aşısı, Sağlık Bakanlığının aşı takvimine göre 2. ay, 4. ay, 6. ay, 18. ayda beşli karma aşı şeklinde ve ilköğretim 1. sınıfta dörtlü karma aşı şeklinde olmak üzere toplam 5 kez uygulanır.

BOĞMACA İÇİN BAZI TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Zencefil: Zencefil, boğmaca tedavisine yardımcı olabilecek mükemmel bir balgam söktürücüdür. Ayrıca, bu probleme neden olan bakterileri yok etmeye yardımcı olan antibakteriyel özelliklere de sahiptir.

Zerdeçal: Zerdeçal, antibakteriyel ve antiviral özelliklere sahip olduğu için boğmacayı tedavi edebilmektedir. Özellikle, öksürükler üzerinde terapötik bir etkiye sahiptir.

Sarımsak: Sarımsak boğmaca ile savaşmak için doğal bir antibiyotiktir. Boğmaca enfeksiyonunun temizlenmesinde etkili olmasını sağlayan antibakteriyel ve antiviral özelliklere sahiptir.

Bal: Güçlü antiseptik, antibakteriyel ve iyileştirici özelliklere sahip olan bal, enfeksiyona neden olan bakterileri öldürebilir ve belirtileri hafifletebilir.

Kekik: Boğmaca gibi solunum yolu enfeksiyonlarında etkili olan bu bitki, mukusun ciğerlerden temizlenmesine ve öksürüğü hafifletilmesine yardımcı olan antispazmodik, antibakteriyel ve balgam söktürücü özelliklere sahiptir.

Limon: Limondaki sitrik asidin mukusu azaltabilen güçlü antibakteriyel ve antiviral özellikleri bulunmaktadır. Bu nedenle, enfeksiyona karşı mücadeleye yardımcı olur.

Meyan kökü: Boğmaca tedavisinde oldukça popüler olan meyan kökü, bütün yetişkinler için doğal bir evde tedavi yöntemi haline gelmektedir.

Badem: Bademin kendisi ve yağı boğmacanın doğal tedavisine önemli ölçüde yardımcı olmaktadır. İçerdiği fitokimyasallar ve antioksidanlar bağışıklık sistemini güçlendirerek boğmaca belirtilerini azaltır.

Papatya: Hem bağışıklık sistemini güçlendiren hem de antiinflamatuar olan papatya, boğmaca belirtilerini azaltmaya ve hastalığı iyileştirmeye yardımcı olabilen bir bitkidir.

Safran: Bu bitki, boğmacaya neden olan bakterilerin önlenmesine yardımcı olabilen mükemmel bir antibakteriyel olduğu için fazlasıyla tavsiye edilmektedir.

SÖZCÜ