Mamut Art Project, kapılarını sanatseverlere açıyor

Mamut’ta bu yıl kadının yükselen ve özgürleşen sesine yönelik işler dikkat çekici. Sanatçılar, kadının cinsel obje-nesne olarak görülmesini, görenin görülen üzerindeki egemenliğini dile getiriyor, sanatla buna karşı çıkıyor.

Koronavirüs salgınının henüz “resmi olarak” Türkiye’ye giriş yapmadığı mart aylarının başında bağımsız ve genç sanatçıların büyük bir heyecanı vardı. İşlerini daha önce geniş kitlelere, hem de sansürsüz sergilemeye çok fazla imkân bulamayan sanatçılar, nisan ayının başında başlayacak Mamut Art Project için gün sayıyordu. Mamut organizasyonu da son hazırlıklarını tamamlıyordu. Gelin görün ki salgın, tüm kültür sanat etkinlikleri gibi Mamut’un da ertelenmesine yol açtı. Fakat bu süre zarfında çalışmalarına devam eden Mamut Art Project, 27 Ekim-8 Kasım tarihleri arasında Yapı Kredi bomontiada’da ve eşzamanlı olarak çevrimiçi platformda (mamutartproject.com) başlıyor. 8 yıldır kesintisiz olarak sanatçıları sanat profesyonelleriyle buluşturan Mamut’ta bu yıl 49 sanatçının eserleri sergilenecek. Bu sanatçılar 1500 başvuru arasından seçilirken 400’e yakın eser sergilenecek. 

Her yıl farklı jüri üyeleriyle çalışan Mamut’un bu yılki jürisinde yer alan isimler, Sabancı Üniversitesi Görsel Sanatlar ve Görsel İletişim Tasarım Programı Koordinatörü, sanatçı ve müzisyen Selçuk Artut, küratör, yazar ve SAHA Derneği Direktörü Çelenk Bafra, sanatçı Aslı Çavuşoğlu, artSümer Galeri Kurucusu Aslı Sümer, OMM - Odunpazarı Modern Müze’nin kurucusu ve koleksiyoner Erol Tabanca oldu.

Biz de mart ayında bu yıl eserleri sergilenecek sanatçılardan Irmak Dönmez, Eylül Çekiç ve Mamut ekibinden Seren Kohen’le bir araya gelmiştik. Organizasyon iptal olunca söyleşisini de bir kenarda bu tarihe kadar beklettik. Şimdi birkaç güncellemeyle birlikte yayımlıyoruz...

‘MANİFESTO’

İki sanatçının da eserleri erkek egemen dünya tarafından kadın bedenine atfedilen değerlere yönelik eleştiriler içeriyor. Eylül Çekiç, çalışmasını manifesto olarak tanımlıyor. Sanatçı, tüm sanat tarihinde kadının “görülen” olduğunu söyleyerek “Kadın hep imaj olmuştur. Başlangıç olarak bunu sorgulamak istedim. Çünkü görenin, görülen üzerinde bir iktidarı oluşur” diyor. Sanatçı, “İREM” adlı işinde bir arkadaşını model olarak kullanıyor. Video çalışmada “İREM” tarafından görüntüler üzerine yerleştirilmiş bir metin okunuyor. Çekiç, yakın arkadaşının metni okurken sinirlendiğini hissettiğini söylüyor. Çünkü metin görüntülerdeki kişinin sanatçıya tüm haklarını, yani iktidarını devretmesi üzerine yine Çekiç tarafından yazılmış bir metin.

‘MÜDAHALE VAR’

Irmak Dönmez ise çıkış noktasını psikanalizin kurucusu Sigmund Freud’a bağlıyor. Yüksek lisans tezinde çok fazla Freud hakkında okumalar yaptığını söyleyen Dönmez, “Freud’un kuramları, çok önemli kuramlar. Ancak aynı zamanda feministler tarafından da eleştirilen kuramlar. Ben de bu eleştirinin bir tarafında yer aldığım için çıkış noktamı oluşturdu” diye konuşuyor. Dönmez de kadın bedenine dair algıları eleştiriyor. “Organlarımız gitgide nesneleşiyor” diyen genç sanatçı, işlerini “Benim çoğu işimde memeler var. Onlar aslında bir bedene bağlı değil, tamamen bedenden kopup nesneleşmiş, ürünleşmiş, kendi amacını yitirmiş halde yer alıyorlar” sözleriyle anlatıyor. Dönmez, “Beslenilmek için kullanılan organ, daha sonra fetişleştirilerek, üzerine anlamlar yüklenilerek bir haz nesnesine dönüşüyor. Kadın bedenine çok fazla dışarıdan müdahale var” diyor.

‘YENİ BİR SOLUK’

Mamut Art Project Kurucu Direktörü Seren Kohen, salgın nedeniyle yapılan değişiklikleri ve bu sene Mamut’ta bizleri nelerin beklediğini anlattı. Kohen, “Mamut’ta ilk seneden beri sanatçıların kendi alanları ve bu alanlar içerisinde özgür sergi tasarımlarının olmasına çok dikkat ettik. Ancak bu sene sağlık konusunda her önlemi alabilmek, tüm çalışan ekiplerimizi, sanatçılarımızı ve ziyaretçilerimizi de düşünerek formatımızı değiştirdik. Yapı Kredi bomontiada’da 4. katta yepyeni bir sergi tasarımı ile ilerliyoruz. Yine geçen sene birlikte çalıştığımız ve farklı senelerde sanatçı kimlikleriyle Mamut’ta yer almış mimarlarımız Ceren Özşahin ve Zeynep Tümertekin’le çalıştık. 

Yine pandemi kuralları gereği, ziyaret için bir randevu sistemi ile ilerleyeceğiz. Geçen sene 19 bin kişi ağırlamıştık. Bu sene maalesef böyle bir rakama ulaşmamız fiziki olarak mümkün olmayacak. Ancak çevrimiçi platformumuzla bu erişimi sağlayacağımızı düşünüyoruz. Randevu sistemi ile geçmiş senelerden daha az ziyaretçi kabul edebileceğimiz için tarihlerimizi uzattık ve yaklaşık 2 hafta açık olacağız. Şu an size kurulum aşamasından yazıyorum ve mekânımızın, sergi tasarımımızın bizi çok heyecanlandırdığını, Mamut’un yeni bir solukla sizi beklediğini de yazmak istedim” diye konuştu. 

Cumhuriyet