Çocuklara kütüphane kültürü kazandırın

Özel İzmir SEV İlköğretim Kurumu Kütüphane Koordinatörü Elizabeth Brouwer, okulların ve ailelerin bazı küçük ama etkili yöntemlerle, çocuklara kütüphane kültürünü ve kitap sevgisini aşılamasının mümkün olduğunu söyledi.
 
Okullardaki kütüphanelerin sadece ‘kitap ödünç alınan’ yerler olmaktan çıkarılması gerektiğini, eğlenceli aktivitelerle ‘asık suratlı’ ortamlar olmaktan kurtarılabileceğini dile getiren Brouwer, “Kütüphaneler 21. Yüzyılın çocuklarına hitap eden bir öğrenme alanı haline getirilmeli. Çocuklara sırt çantasında her zaman bir kitap bulundurma alışkanlığı kazandırılmalı. Akşamları bir battaniye ve güzel bir atıştırmalık ile ailecek kitap okuma saati düzenlenmeli” dedi

Dijital çağın çocuklarında kütüphane kültürü ve kitap sevgisi oluşturmanın hala mümkün olduğunu vurgulayan Brouwer, “Gelişmiş ülkelerde bir yaşam tarzı haline gelen kütüphane alışkanlığı için okulların ve ailelerin uygulayabileceği birçok yöntem bulunuyor. Kitaplar raflarda sergilenmek için değildir” diye konuştu. Brouwer, çocuklarda kütüphane kültürü oluşturmanın yollarını ise şöyle anlattı;

Toplumda, okuma kültürünün oluşması birçok faktöre bağlı. Ekonomik ve kültürel faktörler, toplumda bu kültürün oluşmasında engel olarak gözükse de; çocukların kitap okumayı hayatlarının bir parçası haline getirmeleri ve bunu kendi iç denetimleri ile yapmaları sağlanabilir.

Ailenin ve okulun kitap okumaya zorladığı çocuklar maalesef bu içsel denetimi sağlayamıyorlar. Kütüphaneler bu kültürün en önemli parçalarından biri. Okulun içerisinde okuma kültürünün oluşması ve geliştirilmesi için farklı birçok yöntem uygulanmalı. İlk adım olarak; okuma kültürünü oluşturmak, bir okuldaki tüm bireyleri (öğretmen, öğrenci, veli, idari personel vb.) kapsayan bir grup çalışması olmalı. 

KİTAP ÖDÜNÇ ALMAK YETMEZ

İkinci önemli nokta ise; kütüphanelerde uygulanan programlarda, yapılan çalışmaların ‘sürekliliği’ ile sağlanmasıdır. Çocuklar kütüphaneye sadece ‘kitap ödünç almak’ için gelirlerse, içsel denetimi az olan çocukların bu kültürü kazanmasını beklemek doğru olmaz.

Mevcut kütüphane kaynakları kullanılarak, okuma etkinlikleri ve araştırma teknikleri uygulanmalı. Çocukların yaş gruplarına göre yapılan farklı etkinliklerde, kütüphanenin yaşamlarının bir parçası olması hedeflenmeli. 

ASIK SURATLI DEĞİL EĞLENCELİ KÜTÜPHANE

Öğretmenlerin, kütüphane ekibiyle yapacağı işbirliği ile müfredatlarındaki konu başlıklarına göre, öğrencilerin sesli ve sessiz okuma aktivitelerine katılmasına fırsat tanınmalı. 

Kütüphanedeki dersler, öğrenciler için eğlenceli, ilgi çekici ve anlamlı hale getirilmeli. Örneğin; okullardaki kütüphaneler, ‘Çocuklar Günü’, ‘Cumhuriyet Bayramı’ gibi kültürel aktivitelere ve önemli okul etkinliklerine ev sahipliği yapmalı. Öğrenciler, kütüphanedeki farklı materyalleri kullanmayı ve araştırma tekniklerini öğrenmeli. 

ÖĞRENCİLER ‘KİTAP DEDEKTİFİ’ OLMALI!

Kütüphanede, yaş grubuna uygun “doğru kitabı bulmak” ile ilgili birçok aktivite yapılmalı. Kendi seviyelerine göre kitap seçme konusunda teşvik edilmeli; sevdikleri ve ilgi duydukları kitapları nasıl bulacakları öğretilmeli. Öğretmenler, öğrencilerin okuma seviyelerini bildikleri için, uygun ve doğru kitapları önermeli. Öğrenciler, onlara keyif veren kendi kitaplarını seçtiklerinde, bu onları gerçekten mutlu ediyor. Onlar için okumaları ve anlamaları zor bir kitabı seçmek ise okuma motivasyonlarını düşürebiliyor.

KÜTÜPHANE PROSEDÜRÜ DE KİTAP BAKIMI DA ÖĞRETİLMELİ

Okullarda yapılan kütüphane aktiviteleri, her sınıfın seviyesine göre farklı bir şekilde planlanmalı. Ancak atılan her adım, kütüphane prosedürleri öğretilerek yapılmalı. Doğru kitap nasıl bulunur, hedef belirleme, edebi tür çalışmaları, kitap bakımı, araştırma, çevrimiçi (online), medya okur yazarlığı (dijital vatandaşlık), kitap konuşmaları, hikaye anlatma, kitap değerlendirmeleri gibi aktiviteler düzenlenmeli. Günlük kütüphane dersleri içerisine dram, medya, oyun, diğer ilgi çekici aktiviteler ve araçlar da entegre edilmeli.

21. YÜZYILIN ÇOCUKLARINA GÖRE DÜZENLENMELİ

Kütüphaneler; 21. Yüzyıl öğrencilerinin ihtiyaçlarını karşılayacak, teknolojiyi kullanarak farklı öğretim alanları yaratacak şekilde düzenlenmeli. Yaş gruplarına uygun araştırma teknikleri ile medya okur-yazarlığını kazandıran, dijital vatandaşlığın gelişmesinde destek veren bir öğrenme alanı haline getirilmeli. Okumanın her zaman sadece bir kitaptan ibaret olmadığı unutulmamalı; sesli kitaplar, elektronik kitaplar veya interaktif kitaplar da kütüphaneye katılmalı.

AİLECEK BİR BATTANİYE ÇEKİN BİRLİKTE KİTAP OKUYUN!

Her öğrenci farklıdır. Bazı öğrencilerin kitap okumaktan hoşlanmamasının birçok nedeni olabilir. Ancak bazı küçük ama etkili yöntemlerle, her öğrenciye okumayı sevdirmek mümkün: 
•    Okuma hedefi belirleme (Öğrencinin yaşına ve ilgi duyduğu alanlara göre belirlenebilir)
•    Her gün okuma için en az 30 dakika ayırma
•    İnternet kullanma ve televizyon izleme süresini azaltma 
•    Her zaman yanlarında en az bir kitabı olduğundan emin olma (derste, sırt çantalarında, evde) 
•    Akşamları eğlenceli ve rahat bir ortam oluşturarak (bir battaniye veya güzel bir atıştırma ile okuma için rahat bir yer bulma) aileleri ile kitap okuma 
•    Aileler ile çocukların birlikte kütüphaneyi ziyaret etmesi