Kireçlenme neden olur, kendiliğinden geçer mi?

Kireçlenme 50 yaş üzerindeki kişilerde en sık görülen dejeneratif eklem hastalıkları arasında yer alıyor. Kireçlenme, vücut dokusunda, kan damarlarında veya organlarda kalsiyum biriktiğinde olur. Vücudun hemen hemen her yerinde meydana gelebilen kireçlenme kendi kendine geçmez ancak, çeşitli tedavi yöntemleri ve yaşam tarzı değişiklikleri ile hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir.

Genellikle 50 yaş üzerindeki kişilerde en sık olarak görülen ve kronik olan kireçlenme (osteoartrit), eller, kalça, diz ve omurga gibi eklemleri etkilemektedir. Kadınları erkeklere oranla daha fazla etkileyen kireçlenme nedir? 

KİREÇLENME NEDİR?

Halk arasında kireçlenme olarak bilinen hastalık ya da tıbbi adı ile “artroz” veya “osteoartrit” eklemlerde meydana gelen aşınma ve yıpranma sonucu ortaya çıkar.

Vücudunuz tarafından emilen kalsiyumun çoğu, en çok ihtiyaç duyulan kemiklerde ve dişlerde bulunur. Aşırı kalsiyum genellikle idrarda atılım için kan dolaşımında çözülür, ancak vücut dokularının bir bölgesinde belirli bir miktarın toplanması normaldir; bu kalsiyum birikimi daha sonra dokuyu sertleştirir.

Kireçlenme, vücudun yaralanmaya karşı koruyucu yanıtı, enfeksiyon, travma veya otoimmün bozukluklara karşı doğal bir enflamatuar reaksiyonun bir parçası olabilir. Ayrıca, tümörler (kanserli veya kanserli olmayan) tümör dokusu içinde kireçlenmeye neden olabilir.

KİREÇLENME NEDEN OLUR?

Kireçlenmede birçok faktör rol oynar. Bunlar şunları içerir:

- Enfeksiyonlar

- Hiper kalsemiye neden olan kalsiyum metabolizması bozuklukları (kanda çok fazla kalsiyum)

- İskelet sistemini ve bağ dokularını etkileyen genetik veya otoimmün hastalıklar

- Kalıcı inflamasyon

KİREÇLENME KENDİ KENDİNE GEÇER Mİ?

Kireçlenme kendi kendine geçmez. Kireçlenme, eklem kıkırdağının aşınması sonucu ortaya çıkan bir durumdur ve bu hasar geri döndürülemez.

Ancak, kireçlenmenin semptomlarını hafifletmeye ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olacak bazı yöntemler mevcuttur.

Yaşam tarzı değişiklikleri:

Kilo vermek: Fazla kilolu veya obez olmak eklemlerinize ekstra yük bindirerek kireçlenmeyi hızlandırabilir. Kilo vermek eklemlerinizdeki stresi azaltarak semptomlarınızı hafifletebilir.

Düzenli egzersiz yapmak: Egzersiz, eklemlerinizi güçlendirmeye ve hareket açıklığınızı korumaya yardımcı olabilir. Düşük etkili egzersizler tercih etmeniz önemlidir, yüzme, bisiklete binme veya yürüyüş gibi.

Sağlıklı beslenmek: Kireçlenmeye karşı iltihaplanmayı azaltmaya yardımcı olabilecek besinler açısından zengin bir diyet uygulamak önemlidir. Bol bol meyve, sebze, tam tahıllar ve yağsız protein tüketmeye özen gösterin.

Tedavi seçenekleri:

İlaçlar: Doktorunuz ağrı ve iltihaplanmayı hafifletmek için ağrı kesici veya iltihap önleyici ilaçlar reçete edebilir.

Fizik tedavi: Fizyoterapistler, eklemlerinizi güçlendirmeye ve hareket açıklığınızı korumaya yardımcı olacak egzersizler önerebilir.

Enjeksiyonlar: Kortizon veya hyalüronik asit gibi enjeksiyonlar ekleminize doğrudan enjekte edilebilir ve ağrı ve iltihaplanmayı geçici olarak hafifletebilir.

Ameliyat: Kireçlenme çok şiddetliyse ve diğer tedaviler işe yaramıyorsa eklem replasmanı gibi cerrahi seçenekler düşünülebilir.

KİREÇLENME NASIL GEÇER? KİREÇLENME TEDAVİSİ

Tedavi, hastalığın evresi ve şiddetine uygun bir şekilde planlanır. Kireçlenme tedavisinde amaç; ağrının hafifletilmesi, hareketlerdeki kısıtlanmanın ve günlük yaşam aktivitelerindeki zorlukların giderilmesi ve hastalığın ilerlemesinin engellenmesidir.

Tedavide öncelikle hasta kireçlenme konusunda bilinçlendirilmelidir. Ağır egzersizlerden ve zedelenmiş eklemin aşırı kullanılmasından sakınılmalıdır. Kilo verilmesi ile aşırı yük taşıyan eklemlerde kireçlenmeye bağlı şikayetler azalır. Ağrılı dönemlerde istirahat gereklidir. Bunların dışında diğer tedavi seçenekleri arasında şunlar yer alır;
Düzenli egzersiz

Eklemi çevreleyen kaslar güçlendirilir. Böylece ekleme binen yükün azaltılması sağlanmış olur. Ancak uygulanacak egzersiz programının mutlaka hekiminiz tarafından düzenlenmesi gerekir.

- Fizik tedavi uygulamaları

Doktorunuzun önerisiyle etkilenen ekleme sıcak ya da soğuk uygulamaları, ağrı kesici akım tedavileri ve derin ısıtıcı tedaviler uygulanabilir.

- İlaç tedavisi

Osteoartritte ağrı kesici ve iltihap dağıtıcı ilaçlar hastalığın belirli dönemlerinde doktor kontrolü altında kullanılmaktadır. Kıkırdağı güçlendiren ilaçların kullanımı da son yıllarda artmaktadır.

- Eklem içi enjeksiyon

Doktorunuzun önermesi halinde eklem şişliğinin olduğu dönemlerde eklem içine kortizon enjeksiyonu yapılabilir. Bunun yanı sıra eklem içine eklem kayganlığını arttıran ilaçlar enjekte edilebilir. Şu ana kadar saydığımız tedavilerden fayda görmeyen ve hastalığı günlük yaşam aktivitelerini ileri derecede bozan hastalara cerrahi tedavi (ameliyat) önerilebilir.

- Cerrahi tedavi

Yukarıda sayılan tedavi yöntemleri yarar sağlamaz ya da zaman geçtikçe etkisini yitirmeye başladığında cerrahi tedavi gündeme gelir. Cerrahi tedavi seçenekleri ise şunlardır;

- Artroskopik temizleme

Hastalığın erken dönemlerinde kullanılır. Kapalı ameliyat yöntemi ve küçük kesilerden bir kamera yardımı ile eklem içine girilip, yıkama, saçaklanmış kıkırdakların temizlenmesi, serbest cisimlerin çıkartılması ve menisküs yırtıklarının düzeltilmesi gibi işlemler yapılır. Bu işlem hastalığın doğal seyrini değiştirmez, ileri derecede hasarlı eklemlerde fayda sağlamaz.

- Kemik düzeltici ameliyatlar

Hastalık orta derecede ilerlemişse yük taşıyan eklemlerde yapılır. Amaç, eklemin aşınmış bölgesine binen aşırı yükü ortadan kaldırıp, yükü sağlam tarafa aktarmaktır. Bunun için kemik kesilerek düzeltilir ve uygun açıya getirilerek tespit edilir. Tespit için genellikle metal-plak vidalar kullanılır.

Sözcü