Yukarı
414303

İklim değişikliğinin sağlık üzerindeki tehditleri rekor kırdı

30 Ekim 2024 12:38

Dünya çapında hızla değişen iklimin, insan sağlığına yönelik tehditlerinin rekor düzeye ulaştığı açıklandı. Türkiye'de de 2019-2023 dönemindeki her yıl, ülkenin yüz ölçümünün yüzde 82,7'si en az bir ay, yüzde 43,3'ü en az üç ay ve yüzde 11,7'si en az altı ay aşırı kuraklık yaşadı.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ile işbirliği içinde geliştirilen ve Dünya Meteoroloji Örgütü de (WMO) dahil olmak üzere 57 akademik kurum ve Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşundan 122 önde gelen uzmanın çalışmasıyla ortaya konulan Lancet Sağlık ve İklim Değişikliği Geri Sayım 2024 Raporu yayımlandı. 

Rapora göre, küresel bulgular, iklim değişikliğinin sağlık üzerindeki tehditlerini izleyen 15 göstergeden 10'unun yeni rekorlara ulaştığını ortaya koydu. 

Dünyada 2023, kalıcı kuraklıklar, ölümcül sıcak hava dalgaları ve yıkıcı orman yangınları, fırtına ve sellerle insanların sağlığı, yaşamları ve geçim kaynakları üzerindeki olağanüstü etkileriyle kayıtlara en sıcak yıl olarak geçti. Geçen yıl insanlar olması gereken seviyeden 50 gün daha fazla sağlığı tehdit eden aşırı sıcaklıklara maruz kalırken, aşırı kuraklık küresel kara alanlarının yüzde 48'ini etkisi altına aldı. 

65 yaş üstü kişilerde sıcağa bağlı ölümler geçen yıl 1990'lardaki seviyeye göre yüzde 167 ile rekor seviyede arttı. 

Dünya genelinde insanlar, yürüyüş veya bisiklete binme gibi hafif açık hava egzersizleri yaparken rekor düzeyde ısı stresine maruz kalırken, artan sıcaklıklar 512 milyar potansiyel iş gücü kaybına yol açtı. Bu kayıp, 1990-1999 ortalamasına göre yüzde 49 artışa ve 835 milyar dolar ekonomik büyüklüğe karşılık geliyor. 

Son 10 yılda küresel kara alanının yüzde 61'inde 1961-1990 ortalamasına kıyasla aşırı yağış olaylarında artış görüldü. Bu da sel, bulaşıcı hastalık ve su kirliliği riskini artırdı. Buna paralel olarak, daha sık görülen sıcak hava dalgaları ve kuraklıklar, 2022'de 124 ülkede 151 milyondan fazla insanın şiddetli gıda güvensizliği yaşamasına yol açtı. 

Böylece, aşırı hava olaylarından kaynaklanan ekonomik kayıpların toplam yıllık değerinin 2019-2023 arasında 227 milyar doları bulduğu tahmin edildi. 

Hızla değişen iklim nedeniyle, sivrisinek kaynaklı ölümcül bulaşıcı hastalıkların yayılması için iklimsel uygunluk da arttı. Geçen yıl, 80'den fazla ülkede tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 5 milyonun üzerinde dang vakası rapor edildi. 

Rapordaki yeni ve güncellenmiş göstergeler, hükümetler ve şirketlerin fosil yakıtlara yaptıkları ısrarlı yatırımlar karşısında emisyonların tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştığını ve dünyanın dört bir yanındaki insanların hayatta kalma şansını azaltan kayıplara yol açtığını ortaya koydu. Geçen yıl, enerji sektöründen kaynaklanan karbondioksit emisyonları da 2022'ye göre yüzde 1,1 artışla tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. 

TÜRKİYE'DEKİ ETKİLER

Türkiye'de ise 2014-2023 döneminde, her bir bebek ve 65 yaş üstü yetişkin sırasıyla yılda ortalama 14,8 gün ve 13,7 gün sıcak hava dalgasına maruz kaldı. Sadece 2023'te, aynı gruplar sırasıyla 24,8 gün ve 21,9 gün sıcak hava dalgası yaşadı. 

Geçen yıl aşırı sıcaklığa maruz kalma nedeniyle 471 milyon iş gücü saati kaybedilirken, bu kayıp 1990-1999 dönemindeki yıllık ortalamaya göre yüzde 14'lük artışa karşılık geliyor. 

Sıcaklık nedeniyle iş gücü kapasitesinin azalmasından kaynaklanan potansiyel gelir kaybının da 846 milyon dolar olduğu tahmin edildi. 
Türkiye'de, 2019-2023 dönemindeki her yıl, ülkenin yüz ölçümünün yüzde 82,7'si en az bir ay, yüzde 43,3'ü en az üç ay ve yüzde 11,7'si en az altı ay aşırı kuraklık yaşadı. 

Lancet Geri Sayım İcra Direktörü Marina Romanello, rapora ilişkin değerlendirmesinde, iklim konusundaki eylemsizliğin sağlık üzerindeki yakın tehditlerine yönelik bu yılki envanterin, sekiz yıllık izleme süreçlerindeki en endişe verici bulguları ortaya koyduğu uyarısında bulundu. 

Sözcü



Yorumlar

Bu haberde yorum bulunmamaktadir.

Yorum Ekle


Diğer Haberler

20 yıllık çalışma ortaya çıkardı: İşte yaşlanan beynin göstergesi

Johns Hopkins Üniversitesi liderliğindeki araştırmacılar, Demans Riski Altındaki Yaşlı Kontroller için Biyobelirteçler (BIOCARD) kohortuyla yaptıkları bir çalışmada, bazı faktörlerin daha...

Temiz hava almanın bir faydası daha ortaya çıktı

Temiz hava almanın faydaları hakkında birçok şey duymuşsunuzdur, ancak yeni bir araştırma bu durumun bilimsel bir boyutunu ortaya koyuyor: İnsan vücudu, bazı vitamin ve mineralleri doğrud...


Stresli misin? 4-7-11 yöntemi anında rahatlama sağlıyor

Günlük yaşamda iş, ev ve sosyal yaşam arasındaki dengeyi kurmak genellikle zor olabiliyor, çoğu zaman kendimize dinlenmek için yeterli zaman ayıramıyoruz. Bu durum, kendimize kapanmak ve ...

Bilim insanları uyardı: Uyumazsanız unutursunuz

Columbia Üniversitesi’nin çalışmasına göre, ABD'de 65 yaş üstü bireylerin %10’u demansla mücadele ediyor. Harvard Tıp Fakültesi’nin yürüttüğü bir başka araştırma ise günde 8 saatten az uy...


Muzları satın aldıktan sonra neden hemen yıkamalısınız?

Muz, kalın kabuğu nedeniyle genellikle yıkanmadan tüketilen meyveler arasında yer alıyor. Ancak, bu alışkanlık sandığınız kadar masum olmayabilir. Üstelik sebebi sadece hijyen de değil. D...

Çabuk sinirlenmenizin nedeni belli oldu...

Hepimiz günlük hayatın stres ve yoğunluğunda zaman zaman sinirli ya da asabi hissedebiliyoruz. Ancak, eğer kendinizi her zamankinden daha fazla öfkeli, sabırsız ve gergin hissediyorsanız,...


Diyabet vakaları 800 milyonu aştı

Dünyada diyabetin yaygınlığını ve tedavisini inceleyen çalışma, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ile iş birliği içinde NCD-RisC tarafından yürütüldü. Araştırmaya göre, diyabet vakalarının yarısı...

35 yaşında başlıyor, ölüme yol açıyor!

Prof. Dr. Mehtap Kaçar, yaşlanmanın vücutta birçok değişikliğe yol açtığını ve yaş aldıkça ilk kaybedilen dokunun iskelet kası olduğunu belirterek, Sarkopeni (yaşa bağlı kas kaybı) hakkın...


Uzmanlar uyardı: Sık sık kötü rüya görmek beyni etkiliyor!

Yeni bir araştırma, sık görülen kötü rüyaların demans riskiyle bağlantılı olabileceğini ortaya koyuyor. Ortalama 73 yıl yaşam süresi olan bir birey, hayatının yaklaşık altı yılını rüya gö...

SOSYAL MEDYA


MAGAZİN

Hadise ve Seda Bakan 'Esas Oğlan' galasına aynı kıyafetle katılmışlardı: İşte sebebi!

Seda Bakan ve Hadise, başrollerini paylaştıkları Esas Oğlan dizisinin galasında aynı kıyafeti tercih ederek dikkatleri üzerine çekti. İki isim, kıyafet seçimlerini birbirlerini destekleme...

TEKNOLOJİ

EDİTÖR'ÜN SEÇTİKLERİ

20 yıllık çalışma ortaya çıkardı: İşte yaşlanan beynin göstergesi

Johns Hopkins Üniversitesi liderliğindeki araştırmacılar, Demans Riski Altındaki Yaşlı Kontroller için Biyobelirteçler (BIOCARD) kohortuyla yaptıkları bir çalışmada, bazı faktörlerin daha hızlı beyin küçülmesi ve normal bilişsel işlevlerden hafif bilişsel bozukluğa (MCI) daha hızlı ilerlemeyle ilişkili olduğunu keşfettiler.

ÇOK YORUMLANANLAR

ÇOK OKUNANLAR