Suriye'nin kalbi Humus: Ne olmuştu, ne oldu?

Suriye’nin stratejik kalbi Humus, tarihi mirası ve lojistik önemiyle ülkenin geleceği için kritik bir nokta. İç savaşın ağır yaralarını taşıyan bu şehir, hem enerji kaynaklarının hem de uluslararası güç mücadelesinin odağında yer alıyor. Beşar Esad rejimi için Humus’un kaybı, yalnızca askeri değil, siyasi bir dönüm noktası anlamına geliyor.

Suriye’de başkent Şam’a açılan stratejik önemdeki Humus ili, coğrafi konumu, enerji kaynaklarına yakınlığı ve lojistik avantajlarıyla ülkenin kalbi olarak kabul ediliyor.

Halep ve Şam’dan sonra Suriye’nin en önemli şehirlerinden biri olan Humus, aynı zamanda Roma, Bizans, Emevi ve Osmanlı gibi medeniyetlerin izlerini taşıyan zengin bir tarihi mirasa sahip.

Humus’un stratejik önemi, sadece tarihî bir merkez olmasından değil, aynı zamanda Suriye’nin ulaşım ve enerji altyapısında merkezi bir rol oynamasından kaynaklanıyor.

Humus'un kaybı, Suriye Rejimi'nin nihai sonu ve Esad'ın kendi hayatı için ülkeyi terk etmesi anlamına gelebilir.

SURİYE'NİN ATAN KALBİ

Şehir, ülkenin kuzey ve güney eksenini bağlayan ticaret yollarının kesişim noktasında yer alıyor. Ayrıca, doğalgaz ve petrol boru hatlarının geçtiği bir bölge olarak enerji kaynaklarına erişimde kritik bir konumda bulunuyor.

M5 kara yolunun geçtiği Humus, Lazkiye Limanı’na olan yakınlığıyla ticaret ve askeri hareketlilik açısından stratejik bir avantaja sahip.

Akdeniz’e açılan bu rota, yalnızca Suriye’nin değil, bölgesel ve uluslararası aktörlerin de dikkatini çeken bir unsur haline geldi. Bu durum, şehri Suriye iç savaşının en yoğun çatışmalarına sahne olan alanlardan biri haline getirdi.

Humus, aynı zamanda verimli tarım arazileri ve sanayi tesisleriyle Suriye ekonomisinde önemli bir yer tutuyor. Ancak 2011 yılında başlayan iç savaş, bu potansiyeli neredeyse tamamen yok etti.

Hükümet karşıtı protestoların merkezi haline gelen şehir, 2015 yılında rejim güçleri ve muhalifler arasındaki çatışmalarla harabeye döndü.

Yeniden alınan Humus şehrinin HTŞ tarafından kontrolünün tam olarak sağlanması, Suriye'nin kalbini ele geçirdikleri anlamına geliyor.

MUHALİFLERİN KALESİ 

İç savaşın ilk yıllarında, özellikle Baba Amr ve Halidiye gibi mahalleler, muhaliflerin kalelerine dönüştü. Bu mahallelerde rejim karşıtı gruplar yoğun bir şekilde örgütlenirken, rejim güçleri bu bölgeleri geri almak için yoğun bombardıman ve kuşatma stratejileri uyguladı.

2012 yılında Baba Amr Mahallesi, rejim tarafından şiddetli bir askeri operasyonla ele geçirildi.

Bu operasyonlar sırasında, kuşatma altındaki mahallelerde temel gıda ve ilaç gibi insani yardımların ulaşımı engellendi.

2014 yılında, şehir merkezindeki eski şehir bölgesinde sıkışıp kalan muhalif gruplar, uzun süren müzakereler ve kuşatma sonrası teslim oldu.

Muhaliflerin İdlib gibi bölgelere tahliyesinin ardından, rejim şehirde demografik değişim politikalarını devreye soktu. Bazı mahalleler tamamen boşaltılırken, rejim yanlısı gruplar buralara yerleştirildi.

Bu süreç, yalnızca savaşın fiziksel tahribatıyla sınırlı kalmadı, aynı zamanda şehirdeki sosyal dokuyu da geri dönülmez şekilde değiştirdi.

İNSANLAR KADAR, MİRASI DA HASAR GÖRDÜ

Humus’ta yaşanan çatışmalar, yalnızca yerel halk için değil, aynı zamanda tarihi ve kültürel miras için de yıkıcı sonuçlar doğurdu. Şehirdeki pek çok tarihi yapı ağır hasar alırken, binlerce insan evlerini terk etmek zorunda kaldı.

Uluslararası yardım kuruluşları, şehirdeki insani krizi hafifletmek için defalarca ateşkes çağrısında bulundu ancak bu çabalar genellikle sonuçsuz kaldı.

Birleşmiş Milletler, şehirdeki insani durumun kritik seviyeye ulaştığını defalarca rapor etti. Ancak uluslararası toplumun diplomatik ve insani müdahaleleri sınırlı kaldı.

Humus, bir yandan iç savaşın simgelerinden biri olurken, diğer yandan Suriye krizinin çözümü için gereken uluslararası işbirliğinin eksikliğini gözler önüne serdi.

Bugün Humus, savaşın ardından yeniden inşa edilmeyi bekleyen bir şehir olarak varlığını sürdürüyor. Ancak demografik değişim, ekonomik zorluklar ve siyasi belirsizlikler, şehrin geleceğine dair karamsar bir tablo çizmeye devam ediyor.

Beşar Esad rejiminin kontrolündeki şehir, hem Suriye’nin iç siyaseti hem de uluslararası güç mücadelesinin bir yansıması olarak dikkat çekiyor.

Sözcü