Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü'nden "Verem Eğitim ve Farkındalık Haftası" dolayısıyla alınan bilgiye göre, 2023 itibarıyla dünya genelinde yaklaşık 10,8 milyon kişiye tüberküloz tanısı konulurken, 1,25 milyon kişi bu hastalık nedeniyle hayatını kaybetti. 

Tüberküloz, bulaşıcı hastalıklardan kaynaklanan ölüm nedenleri arasında Kovid-19'dan sonra ikinci sırada yer alıyor. 

Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) tahminlerine göre, tüberküloz ile küresel mücadele kapsamında uygulanan etkin tanı ve tedavi programları sayesinde 2000-2023 yılları arasında yaklaşık 79 milyon hayat kurtarıldı. 

Akciğer tüberkülozu, hava yoluyla kolayca bulaşabiliyor 

Tüberküloz, "mycobacterium tuberculosis" adı verilen bakterinin neden olduğu bulaşıcı bir hastalık olarak tanımlanıyor, genellikle akciğerler olmak üzere tüm doku ve organları tutabiliyor. 

Akciğer tüberkülozu, hastanın öksürmesi ya da hapşırması sonucu hava yoluyla kolayca bulaşabiliyor, hasta ile aynı kapalı ortamda uzun süre bulunan kişilerde bulaşma riski artıyor. 

Sağlık Bakanlığı'nca hastalıktan korunmak için "Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı" küresel sağlık hedefleri ve standartları doğrultusunda uygulanıyor. 

Ulusal Tüberküloz Kontrol Programı kapsamında, verem savaş dispanserlerinde tanı, tedavi ve takip hizmetleri hastalara ücretsiz sunuluyor. Tüberküloz tanısı alan hasta, tedavisi boyunca dispanserlerdeki sağlık çalışanları tarafından takip ediliyor, gerekli tüm destekler hastaya sağlanıyor. 

Genişletilmiş Bağışıklama Programı kapsamında da bebeklere iki aylıkken ücretsiz yapılan BCG (Bacillus Calmette-Guerin) diğer adıyla verem aşısı tüberküloz menenjiti ve miliyer tüberkülozdan korunmada önemli rol oynuyor. 

Tüberküloz hastalarına tedavi hizmetleri ücretsiz sunuluyor 

Uzun süren öksürük, ateş, gece terlemeleri gibi tüberküloz hastalığı belirtileri gösteren kişilerin sağlık kuruluşlarına başvurmaları gerekiyor. 

Hasta yakınları ve temaslıların da bulaşıcı tüberküloz hastalığından korunmak için koruyucu ilaçlar ve kişisel enfeksiyon kontrol önlemlerini alması önem taşıyor. Maske kullanımı, doğal havalandırmanın sağlanması ve genel hijyen kurallarına uyum, bireylerin bu hastalıktan korunmasına yönelik kritik önlemler arasında sıralanıyor. 

Tüberküloz hastalığı, yalnızca düzenli ilaç kullanımı ile tedavi edilebiliyor. Etkili ve düzenli bir tedavi ile bulaştırıcılık genellikle 2-3 haftada sona erebiliyor. Tüberküloz tanısı alan hastaların ilaçları, Sağlık Bakanlığı tarafından ücretsiz sağlanıyor ve tedavi süreçleri izleniyor. 

Başta dirençli tüberküloz hastaları olmak üzere tüm hastalar, Ankara, İzmir ve İstanbul'daki referans hastanelerinde ücretsiz tedavi ediliyor. 

Hastalar için "doğrudan gözetimli tedavi" uygulaması yürütülüyor 

Etkin tedavi için hastaların ilaçlarını düzenli kullanmaları en önemli faktörler arasında yer alıyor. Bu nedenle ilaçlar doğrudan gözetimli tedavi uygulamasıyla veriliyor. Hastaların, bir sağlık görevlisi eşliğinde ilaçlarını alarak tedaviye sadık kalmaları teşvik ediliyor. 

Doğrudan gözetimli tedavi uygulamasına düzenli katılan hastalara, Sağlık Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı arasında imzalanan protokol çerçevesinde, şartlı nakdi yardım yapılıyor. 

Mobil tarama araçlarıyla da her yıl düzenli olarak cezaevleri, okul ve iş yeri gibi toplu yaşam alanlarında taramalar yapılıyor. Erken tanı, tüberkülozun yayılmasını önlemede kritik rol oynuyor.