Antalya Müzesi direnişi kitaplaştı: Tarih affetmez!

Akademisyenler, sivil toplum kuruluşları ve yurttaşlardan oluşan Müze Çalışma Grubu, Antalya Arkeoloji Müzesi’nin yıkım kararına karşı yürüttükleri 33 günlük direnişi 338 sayfalık e-kitapta topladı.

Antalya Arkeoloji Müzesi’nin yıkım kararına karşı bir araya gelen akademisyenler, sivil toplum kuruluşları ve yurttaşlardan oluşan Müze Çalışma Grubu, haftalardır süren direnişlerini kitaplaştırdı. İlk protestosunu 5 Temmuz’da düzenleyen Müze Çalışma Grubu, o günden bu yana yapılan basın açıklamalarını, yıkım kararını çürüten bilimsel raporları, medyada yer alan haberleri ve değerlendirme yazılarını 338 sayfalık, 7 bölümden oluşan bir e-kitapta topladı.

Eserin editörlüğünü Müze Çalışma Grubu akademisyenlerinden Prof. Dr. Gül Işın, Prof. Dr. T. Elvan Altan, Prof. Dr. Hilmi Uysal, Prof. Dr. Nihat Dipova ve Prof. Dr. Memduh Sami Taner üstlendi.

Kitabı yayıma hazırlayanlardan Prof. Dr. Memduh Sami Taner, kitabın Antalya Müzesi’nin tescil edilmemesi ve yıkım kararı nedeniyle hazırlandığının altını çiziyor. Gazetemize açıklama yapan Taner, “Ülkemizdeki emsalleri tescil edilmiş olmasına rağmen, Antalya Müzesi’nin ne bölge kurulu ne de yüksek kurul tarafından tescil edilmemesi, hal böyleyken kamuoyuna sınırlı bilgi verilerek 2025 Haziran ayında yıkım kararı alınması, Antalya kent sakinleri tarafından ancak temmuz ayında fark edildi.

Antalya Barosu, Antalya İnşaat Mühendisleri Odası Başkanlığı ve Akdeniz Üniversitesi Öğretim Elemanları Derneği öncülüğünde, 2025 Mayıs ayından itibaren çalışmalarına başlayan Müze Çalışma Grubu (MÇG), 5 Temmuz tarihinde Antalya Müzesi bahçesinde bir protesto eylemi düzenlemiş, sözcülüğünü arkeolog Prof. Dr. Gül Işın’ın yaptığı basın açıklamasıyla Antalyalılar müzelerinin yıkılma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu öğrendi” diyor.

Taner süreç ile ilgili şu ifadelere yer veriyor: “Antalya valisi başta olmak üzere kentteki meslek odaları, iş dünyası, sivil toplum kuruluşları ve sendikalar, MÇG’nin konuyu bilimsel, teknik, kültürel, tarihsel ve ekonomik boyutlarıyla halka ve kent bileşenlerine anlatması, hatta bazı belgelerle kanıtlama gayreti sayesinde, toplum olayın görünmeyen yönlerine dikkat kesildi.

Antalya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü, 16 Temmuz sabah saatlerinde resmi bir yazı ile (aynı gün) müzenin kapatıldığını duyurmuş, ardından kamyonlar ve iş makineleriyle bahçede inşaat, yıkım ve taşıma faaliyetlerine dair hareketlilik gözlemlenmeye başlandı.”

51 STK...

5 Temmuz itibarıyla Antalya’daki şube ve merkez STK’ler, sendikalar ve dernekler MÇG çatısı altında hızla birleşerek bugün 51 STK’den oluşan güçlü-etkili bir sosyal birliktelik oluşturuldu. Bu kuruluşlar, her gün saat 18.30’da müze kapısında düzenlenen “Antalya Müzesi Yıkılamaz!” alkışlı protesto eylemi öncesinde basın açıklamaları yapmaya başladı.

Taner, yapılan açıklamaların gazeteciler tarafından ele alınarak yerel ve ulusal basında yayınlandıkça müzenin yıkımını durdurmaya yönelik bir bilgi havuzu, hatta bir literatürün oluşmaya başladığını söylüyor.

Taner, “Günümüz iletişim araçları olan sosyal medya hesapları, WhatsApp grupları, afişler, pankartlar ve dövizlerde yer alan itiraz cümleleri, müze önünde her akşam açılan ‘duygu-düşünce kayıt defteri’ne yönelik imza ve görüş paylaşım taleplerinin artması, konuya akademik bir bakışla yaklaşan bizleri ortak akla davet eden çözüm önerilerini bir kitapta toplama fikrine yönlendirdi” diyor.

33 GÜN!

Taner’in anlattığı bu motivasyonla, 33 gün boyunca müze önünde yapılan basın açıklamaları, bu açıklamaların basındaki yansımaları, gruplarda ve medyada paylaşılan görseller, Antalya Kent Konseyi komisyon raporları, müzede geçmişte gerçekleştirilen sanatsal etkinliklerin fotoğrafları ile bazı mimar, arkeolog ve mühendislerin kişisel değerlendirmeleri kitapta yer alıyor. Uzmanlar aynı zamanda bu kitap ile, bir aylık sürede yaşananları kesitselzaman yaklaşımıyla belgeleyerek tarihe not düşmeyi de amaçlıyor.

HATALI KARAR

Taner, “Özellikle şu hususun altını çizmek isteriz” diyor ve ekliyor: “Çoğunlukla tek katlı ve yatay mimariye sahip olan müzenin, Antalya’nın en güzel ve zemini en sağlam bölgesinde yer almasına rağmen, ödüllü ve dönemsel karakteristiğe sahip bu binaya ‘çürük’, ‘zayıf’ ya da ‘bakımsız’ gibi ifadelerle yaklaşılması bilimsel temelden yoksundur. Hele ki ‘depreme dayanıksız’ şeklinde etiketlenmesine rağmen kamuoyuyla paylaşılmayan deprem performans raporunun hâlâ gerekçe olarak sunulması; il müdürlüğü, bakanlık ve genel müdürlük tarafından (geçmişte birçok müzeye benzer teşhis konmuş ve yıkım uygulanmıştır) hatalı bir karar alındığını göstermekte. Bu kitap, bu hatalı kararın kamuoyuna ve kültürel mirasa duyarlı tüm kesimlere anlatılmasında (umarız) önemli bir araç olacak.”

Taner kitabın gelecekte, 5 Temmuz’dan daha geriye dönerek 2025 Mart ayı ve hatta 2020 yılına kadar uzanan süreci de ele alacağını söylüyor. Ayrıca Taner, “Umarız ki yanlıştan dönen bir Bakanlık örneğiyle, halkın taleplerini dinleyen bir kamu otoritesi anlayışına ulaşılana dek genişletilerek zenginleştirilecektir” diyor.

Cumhuriyet