Sakız Koyunu Koruma Altında

Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Hayvancılık ve Su Ürünleri Araştırma Daire Başkanı Bekir Ankaralı, İzmir'in yerli ırklarından Sakız Koyunun Halk Elinde Islah projesi kapsamında destekleneceğinin müjdesini verdi.

2005 yılından bu yana Türkiye'nin birçok bölgesinde yerli ırk küçükbaş hayvancılığın korunması ve verim artırımında uygulanan halk elinde ıslah çalışmaları kapsamına İzmir'in yerli ırkı Sakız Koyunu da alındı. İzmir İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği'nin başvurusunu değerlendiren Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'na bağlı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Sakız Koyunun halk elinde ıslah projesi kapsamında desteklenmesi için 2012 programına almayı uygun gördü.

Konuyla ilgili Hayvancılık ve Su Ürünleri Araştırma Daire Başkanı Bekir Ankaralı'yı Ankara'da makamında ziyaret eden İzmir İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Özer Türer, Sakız Koyunun halk elinde ıslah projesi kapsamına alınmasının bölge hayvancılığı adına önemli bir gelişme olduğunu ifade etti.

Sakız Koyununun 2012 yılı programına alındığının bilgisini veren Hayvancılık ve Su Ürünleri Araştırma Daire Başkanı Bekir Ankaralı: "Sakız koyunu hem süt hem de et üretimi bakımından dünya literatürüne girmiş önemli yerli ırk hayvanlarımızdan biri. Uzun bir süredir halk elinde ıslah programı çerçevesinde ırkın korunmasını ve ıslahını istiyorduk. İzmir Birliği'nin ısrarlı takibi gündemimiz sıcak tutuyordu. Proje lideri konusunda sıkıntımız vardı. Bursa Uludağ Üniversitesi'nden bir öğretim görevlimizin desteğiyle proje lideri konusunu da çözüme kavuşturduk.2012 yılında halk elinde ıslah çalışmalarına Sakız Koyunu Projesi ile İzmir'i de dahil edeceğiz" dedi.

Anaç hayvan başına 35 TL, yavru hayvan başına 20 lira destekleme sağlandığını anımsatan Ankaralı, şöyle konuştu:

"Bu kapsamda İzmir'de 12 bin 600 baş sakız koyununu destekleme sağlamayı hedefliyoruz. 2012 yılı için anaç başına 35 lira destekleme belirledik. Koyunculukta yüksek verim elde edilmesi için, düzenli olarak veri kayıtlarının tutulması gerekiyor. Proje ile birlikte İzmir'de sakız koyununun soy kütüğü çıkartılarak, verim değeri kayıt altına alınacak"

Padişahların Tercihi

Muhteşem yüzyıl dizisinde Kanuni Sultan Süleyman'ın sakız koçu kurban etmesiyle tekrar gündeme gelen İzmir'in yerli ırk küçükbaş hayvanı Sakız Koyununun Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın destekleriyle yetiştirici elinde ıslahı sağlanacak. Çalışmalarla tükenmekte olan Sakız Koyununun tekrar Yaygın bir şekilde yetiştirilmesi mevcut hayvanlarda da verim artışının sağlanması hedefleniyor.

Sakız Koyununun İzmir'e ait değerlerden biri olduğuna dikkat çeken İzmir İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Özer Türer: "Sakız koyunu hem et hem de süt verimi yüksek Türkiye'nin yerli ırk hayvanlarından biri. Süt verimi yüksek Türkiye'de iki ırk var. Biri Doğu Anadolu'nun İvesisi diğer İzmir'in sakız koyunu. Sakız koyunu süt verimi yanı sıra ikizlik oranı yüksek bir ırktır" dedi.

Türkiye'nin birçok bölgesinde insanların verim özellikleri nedeniyle Sakız Koyunu yetiştirmek istemesine karşın iklim koşulların buna müsaade etmediğini belirten Başkan Türer: "İzmir'de aslında tablo farklı değil. Sakız koyunu yetiştirmek isteyen insan sayısı çok. Ama yeterli hayvan materyali yok. Bu insanların sakız koyunu yetiştiriciliğini terk etmesinden değil bir dönem küçükbaş hayvancılıktan para kazanamayınca tüm Türkiye'de olduğu gibi hayvanların küçük, büyük, dişi, erkek demeden kesime gitmesinden.

Hayvan varlığının Türkiye'de 40 milyonlardan 20 milyonlara düştüğü dönemde tüm ırklarda olduğu gibi Sakız Koyunu da kesime gitmekten kurtulamadı. İzmir yarım ada gibi sınırlı bir coğrafyada yetiştirilen sakız koyunu varlığı birden yok denecek kadar az sayılara geriledi. İzmir'de köy köy dolaşıp sakız koyunu materyalini kayı altına alıp bir katalogda topladık. Halk elinde ıslah projesine alınması için uzun bir süredir girişimlerimiz vardı. Proje lideri konusunda sorun yaşanıyordu. Bakanlığımızın destekleriyle o sorunu da aştık. Sakız koyunu iki proje ile desteklenecek" dedi.

Koç dağıtımı yapılacak

İzmir'in ilçelerinde 12 bin 600 hayvan seçilerek proje dahil edileceğini belirten Türer: " Halk elinde ıslah projesi ile hedefimiz İzmir'in yerli ırkı Sakız Koyunun da verim kalitesini artırıp tükenmekte olan sakız koyunu varlığımızı Yaygın hale getirip, sakız koyunu ırkının çoğalmasını sağlamak" dedi.

Proje ile ilgili bilgi veren İzmir İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Özer Türer proje kapsamında sakız koyunu yetiştiricilerine koç dağıtımı da yapılacağını söyledi.

Sakız Koçu'nu diğer hayvanlardan nasıl ayırabiliriz:

Bu tür, yerli koyun ırkları içerisinde en yüksek yapılı koyun ırklarından biri. Vücudu dar, yüksek ve beyaz olan koyunun, göz-ağız-burun ucu-kulak ve ayaklarında siyah lekeler bulunuyor. Kuyruğunun dip kısmı az yağlı ve üçgen görünümlüyken uç kısmı yağsız, ince ve uzun. Erkeklerin boynuzu kaba ve spiralken dişiler boynuzsun. Erken gelişen sakız koyunu 8-9 aylıkken koça verilebiliyor. En önemli özellikleri yüksek süt oranı ve çoklu doğum oranına sahip olmaları. Sakız Koyunu'nun eti ise son derece lezzetli.