Tehlikeli atık içeren gemi İzmir'e geliyor: 5 bin metrekareden fazla alanda asbest bulunuyor

Asbest ve tehlikeli atık barındıran Fransız bandıralı Raymond Croze gemisi sökümü için İzmir Aliağa’ya getiriliyor.

İzmir’in Aliağa ilçesine yine asbestli bir gemi sökülmesi için yola çıktı. Fransız ‘Orange’ adlı şirkete ait, ömrünü tamamlamış Fransız bandıralı Raymond Croze adlı gemide yaklaşık 100 ton arasında asbest olduğu belirtildi. Geminin bugün Aliağa'ya ulaşması bekleniyor.

DEM Parti İbrahim Akın da konuyla ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Mehmet Özhaseki tarafından yanıtlanmak üzere bir soru önergesi verdi. Akın önergede geminin her yerinde asbest kullanıldığını ve bu durumun tehlikeli madde envanter raporu (IHM) ile doğrulandığını ifade etti.

120 metre uzunluğunda ve 8 güverteden oluşan gemide tehlikeli atık yalnızca asbestle de sınırlı değil.  Akın'ın önergesine göre gemide ayrıca toksik ve kanserojen etkiye sahip polisiklik aromatik hidrokarbonlar (PAH), karbon, hidrojen ve klor atomlarından oluşan poliklorlu bifeniller (PCB), furanlar, dioksinler, ağır metaller, ağır yağlar, tribütültinler (TBT) başta olmak üzere birçok tehlikeli madde söz mevcut. 

Öte yandan geminin tehlikeli madde envanter raporunda boya numunesi bulunmadığı fakat geminin inşa edildiği dönemde Fransa’da inşa edilen gemilerin hepsinin asbest içeren boyayla (Bitulatex) kaplandığı biliniyor. Dolayısıyla gemide 5 bin metrekareden fazla alanda asbestli boya olabileceği uzmanlar tarafından öngörülüyor.

'Geminin içerdiği asbest ve diğer tehlikeli atıklar konusunda ön değerlendirme yapıldı mı?'

Bu tür gemi sökümlerinin Avrupa’da değil Türkiye, Bangladeş, Hindistan, Pakistan gibi ülkelerde yapıldığını hatırlatan Akın, söküm işlemlerinin hem çevreyi hem de sürece dahil olan işçilerin ve halkın sağlığını tehlikeye attığını belirtti.  

İbrahim Akın'ın bakana yönelttiği sorular şöyle:

İzmir Aliağa'daki gemi söküm tesislerinde, özellikle asbest ve diğer tehlikeli atıkların işlenmesi sırasında çevresel etkileri izlemek, denetlemek ve kontrol altında tutmak için hangi mekanizmalar kullanılmaktadır? 

Raymond Croze adlı geminin Türkiye'ye getirilmesi öncesinde, bu geminin içerdiği asbest ve diğer tehlikeli atıklar konusunda bir ön değerlendirme yapılmış mıdır? Yapılmışsa sonuçları nelerdir? İzin sürecine dair prosedür nasıl yürütülmüştür?

Geminin sökümü hangi tesiste gerçekleştirilecektir? 

Boyaların potansiyel olarak asbest içerdiği konusunda ilgili tesis bilgilendirilmiş midir?

Söz konusu tesis bu kadar yüksek miktardaki asbesti kapalı bir ortamda güvenli şekilde işlemeye teknik olarak hazır mıdır? Gemi söküm tesislerinde çalışan işçilerin sağlığı ve güvenliği konusunda hangi önlemler alınmaktadır? Tesisteki iş ve işçi sağlığı güvenliği prosedürleri takip edilmekte midir?

Türkiye'deki gemi söküm tesislerinde yürütülen işlemler sırasında, çevresel etkilerin azaltılması ve tehlikeli atıkların güvenli bir şekilde bertaraf edilmesi için hangi teknolojiler veya yöntemler kullanılmaktadır? 

Avrupa'da gemi sökümü konusunda daha katı düzenlemeler bulunurken, neden bu tür tehlikeli atıkların işlenmesi için Türkiye gibi ülkeler tercih edilmektedir? Bakanlığın bu konuda almayı planladığı veya üzerinde çalıştığı düzenlemeler veya politikalar var mıdır?

Uzun vadede kansere yol açan asbest başta olmak üzere birçok tehlikeli atık maddeyi içinde barındıran gemilerin sökümü İzmir Aliağa’daki tesislerde yapılıyor.