Yukarı
397251

Uyku hormonu nasıl artırılır

10 Şubat 2024 09:31

Araştırmalar, uyku sorunu yaşayan kişilerde melatonin hormonu düşüklüğünün yaygın olduğunu gösteriyor. Peki bu hormonu dengede tutmak için nelere dikkat edilmeli? Doğal yoldan artırılabilir mi? Takviye almak gerekir mi? Prof. Dr. Uludüz’ün işte bu sorularıma verdiği yanıtlar:

İNSAN vücudumuzda  üretilen bir kimyasal olan ve ‘uyku hormonu’ diye adlandırılan melatonin, uyku döngümüzün düzenlenmesini sağlar. Ayrıca hücreleri yeniler, bağışıklık sistemini düzenler, antioksidan etkisiyle yaşlanmayı geciktirir, kansere ve kalp-damar hastalıklarına karşı koruyucu etkiye sahiptir. Günümüzde melatonin eksikliğinin yaygın görüldüğünü belirten Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, bu sorunla başa çıkma yollarını şöyle anlattı:

NEDEN AZALIR?

Melatonin üretimi farklı sebeplerle azalabilir ve uykusuzluk sorunları başlayabilir. Klasik olarak 40 yaş sonrası vücutta üretimi azalan melatonin seviyesi, geç saatlere kadar TV izleyen ya da akıllı telefon, bilgisayar gibi teknolojik cihazlar kullanan çocuklarda ve yetişkinlerde, aydınlık ortamda uyuyanlarda, vardiyalı çalışanlarda, jet-lag olanlarda veya uyku sorunları yaşayanlarda da düşer.

EKSİKLİĞİ HANGİ SORUNLARA YOL AÇAR?

Melatonin düzeyinin normal değerlerin altında olması, başta insomnia (uykusuzluk sorunu) olmak üzere birçok uyku bozukluğuna neden olur. Ayrıca halsizlik, çarpıntı, kaygı bozukluğu, depresyon, cinsel isteksizlik gibi pek çok rahatsızlığa yol açabilir.

İŞTE ÇÖZÜM YOLLARI

Vücutta melatonin üretimini artırmak için;

■ Uyuduğunuz ortam serin, sessiz ve karanlık olmalıdır. Geceleri pencerelerden gelen ışığı engelleyin, gece lambası ve uyku alanında dijital cihaz kullanmaktan kaçının. Gerekirse uyku gözlüğü takın. Aydınlık bir ortamda uyumak, melatonin seviyesinin yeteri kadar sağlanamamasına neden olacağından, beyin uykuya dalmakta zorluk yaşayabilir. Yatmadan 1 saat öncesinde elektronik aletlerinizi bir kenara bırakın.

■ Bu hormonun salınımı genellikle akşam 21.00 ile 22.00 saatleri arasında başlarken, gece 02.00 ile 04.00 saatleri arasında en üst seviyeye ulaşır. Gece yarısından önce uyumak, melatonin seviyenizi artırmak için önemli bir adım olabilir.

■ Mümkünse her gün aynı saatte uykuya dalmaya ve uyanmaya çalışın. Hafta sonları ve tatil günlerinde bile bu programa devam etmeye gayret edin.

■ Gün içinde ortalama 30 dakika açık havada güneşe karşı zaman geçirin. Bu D vitamini üretimini artırır ve gündüz serotonin gece ise melatonin hormonlarının salgılanmasını tetikler.

■ Gün boyunca sigara, alkol ve fazla kafein tüketimi de melatonin seviyesinin ciddi oranda azalmasına yol açabilir.

■ Çocuklarınıza daha az şekerli besinler yedirin, diyetlerine eklenen rafine şeker beyni gereksiz şekilde aşırı uyarır. Çok fazla şekerli besin veya hazır meyve suyu tüketenlerde kan şekeri ani yükselir ve bu da melatoninin uykuda normal salınımını bozar.

DOĞAL DESTEKLER

■  Kedi otu geleneksel tıpta binlerce yıldır kullanılan şifalı bir bitkidir. Çiçekleri parfüm yapımında kullanılırken kökleri rahatlatan ve uyku verici bir etkiye sahiptir. Yatmadan yarım saat önce rezene, anason veya papatya çayı içmek de faydalıdır. Kızılcık, vişne, elma, muz, kuru fasulye, barbunya, nohut gibi bakliyatlar, salatalık, susam, keten tohumu, fındık, çemen, hardal, sarı kantaron ve balık da melatonin hormonu salgısını artırır. Ceviz ve badem de melatonin deposu olarak adlandırılır. Bu gıdaları akşam saatlerinde tüketmek daha faydalı olur.

NE ZAMAN TAKViYE ALINABiLiR

Toplumun yüzde 35’inde uyku sorunu var ve kişiler tedavi seçeneklerine yöneldikçe melatonin takviyeleri kullanıma girdi. Eczanelerde hatta internette reçetesiz melatonin desteklerine ulaşmak mümkün. Ancak bu desteği kontrolsüz kullanmak sakıncalı olabilir. Uyku düzeninin bozuk olması, depresyon, kaygı bozukluğu gibi durumlarda doktorun önerdiği miktar ve sürede destek alınabilir. Çocuklara melatonin takviyesi verilmemelidir.Çünkü sirkadiyen ritimleri olumsuz etkilenebilir. Doğal sirkadiyen ritim dışardan verilen hormonlarla bozulabilir. Melatoninin çocuklarda güvenilirliğini anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. FDA uyku sorunları olan çocuklarda melatonin kullanımını onaylamamaktadır. Melatonin sirkadiyen sistemleri tam gelişmemiş olan 5 yaş altındaki çocuklara ise kesinlikle önerilmez.

Sözcü



Yorumlar

Bu haberde yorum bulunmamaktadir.

Yorum Ekle


Diğer Haberler

İş hayatının gizli tehlikesi: Alzheimer

Sosyal ve mesleki stres yükü yoğun olan meslek grubundaki kişilerin ileri yaşlarda Alzheimer hastası olma olasılıklarının daha yüksek olduğunu söyleyen Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Talip Asi...

Pırasayı sakın böyle tüketmeyin: Tüm faydaları sıfırlanıyor

Pırasa sağlıklı bir sebze olsa da, doğru şekilde tüketilmediğinde besin değerleri kaybolabilir ve sağlık sorunlarına yol açabilir. Uzmanlar, pırasanın taze olarak, doğru pişirme teknikler...


Uzmanı uyardı: Baş ağrınızın sebebi sinüzit olabilir

Kulak Burun Boğaz Hastalıkları Uzmanı Op. Dr. Mustafa Burak Üstün, sinüzitin genellikle üst solunum yolu enfeksiyonlarının ardından geliştiğini belirtti. Tedavi yöntemleri ve korunma yoll...

Mide kanserinin en önemli nedenlerinden biri: 'Helicobacter pylori'

Mide kanserinin en önemli nedenlerinden birinin Helicobacter pylori olduğunu ve dünya genelinde milyonlarca kişinin midesinde fark edilmeden sessizce yaşadığını söyleyen Gastroenteroloji ...


Ağrı, ses ve şişlik... Bu belirtileri hafife almayın

Kök hücre tedavisinin özellikle kireçlenme ile eklem hastalıklarında yenilikçi ve etkili bir yöntem olduğunu belirten Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Erdinç Genç, cerrahiye alter...

Dünya nüfusunun yarısı miyopi olacak

Uzmanlar, dijital ekran kullanımı ve kapalı ortamda çalışma şartlarının miyopi vakalarını artırdığını vurguladı. 2050 yılında dünya nüfusunun yarısının miyopi olacağı tahmin ediliyor. Göz...


Kanserle mücadelede çok etkili: Faydaları saymakla bitmiyor

Sevgi ve barışın sembolü olan ökse otu bilim dünyasında şaşırtıcı bir şifa kaynağı olarak da tanınıyor. Özellikle kanserle mücadelede umut vaat eden bir doğal terapi olarak dikkat çekiyor...

Beyin çüremesi nasıl önlenebilir?

Bugünlerde sıkça gündeme gelen “beyin çürümesi’’ ifadesi sosyal medya bağımlılığının beyin sağlığı için ne kadar zararlı olduğunu gözler önüne serdi. Prof. Dr. Uludüz, her yaş grubunu etk...


Uyurken hayati tehlike: Uyku apnesi kalbinizi nasıl etkiliyor?

Uyku apnesi, solunumun uyku sırasında durmasıyla karakterize bir bozukluk olup, tedavi edilmediğinde kalp hastalıkları başta olmak üzere birçok ciddi sağlık sorununa yol açabilir. Doç. Dr...

SOSYAL MEDYA


MAGAZİN

Ezgi Mola'dan Enis Arıkan'a gönderme

Oyuncu Ezgi Mola, sitem dolu sözler içeren bir sosyal medya paylaşımında bulundu. Söz konusu mesaj, Mola'nın bir süredir küs olduğu konuşulan meslektaşı Enis Arıkan'a gönderme olarak yoru...

TEKNOLOJİ

EDİTÖR'ÜN SEÇTİKLERİ

İş hayatının gizli tehlikesi: Alzheimer

Sosyal ve mesleki stres yükü yoğun olan meslek grubundaki kişilerin ileri yaşlarda Alzheimer hastası olma olasılıklarının daha yüksek olduğunu söyleyen Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Talip Asil, 2020-2022 yılları arasında yaklaşık dokuz milyon yetişkin ölümü mercek altına alınan ABD merkezli tıp dergisi BMJ'de yayımlanan araştırmayı değerlendirdi.

ÇOK YORUMLANANLAR

ÇOK OKUNANLAR