Otomotiv pazarı 2025'e durgun başladı: Satışlar düştü, tahsilatlar zorlaştı

OSS Derneği'nin ilk çeyrek anketine göre, otomotiv satış sonrası pazarı yılın başında daralma yaşadı. Satışlar dolar bazında ortalama yüzde 2,57 gerilerken, sektör temsilcileri ikinci çeyrekten de toparlanma beklemiyor. Alım gücündeki düşüş ve tahsilat problemleri, yeni yatırımları frenliyor.

Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS), otomotiv satış sonrası pazarı özelinde yılın ilk çeyreğini, üyelerinin katılımıyla düzenlediği bir anket çalışmasıyla değerlendirdi.

Dernekten yapılan açıklamaya göre, "2025 Yılı Birinci Çeyrek Sektörel Değerlendirme Anketi"ne göre, otomotiv satış sonrası pazarı 2025'e yavaş bir başlangıç yaptı.

Buna göre, yılın ocak-mart döneminde, 2024'ün ilk çeyreğine kıyasla yurt içi satışlar dolar bazında ortalama yüzde 2,57 düştü. Bu dönemde dağıtıcı üyelerin satışlarında dolar bazında yüzde 2,25 gerileme görülürken, üretici üyelerde bu oran dolar bazında yüzde 3,04 seviyesinde gerçekleşti.

Açıklamada konuya ilişkin görüşlerine yer verilen OSS Yönetim Kurulu Başkanı Ali Özçete, söz konusu düşüşün sadece rakamsal bir azalma olmadığını, aynı zamanda sektörün güven ve motivasyon açısından da zorlandığını belirtti.

Özçete, "Üretici ve dağıtıcı üyelerimizin satışlarındaki paralel düşüşler, sorunun tüm oyuncuları etkilediğini gösteriyor. Alım gücünün zayıflaması, ertelenen bakım-onarım kararları ve işletmelerin maliyet yönetiminde zorlanması, iç pazar dinamiklerini olumsuz yönde etkiliyor." değerlendirmesinde bulundu.

Anketteki sonuçların, sektörün yılın ikinci çeyreğinde de dinamik bir toparlanma beklemediğine işaret ettiğini aktaran Özçete, ticari hareketler ve sektörel gözlemlerinin söz konusu durgunluğu teyit ettiğini belirtti.

Özçete, kur baskısı, finansmana erişim zorlukları gibi nedenler ve devamında işletmelerin tedbirli yaklaşımı, pazardaki hareketliliği sınırladığına işaret ederek, şunları kaydetti:

"Ayrıca, satışlar üzerinde baskı oluşturan bir diğer önemli unsur tahsilat süreçlerindeki kötüleşme. Bu durum, yalnızca güncel nakit akışını değil, aynı zamanda işletmelerin karar alma süreçlerini de doğrudan etkiliyor. Alacakların tahsil edilememesi, işletmelerin faaliyetlerini sürdürme kabiliyetini tehdit ediyor ve sıklıkla yeni yatırımların ertelenmesine yol açıyor."

GEÇEN YILIN SON ÇEYREĞİNE GÖRE İSTİHDAM AZALDI

"2025 Yılı Birinci Çeyrek Sektörel Değerlendirme Anketi"ne katılan üyelerin yüzde 14,7'si bu yılın ocak-mart döneminde, 2024'ün son çeyreğine göre istihdamını artırdı. Üyelerin yüzde 57,4'ü söz konusu dönemde istihdamını korudu.

Geçen yılın son çeyreğine kıyasla istihdamının azaldığını belirten üye oranı ise yüzde 27,9 seviyesinde kaldı. Üretici ve dağıtıcı üyelerin istihdamları birbirine yakın seyretti.

Sektördeki problemler anketin en dikkati çekici bölümlerinden birini oluşturdu. Üyelerin, 2025'in ilk çeyreğinde gözlemlediği problemlerin başında yüzde 79,4 ile "maliyetlerdeki aşırı artış" gelirken, "nakit akışında yaşanan problemler" yüzde 64,7 ile ikinci sırada yer aldı.

Üyelerin yüzde 63,2'si "iş ve ciro kaybı"nı sektör için en büyük üçüncü sıkıntı olarak nitelendirdi. Ankete katılanların yüzde 44,1'i "kargo maliyetleri ve teslimat problemleri", yüzde 26,5'i ise "döviz kuru ve kur artışı"na işaret etti.

Ayrıca katılımcıların yüzde 16,2'si gümrüklerde yaşanan problemleri ve istihdamda yaşanan problemleri önemli sorunlar olarak sıraladı.

GELECEK 3 AYDA YATIRIM YAPACAKLAR YÜZDE 20 ARTTI

Anket kapsamında sektörün yatırım planları da mercek altına alındı. Buna göre, gelecek 3 ayda yeni yatırım yapmayı düşünen üyelerin oranı yüzde 20,6 ile son dönemin en düşük seviyesine geriledi.

Bir önceki ankette üretici üyelerin yüzde 22,82'si yatırım planlarken, yeni ankette bu oran yüzde 35,7'ye yükseldi. Dağıtıcı üyelerde ise bu oran yüzde 29,4'ten yüzde 10'a geriledi.

Ankete katılan üyelerin yüzde 26,5'inin gelecek üç ayda sektörün daha iyiye gideceğini öngördüğü gözlemlendi. "Daha kötüye gidecek" diyenlerin oranı ise yüzde 29,4 olarak belirlendi.

Üreticilerin yılın ilk çeyreğinde kapasite kullanım oranı ortalaması yüzde 76,3 olarak gerçekleşti. Bu oran 2024 yılı genelinde yüzde 78,15 idi. 2025'in ilk çeyreğinde üyelerin üretimi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 1,79 arttı.

Bu yılın ilk çeyreğinde üyelerin ihracatı, 2024'ün ocak-mart dönemine göre ortalama yüzde 2,14 geriledi.

İKİNCİ ÇEYREKTE ARTIŞ BEKLENMİYOR

Ankette, yılın ikinci çeyreğiyle ilgili beklentilere de yer verildi.

Buna göre sektörde yılın ikinci çeyreğinde yurt içi satışlarda dolar bazında yüzde 0,59 düşüş beklendiği gözlemlendi. Geçen yılın son çeyreğinde yüzde 45,1 olan tahsilat süreçlerinin bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 40,8 seviyesine gerilediğini ifade eden OSS üyelerinden yüzde 41'i tahsilat sürecinin daha kötü hale geldiğini, yüzde 8,8'i ise daha iyiye gittiğini belirtti.

sözcü