dometeste tehlike

Tuncer, “Tuta Absoluta” zararlı böceğinin geçen yıl Muğla bölgesi ile Dalaman ve Fethiye ilçelerinde, bu yıl da Antalya bölgesinde görülmeye başlandığını söyledi. “Tuta Absoluta” zararlı böceğinin çok hızlı yayıldığına dikkati çeken Tuncer, bu zararlının, domatesin gövdesine ve yaprağın altına girerek beslendiğini, böylece ürün verimini ve kalitesini bozduğunu kaydetti.

Vahap Tuncer, şöyle konuştu:

“Bu zararlı geçen yıl Türkiye'de görülmeye başlandı. Önce Ege bölgesinde Muğla, Fethiye ve Dalaman'da görüldü. Türkiye'ye Yunanistan'dan adalardan geldi. Çok hızlı şekilde yayılıyor. Antalya'nın bütün seralarında görülüyor. Kelebekgillerden bir zararlı böcek. Domatesin gövdesinin içinde beslenerek zarar veriyor. Gövde içerisinde ve yaprak altında beslendiği için bu zararlı ile mücadelede zorluklar yaşanıyor. Gövdenin içinde olduğu için ilaç böceğe ulaşmıyor, etki etmiyor. Onun için yumurtlama devresi ve ilk larva dönemini yakalamak gerekiyor. Bu dönemde ilaç kullanılırsa başarılı olunuyor.”

“KARANTİNA TEDBİRLERİ YETERSİZ”

Tuncer, “Tuta Absoluta” zararlısının Türkiye'de görülmesinin iç ve dış karantina tedbirlerinin yeterince uygulanmadığının bir göstergesi olduğunu öne sürdü.
Vahap Tuncer, şöyle devam etti:

“Bu Türkiye'de iç ve dış karantina önlemlerinin yeterince uygulanmadığının bir göstergesidir. Geçmişten bu yana, Türkiye'de görülmeyen hastalık ve zararlılar ülkemize ulaşarak çok ciddi anlamda ekonomik kayıplara yol açmıştır. Bunlardan sonuncusu da 'Tuta Absoluta' böceğidir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı karantina tedbirlerini daha etkin uygulamalı ve böcekle mücadelede etkili olarak kullanılacak ilaçların ruhsatlandırılmasını yaparak devreye sokması gerekmektedir. Domatesteki bu zararlı, yurt dışından getirilen fidelerden bulaştı. Bu zararlı meyveyi çürütüyor. Gövdeye girdiğinde gövde kırılıyor ve bitki beslenemiyor. Ürün kalitesi ve ürün azalıyor.”

Antalya Ziraat Odası Başkanı Hali Ordu da, bu böceğin Antalya bölgesinde yeni görülmeye başlandığını belirterek, çiftçileri uyardı. Ordu, “Şu günlerde sıcak hava ve nemli bir ortamdayız. Bu ortamdan dolayı yaprak bitleri, kırmızı örümcek, mantarlar, çok hızlı ürüyor. Zararlılarca mücadelemizi sürdürüyoruz. Bu mücadele de tarım danışmanları gözetiminde yapılıyor. Bu böceği daha yeni tanıyoruz. Bakanlık teknik elemanları bu konuda araştırma yapıyordur sanırım” diye konuştu.

SON YILLARDA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR

Antalya Tarım Müdürü Bedrullah Erçin de, “Domates Güvesi” olarak bilinen Tuta Absoluta zararlısının Türkiye'de varlığının pek bilinmediğini ancak son yıllarda çok sık görülmeye başlandığını belirtti.

Domates yetiştiriciliğinde zarar potansiyeli çok yüksek olan bu zararlının Güney Amerika kökenli olduğunu, son yıllarda, Avrupa ve Akdeniz'in çeşitli bölgelerinde tespit edildiğini anlatan Erçin, şunları kaydetti:

“İlk defa 2006 yılında İspanya'da domates bitkilerinde görülen bu zararlı böceğin Güney Avrupa ve Kuzey Afrika genelinde, Akdeniz ülkelerinin tamamında hızla yayıldığı bilinmektedir. Son iki yılda İtalya, Fransa, Malta, İngiltere, Yunanistan, İsviçre, Portekiz, Fas, Cezayir, Tunus, Libya ve Arnavutluk'ta varlığı resmen bildirilmiştir.

Türkiye'de ise bu zararlıya ilk defa 2009 yılında İzmir'in Urla ve Çeşme ilçeleri ile Çanakkale merkez ve Muğla'nın Bodrum ilçelerindeki domates üretim sahalarında rastlanmıştır. Halen Ege ve Akdeniz bölgelerindeki örtüaltı domates üretim alanlarında hızla yayıldığı gözlenmiştir. Örtüaltı (sera) ve tarla domates yetiştiriciliğinde ana zararlı konumunda bulunan Domates Güvesi'nin (Tuta absoluta) larvaları, bitkinin toprak üstünde kalan tüm kısımlarında beslenmekte ve bitkinin her gelişme döneminde yaprak, meyve ve sapa girerek düzensiz galeriler oluşturmaktadır. Bitkinin yeşil aksamında açılan bu galeriler nedeniyle bitkide kurumalar, meyvede açılan galeriler nedeniyle de çürümeler meydana gelmektedir. Bu durum ise ürün kalitesini ve ticari değerine yüzde 5-10 düşürdüğü gibi, etkili bir mücadele yapılmadığı takdirde de zarar oranı yüzde 100'e çıkabilmektedir.”