Ata'mızı özlemle anıyoruz: Türkiye’ye adanmış bir ömür

Cephelerde, yollarda kimi zaman at sırtında, kimi zaman yürüyerek... Vatan için adanmış bir ömür onunki. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu ulu önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk, 57 yıllık yaşamına, kim bilir kaç ömürde yapılabilecek işler sığdırdı. Görece kısa ömrünün son günlerinde bile memleket meseleleri için çalışan Atatürk’ün hemen her günü tarihe not düşülebilecek yaşamından bazı satır başlarını derledik.

1881: Selanik’te Ali Rıza Efendi ve Zübeyde Hanım’ın oğlu olarak doğdu.

1893: Selanik Askeri Rüştiyesi’ne yazıldı, öğretmeni Mustafa Sabri Efendi kendisine “Kemal” adını verdi.

1895: Manastır Askeri İdadisi’ne girdi.

18 Mart 1899: İstanbul’da Harp Okulu piyade sınıfına yazıldı.

1902: Harp Akademisi’ne girdi.

11 Ocak 1905: Harp Akademisi’ni kurmay yüzbaşı olarak bitirdi. Şam’daki 5. Ordu’da göreve başladı.

Ekim 1906: Şam’da Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’ni kurdu.

20 Haziran 1907: Kolağası rütbesine yükseltildi.

Eylül 1907: 3. Ordu’ya atanarak Selanik’e gitti.

13 Nisan 1909: “31 Mart Ayaklanması”nı bastırma görevi verilen Hareket Ordusu’nda kurmay oldu.

1910: Mahmut Şevket Paşa’nın kurmay başkanı olarak Arnavutluk isyanının bastırılmasında görev aldı.

13 Eylül 1911: İstanbul’da Genelkurmay’da göreve atandı.

27 Kasım 1911: Binbaşılığa yükseltildi.

18 Aralık 1911: Trablusgarp’ta Şark Gönüllüleri Komutanlığı’na atandı.

9 Ocak 1912: Trablusgarp’ta Tobruk Savaşı’nı yönetti.

27 Ekim 1913: Sofya’ya askeri ateşe olarak atandı.

1 Mart 1914: Yarbaylığa yükseltildi.

Şubat 1915: Tekirdağ’da 19. Tümen’i kurdu.

25 Nisan 1915: Anzak askerlerini Arıburnu’nda durdurdu.

1 Haziran 1915: Albaylığa yükseltildi.

10 Ağustos 1915: Anafartalar grubu komutanı olarak İngiliz ve Anzak birliklerini durdurdu.

14 Ocak 1916: Edirne’de 16. Kolordu komutanı oldu.

1 Nisan 1916: Tuğgeneralliğe yükseltildi.

5 Temmuz 1917: 7. Ordu komutanlığına atandı.

Ekim 1917: 7. Ordu komutanlığından ayrılarak İstanbul’a döndü.

Temmuz 1918: İkinci kez 7. Ordu komutanlığına atandı. Suriye-Filistin Cephesi’ndeki savaşlarda yer aldı.

31 Ekim 1918: Yıldırım Orduları komutanı oldu.

19 Mayıs 1919: Yunan işgalinin ardından Anadolu’da bir direniş başlatmak için Samsun’a çıktı.

28 Mayıs 1919: Havza Genelgesi’ni yayımladı.

21-22 Haziran 1919: Amasya Tamimi’ni açıkladı.

8 Temmuz 1919: 9. Ordu müfettişliğinden ve askerlikten çekildi.

23 Temmuz 1919: Erzurum Kongresi’ne başkan seçildi.

4 Eylül 1919: Sivas Kongresi’ne başkanlık etti.

7 Kasım 1919: Meclisi Mebusan seçimlerinde Erzurum’dan milletvekili seçildi.

27 Aralık 1919: Heyeti Temsiliye ile Ankara’ya geldi.

23 Nisan 1920: Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni açtı.

11 Mayıs 1920: İstanbul’daki divanı harp tarafından ölüm cezasına çarptırıldı.

5 Ağustos 1921: TBMM tarafından başkomutan yapıldı.

23 Ağustos 1921: Sakarya Savaşı’nı yönetti.

19 Eylül 1921: Türkiye Büyük Millet Meclisi’nce mareşallik rütbesi ve gazi unvanı verildi.

26 Ağustos 1922: Kocatepe’den Büyük Taarruz’u yönetti.

30 Ağustos 1922: Dumlupınar’da Başkomutanlık Meydan Savaşı’nı kazandı.

8 Eylül 1922: İzmir’i düşman işgalinden kurtardı.

1 Kasım 1922: Saltanat kaldırıldı.

29 Ocak 1923: İzmir’de Latife Hanım ile evlendi.

15 Mart 1923: Adana’da Türk Ocağı’nı ziyaret etti ve çiftçilerle bir toplantı yaptı.

11 Ağustos 1923: İkinci Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığına seçildi.

9 Eylül 1923: Halk Fırkası’nı (CHP) kurdu.

29 Ekim 1923: Cumhuriyet ilan edildi, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı seçildi.

3 Mart 1924: Halifelik kaldırıldı.

20 Nisan 1924: Yeni Teşkilat-ı Esasiye kanunu kabul edildi.

29 Ağustos 1924: 51 gün sürecek bir yurt gezisi kapsamında Afyon’a geldi.

30 Ağustos 1924: Zafer Bayramı’nı eşi Latife Hanım ile Dumlupınar’da kutladı.

5 Ağustos 1925: Latife Hanım ile boşandı.

27 Ağustos 1925: İnebolu’da Türk Ocağı’nda şapka ve kılık kıyafet inkılabı ile ilgili konuşmasını yaptı.

25 Kasım 1925: Şapka Kanunu kabul edildi.

26 Aralık 1925: Uluslararası takvim ve saat sistemi kabul edildi.

1 Kasım 1927: İkinci kez cumhurbaşkanı seçildi.

1 Kasım 1928: Yeni Türk harflerinin kabulüne ilişkin yasa çıktı.

15 Nisan 1931: Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti’ni kurdu.

4 Mayıs 1931: Üçüncü kez cumhurbaşkanı seçildi.

12 Temmuz 1932: Türk Dili Tetkik Cemiyeti’ni kurdu.

24 Kasım 1934: “Atatürk” soyadı verildi.

27 Ocak 1937: “Şahsi meselem” dediği Hatay’ın bağımsızlığı Milletler Cemiyeti tarafından kabul edildi.

19 Mayıs 1938: Gençlik ve Spor Bayramı törenlerini Ankara’da stadyumda izledi.

20 Mayıs 1938: Hatay meselesinde Fransızlara mesaj vermek için hasta olmasına karşın Mersin’de 45 dakika ayakta askeri töreni izledi.

10 Kasım 1938: Dolmabahçe Sarayı’nda 57 yaşında, ardında gözü yaşlı bir millet bırakarak yaşamını yitirdi.

Cumhuriyet